Στην καταπράσινη ρεματιά κάτω ακριβώς από την μονή Κρεμαστών, κοντά στην
Νεάπολη περπάτησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου την Κυριακή που
το ημερολόγιο έδειχνε 8 του Μάρτη γαι το 2015.Εκεί στην πανέμορφη γωνιά του
Πάνω Μεραμπέλλου με ταπολλά τρεχούμενα νερά βρίσκονται κρυμένοι μέσα στην
"οργιώδη" βλάστηση οκτώ παλιοί πέτρινοι νερόμυλλοι που τους συνδέει μεταξύ
τους η φυσική ροή του νερού.Η περιοχή εδώ είναι γνωστή κυρίως για τις ιστορικές
μονές της (Κουφή Πέτρα και Κρεμαστών,και βρίσκεται στην Ανατολική πλευρά
του όρους Καβαλαρά,πάνω από την Νεάπολη.H διαδρομή μας ξεκίνησε από το
Χουμεριάκοπεράσαμε τα σοκάκια του χωριού και ανηφορίσαμε από συνδυασμό
μονοπατιών και δρόμων στις Βρύσες στο χωριό μπαλκόνι του Μεραμπέλλου.Στην
συνέχεια κατηφορίσαμε μέχρι την Μονή Κρεμαστών και μπήκαμε στην ρεματιά
ακολουθώντας την διαδρομή που έχει διαμορφώσει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βρυ-
σών μέσα σε οργιώδη βλάστηση.Τα λόγια δεν μπορούν να αποτυπώσουν την ομο-
ρφιά της ρεματιάς με τους παλιούς νερόμυλλους κρυμμένους κάτω από τους κισ-
σούς.Στην συνέχεια ακολουθήσαμε αγροτικούς δρόμους περάσαμε από το Πλατυ-
πόδι και επιστρέψαμε στο Χουμεριάκο μετά από τέσσερις ώρες περίπου.
ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ (1)
Ο νερόµυλος είναι µια από τις αρχαιότερες µηχανές που χρησιµοποίησε ο
άνθρωπος πριν χιλιάδες χρόνια. Από την Νεολιθική εποχή ( 7η χιλ. π.Χ.)
υπάρχουν ευρήµατα µυλόλιθων και τριπτήρων από κρυσταλλικά πετρώµα-
τα, µε τα οποία άλεθαν οι άνθρωποι σιτάρι.Η παλαιότερη γραπτή µαρτυρία
που έχουµε για την ύπαρξη νερόµυλου, είναι από τον Στράβωνα, ο οποίος
περιγράφοντας τα ανάκτορα του βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη ΣΤ΄του Ευ-
πάτορα στα Κάβειρα, αναφέρει «[...] εν δε τοις Καβείροις τα βασίλεια Μι-
θριδάτου κατεσκευάσατο και ο υδραλέτης[...]». Εκεί τον βρήκαν το 64 π.Χ.
οι Ρωµαίοι κατακτητές.Στη συνέχεια, ο Βιτρούβιος, στο έργο του De archite-
ctura, µας δίνει την πρώτη περιγραφή του το 25 µ.Χ. Λόγω της µακρόχρονης
χρήσης του νερόµυλου µέσα στους αιώνες, είναι φυσικό να έχουν πλαστεί
πολλές φανταστικές ιστορίες και θρύλοι για αυτόν. Ο λαός πίστευε ότι στο
µύλο κατοικούσαν διάβολοι, ξωτικά, καλικάντζαροι και κάθε λογής δαιµονικά.
ΝΕΡΟΜΥΛΛΟΣ (2)
Οι νερόμυλοι λειτούργησαν από πολύ νωρίς στην Ελλάδα, αναφέρονται δε
σε πολλά χρυσόβουλα και αυτοκρατορικές γραφές.Η χρησιμοποίηση του
νερόμυλου οδήγησε στο διαχωρισμό του επαγγέλματος του μυλωνά από
το επάγγελμα του φούρναρη,γιατί ήταν ανάγκη ο μύλος να χτιστεί σε κάποια
απόσταση από την πόλη και το φούρνο του για να έχει κινητήρια δύναμη, δη-
λαδή κοντά σε κάποιο ρέμα ή ποτάμια με πλούσια νερά. Οι κάτοικοι του βυ-
ζαντινού χωριού εκτός από τα ζώα και τα γεωργικά τους εργαλεία είχαν νε-
ρόμυλους και μύλους, στους οποίους χρησιμοποιούσαν ζώα για κινητήρια
δύναμη. Κατά την τουρκοκρατία υπήρχε και ειδικός φόρος για τους νερόμυ-
λους, που καταβάλλονταν σε είδος και σε χρήμα. Οι ελληνικοί νερόμυλοι
συνήθως λειτουργούσαν με ένα ζευγάρι μυλόπετρες (με ένα μάτι, μονόφθα-
λμοι), ενώ σπανιότερα, όπου υπήρχε νερό με μεγάλη δύναμη,με δυο (με δυο
μάτια, διόφθαλμοι) ή και με περισσότερα ζευγάρια μυλόπετρες.
ΝΕΡΟΜΥΛΛΟΣ(3)
Η κατασκευή των νερόµυλων ποικίλει ανάλογα µε την τοπική αρχιτεκτονική.
Χτιζόταν πάντα στις άκρες των ποταµών και σε σηµείο που να προστατεύεται
από τις πληµµύρες. Η λειτουργία ενός νερόµυλου είναι σχετικά απλή και βασί-
ζεται σε µια σειρά µεταδιδόµενων κινήσεων. Η υδατόπτωση έδινε στους νερό-
μυλους την απαραίτητη δυναμική ενέργεια για την περιστροφή της φτερωτής.
Το μικρό πετρόχτηστο, κεραμοσκέπαστο κτίσμα του νερόμυλου, που είχε συ-
νήθως 2 δωματιάκια, βρισκόταν στο χαμηλότερο σημείο μιας πλαγιάς και
εκμεταλλευόταν το νερό από το κοντινότερο ρέμα.Ο αριθμός των νερόμυλων
από τους οποίους σώζονται ίχνη ξεπερνά τις 20.000 στην Ελλάδα. Μετά την
επανάσταση του 1821 στα όρια του τότε ελληνικού κράτους βρέθηκαν 6.000
νερόμυλοι, από τους οποίους 5.500 περιήλθαν στο δημόσιο,κατά τα ¾ κατα-
στραμμένοι.Ο Π. Μωραϊτίνης ανεβάζει τους μύλους το 1869 σε 3.000.
"ΣΤΟ ΚΗΠΟΥΛΙ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ" ΣΤΟ ΧΟΥΜΕΡΙΑΚΟ
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
Νεάπολη περπάτησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου την Κυριακή που
το ημερολόγιο έδειχνε 8 του Μάρτη γαι το 2015.Εκεί στην πανέμορφη γωνιά του
Πάνω Μεραμπέλλου με ταπολλά τρεχούμενα νερά βρίσκονται κρυμένοι μέσα στην
"οργιώδη" βλάστηση οκτώ παλιοί πέτρινοι νερόμυλλοι που τους συνδέει μεταξύ
τους η φυσική ροή του νερού.Η περιοχή εδώ είναι γνωστή κυρίως για τις ιστορικές
μονές της (Κουφή Πέτρα και Κρεμαστών,και βρίσκεται στην Ανατολική πλευρά
του όρους Καβαλαρά,πάνω από την Νεάπολη.H διαδρομή μας ξεκίνησε από το
Χουμεριάκοπεράσαμε τα σοκάκια του χωριού και ανηφορίσαμε από συνδυασμό
μονοπατιών και δρόμων στις Βρύσες στο χωριό μπαλκόνι του Μεραμπέλλου.Στην
συνέχεια κατηφορίσαμε μέχρι την Μονή Κρεμαστών και μπήκαμε στην ρεματιά
ακολουθώντας την διαδρομή που έχει διαμορφώσει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βρυ-
σών μέσα σε οργιώδη βλάστηση.Τα λόγια δεν μπορούν να αποτυπώσουν την ομο-
ρφιά της ρεματιάς με τους παλιούς νερόμυλλους κρυμμένους κάτω από τους κισ-
σούς.Στην συνέχεια ακολουθήσαμε αγροτικούς δρόμους περάσαμε από το Πλατυ-
πόδι και επιστρέψαμε στο Χουμεριάκο μετά από τέσσερις ώρες περίπου.
ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ (1)
Ο νερόµυλος είναι µια από τις αρχαιότερες µηχανές που χρησιµοποίησε ο
άνθρωπος πριν χιλιάδες χρόνια. Από την Νεολιθική εποχή ( 7η χιλ. π.Χ.)
υπάρχουν ευρήµατα µυλόλιθων και τριπτήρων από κρυσταλλικά πετρώµα-
τα, µε τα οποία άλεθαν οι άνθρωποι σιτάρι.Η παλαιότερη γραπτή µαρτυρία
που έχουµε για την ύπαρξη νερόµυλου, είναι από τον Στράβωνα, ο οποίος
περιγράφοντας τα ανάκτορα του βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη ΣΤ΄του Ευ-
πάτορα στα Κάβειρα, αναφέρει «[...] εν δε τοις Καβείροις τα βασίλεια Μι-
θριδάτου κατεσκευάσατο και ο υδραλέτης[...]». Εκεί τον βρήκαν το 64 π.Χ.
οι Ρωµαίοι κατακτητές.Στη συνέχεια, ο Βιτρούβιος, στο έργο του De archite-
ctura, µας δίνει την πρώτη περιγραφή του το 25 µ.Χ. Λόγω της µακρόχρονης
χρήσης του νερόµυλου µέσα στους αιώνες, είναι φυσικό να έχουν πλαστεί
πολλές φανταστικές ιστορίες και θρύλοι για αυτόν. Ο λαός πίστευε ότι στο
µύλο κατοικούσαν διάβολοι, ξωτικά, καλικάντζαροι και κάθε λογής δαιµονικά.
ΝΕΡΟΜΥΛΛΟΣ (2)
Οι νερόμυλοι λειτούργησαν από πολύ νωρίς στην Ελλάδα, αναφέρονται δε
σε πολλά χρυσόβουλα και αυτοκρατορικές γραφές.Η χρησιμοποίηση του
νερόμυλου οδήγησε στο διαχωρισμό του επαγγέλματος του μυλωνά από
το επάγγελμα του φούρναρη,γιατί ήταν ανάγκη ο μύλος να χτιστεί σε κάποια
απόσταση από την πόλη και το φούρνο του για να έχει κινητήρια δύναμη, δη-
λαδή κοντά σε κάποιο ρέμα ή ποτάμια με πλούσια νερά. Οι κάτοικοι του βυ-
ζαντινού χωριού εκτός από τα ζώα και τα γεωργικά τους εργαλεία είχαν νε-
ρόμυλους και μύλους, στους οποίους χρησιμοποιούσαν ζώα για κινητήρια
δύναμη. Κατά την τουρκοκρατία υπήρχε και ειδικός φόρος για τους νερόμυ-
λους, που καταβάλλονταν σε είδος και σε χρήμα. Οι ελληνικοί νερόμυλοι
συνήθως λειτουργούσαν με ένα ζευγάρι μυλόπετρες (με ένα μάτι, μονόφθα-
λμοι), ενώ σπανιότερα, όπου υπήρχε νερό με μεγάλη δύναμη,με δυο (με δυο
μάτια, διόφθαλμοι) ή και με περισσότερα ζευγάρια μυλόπετρες.
ΝΕΡΟΜΥΛΛΟΣ(3)
Η κατασκευή των νερόµυλων ποικίλει ανάλογα µε την τοπική αρχιτεκτονική.
Χτιζόταν πάντα στις άκρες των ποταµών και σε σηµείο που να προστατεύεται
από τις πληµµύρες. Η λειτουργία ενός νερόµυλου είναι σχετικά απλή και βασί-
ζεται σε µια σειρά µεταδιδόµενων κινήσεων. Η υδατόπτωση έδινε στους νερό-
μυλους την απαραίτητη δυναμική ενέργεια για την περιστροφή της φτερωτής.
Το μικρό πετρόχτηστο, κεραμοσκέπαστο κτίσμα του νερόμυλου, που είχε συ-
νήθως 2 δωματιάκια, βρισκόταν στο χαμηλότερο σημείο μιας πλαγιάς και
εκμεταλλευόταν το νερό από το κοντινότερο ρέμα.Ο αριθμός των νερόμυλων
από τους οποίους σώζονται ίχνη ξεπερνά τις 20.000 στην Ελλάδα. Μετά την
επανάσταση του 1821 στα όρια του τότε ελληνικού κράτους βρέθηκαν 6.000
νερόμυλοι, από τους οποίους 5.500 περιήλθαν στο δημόσιο,κατά τα ¾ κατα-
στραμμένοι.Ο Π. Μωραϊτίνης ανεβάζει τους μύλους το 1869 σε 3.000.
"ΣΤΟ ΚΗΠΟΥΛΙ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ" ΣΤΟ ΧΟΥΜΕΡΙΑΚΟ
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου