Στην Τουρλωτή στην Σητεία περπάτησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νι-
κολάου την Κυριακή 22-3-2015, στο χωριό "φυσικό μπαλκόνι" με την υπέ-
ροχη θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου.Η διαδρομή μας ξεκίνησε από την
είσοδο του χωριού με πορεία νότια και ανηφορική αρχικά πάνω στον αγρο-
τικό δρόμο που οδηγεί στην Μονοκαρά και στην συνέχεια σε ίχνη παλιού
μονοπατιού προς την περιοχή Καστρί στην κορυφή λόφου όπου βρέθηκαν
ίχνη μινωικού οικισμού.Στην συνέχεια από αγροτικό δρόμο επιστρέψαμε
στο χωριό και με ξεναγό την' Αννα Μετζογιαννάκη περπατήσαμε προς την
περιοχή της Αγίας Παρασκευής όπου βρίσκεται το παλιό ομώνυμο ξωκλήσι
με την πηγή ακριβώς από κάτω του.Η επιστροφή στο χωριό περιελάμβανε
περπάτημα στα γραφικά σοκάκια ενώ στο τέλος η ομάδα μας απόλαυσε το
τρατάρισμα με εξαιρετική ρακή, κρασί και νόστιμους μεζέδες σε καφενείο
του χωριού προσφορά των φιλόξενων κατοίκων.
Η ΤΟΥΡΛΩΤΗ
Η Τουρλωτή είναι κτισμένη σε υψόμετρο 325 μέτρων επί του βόρειου οδικού
άξονα που οδηγεί από τον Άγιο Νικόλαο στην Σητεία.Το σημείο που βρίσκεται
το είναι στην κορυφή λόφου και απότελεί φυσικό μπαλκόνι με άπλετη θέα στον
κόλπο του Μεραμπέλου αλλά και του νήσιού της Ψείρας και της περιοχής του
Μόχλου.Η επιλογή της θέσης του χωριού έγινε λόγω της διαδεδομένης πειρα-
τείας εκείνης της εποχής.Στους ενετικούς χάρτες καταγράφεται με το όνομα
Truloti, ενώ στην απογραφή των Ενετών το 1583 αναφέρεται με 313 κατοίκους.
Για την προέλευση του ονόματος δεν υπάρχουν στοιχεία, εικάζεται όμως ότι
μπορεί να οφείλεται στους τρούλους της εκκλησίας του χωριού κατά μία άπο-
ψη, ενώ μία άλλη θεωρία θέλει το όνομα από ενετικό πύργο (tour) κάποιου βα-
σιλιά Λοτί.Η Τουρλωτή είναι γενέτειρα του θαλασσομάχου καπετάν Βογιατζή
ή Βογιατζόππα, ο οποίος έδρασε κατά των Τούρκων από το Μεραμπέλλο ως
την Κάσο με σπουδαιότερο κατόρθωμα την επιχείρηση του στο λιμάνι της Σπι-
ναλόγκας κατά των Τουρκικών πλοίων. (Πηγή :http://el.wikipedia.org)
ΤΟΥΡΛΩΤΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Η περιοχή της Τουρλωτής κατοικείται από τη Μινωική εποχή. Στα νότια του χω-
ριού σε λόφο ύψους 450 μ. γνωστό σαν Καστρί διασώζονται ερείπια Μινωικού
οικισμού. Σε θαλαμοειδή λαξευτό τάφο υστερομινωϊκής εποχής (1550–1500 π.
Χ.) που αποκαλύφθηκε κοντά στο χωριό βρέθηκαν πολύτιμα κτερίσματα, όπως:
χάνδρες από περιδέραια,βραχιόλια, δακτυλίδια, εγχειρίδιο, ξυράφι, ομοιώματα
ζώων από φαγεντιανή. Μεταξύ των διαφόρων κινητών ευρημάτων του Μινωικού
οικισμού είναι ένας σφραγιδόλιθος με παράσταση γουρούνας που θηλάζει τα μι-
κρά της, λύχνος με παράσταση ίππου που οδηγείται στο πότισμα από τον κύριο
του και άλλα. Το 1959, σκάφτηκε και άλλος υστερομινωικός τάφος (1400–1300
π.Χ.).Ο ιστοριοδίφης Μ. Καταπότης υπεστήριξε παίρνοντας αφορμή από το όνο-
μα Κηνοπόταμος, που έχει γειτονικός ποταμός, ότι θα πρέπει να είναι η έδρα της
πόλης Καινώ που αναφέρεται από το Διόδωρο τον Σικελιώτη σαν τόπος γεννή-
σεως της Βριτομάρτεως Δίκτυννας, (πράγμα που όμως αμφισβητείται από τους
αρχαιολόγους που την τοποθετούν κοντά στην αρχαία Έλυρο.(Πηγή : ΒΙΚΙΠΑΙ-
ΔΕΙΑ : http://el.wikipedia.org)
ΤΟ ΚΑΣΤΡΙ
(απόσπασμα για το Καστρί από το περιοδικό "Μύσων" του Μιχάλη Κατα
πότη) :
"...προς Ν. του χωρίου Τουρλωτής και εις απόστασιν ημισείας ώρας από ταύτης,
υψούται με μεγαλοπρέπεια τιτάνος, ο λόφος Καστρί. Σχήματος πυραμίδος έχει
αποκεκομμένην την άκραν της κορυφής της, εις τρόπον ώστε να σχηματισθεί επ’
αυτής το μινωικόν σύμβολον των διπλών κεράτων καλουμένων σήμερον Πύργων.
Εξ Α. και Β. και ίδια εκ Δ. αι κλιτύες του λόφου είναι απότομοι και κρημνώδεις.
Μόνον δε από Ν. συνδέεται δι’ αυχένος με την υπερκειμένην βουνοσειράν. Επί
του αυχένος τούτου και της Α.πλευράς, πλήθος λογάδων λίθων και κοινών, μετά
συντριμμάτων πήλινων αγγείων έγχρωμων και μη, με ίχνη και τμήματα τοίχων
και τειχών εις αρκετήν έκτασιν, αποδεικνύουν ότι εν τη θέση ταύτη υπήρξε τότε
πόλις μεγάλη και ισχυρά… Από της κορυφής του λόφου, ύψους περίπου 450 μέ-
τρων, η θέα προς Δ. και Β. είναι θαυμάσια και μεγαλειώδης. Εξ’ αυτής φαίνονται
αι θέσεις των ερειπωμένων σήμερον αρχαίων πόλεων Λατούς,Δρήρου και Ολού-
ντος, οι Μινωικοί συνοικισμοί των νησίδων Μόχλου και Ψείρας και αι γραφικό-
ταται ακταί του κόλπου του Μεραμβέλλου. ....επί της κορυφής και προς την Β.Δ.
άκραν, ευρέθησαν, σφραγίς (γαλόπετρα) με παράστασιν υος (γουρούνας) θηλείας
κατακεκλιμένης πλαγίως και θηλαζούσης τα μικρά της, λύχνος πήλινος με παρά-
στασιν ίππου οδηγουμένου υπό του κυρίου του προς πόσιν ύδατος από λεκάνης
και επομένου κυνός, ειδώλια μινωικά, ως και αγγεία διάφορα. Ταύτα πάντα παρε-
δόθησαν υπό του ευρόντος ταύτα ιδιώτου Ιωάν. Κοϊνά εις Άγγλους αρχαιολόγους
ευρισκομένους εις Παχείαν Άμμον - Ιεραπέτρου κατά το 1912.(Ο ιατρός Μιχα-
ήλ Καταπότης ήταν εκδότης του περιοδικού "Μύσων" από το 1932 ως το
1938).
ΜΥΘΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΣΤΡΙ
Στο βιβλίο του Μανώλη Παπαδάκη "Αθιβολιες" διαβάζουμε για την περιοχή
του Καστριού ένα παλιό μύθο:
«Υπήρχε, λένε, στο Καστρί μια σπηλιά όπου έμενε ένας αράπης ή αρκούδι. Όλο
το χρόνο ήταν αθέατος, την άνοιξη όταν έκανε καλές μέρες, έβγαζε το θησαυρό
του από χιλιάδες χρυσά φλουριά, σε ένα διπλανό αλώνι για να στεγνώσει… Δεν
ήταν κακός και όποιος περνούσε τον φίλευε και από κανένα φλουρί. Κάποτε έτυ-
χε να περάσει και ένας μικρός βουκόλος (παραχέρι, βοσκάκι). Τον καλοδέχτηκε
και του γέμισε το σακούλι φλουριά, με τη ρητή υποχρέωση, στο δρόμο του προς
το χωριό, να μην κοιτάξει πίσω του σε καμιά περίπτωση. Ακολούθησε τη συμβου-
λή του, μα δεν άντεξε στον πειρασμό και όταν έφτανε κοντά στο σημερινό νεκρο-
ταφείο, γύρισε πίσω να δει τι συμβαίνει. Όταν μπήκε στο σπίτι, διαπίστωσε με
συντριβή πως το σακούλι του ήταν γεμάτο κάρβουνα. Άνθρακες… λοιπόν, ο θη-
σαυρός! » Εμείς πάντως οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι όσο και αν ψάξαμε
ούτε θησαυρό βρήκαμε πουθενά ούτε κανένα παράξενο "ζωντανό" συναντήσα-
με σε όλη την διαδρομή μας !!!!!
Η υπέροχη Κυριακή μας (ακόμα μία) τελείωσε στην Τουρλωτή με όλους μας
"γεμάτους" από τις εικόνες της πανέμορφης ανοιξιάτικης φύσης του τόπου μας.
Η άνοιξη μπήκε και επίσημα χθές μαζί με τα πρώτα λεπτά του Σαββάτου στις
21-Μαρτίου στις 00:45 (εαρινή ισημερίαγια το 2015), παρά την σθεναρή αντί-
σταση του καιρού μέχρι τώρα που μας κρατά σε χειμερινές θερμοκρασίες.Πά-
ντως η καταπράσινη φύση με τα χιλιάδες πολύχρωμα λουλούδια που είχαν στο-
λίσει τα χωράφια,μας υπενθύμιζε ότι τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τον ερχο
μό της.Νιώσαμε επίσης ευγνόμωνες για την φιλοξενία που τύχαμε στο όμορφο
στειακό χωριό από τους ανθρώπους του.Δεν μπορούμε παρά να απευθύνουμε
ένα μεγάλο ευχαριστώ τόσο στην Άννα Μετζογιαννάκη που μας ξενάγησε στις
ομορφιές του χωριού της αλλά και τους φιλόξενους κατοίκους και όλους όσοι
συνέβαλαν στο όμορφο κέρασμα από τα νόστιμα καλούδια του τόπου τους με-
τά το τέλος της πεζοπορικής μας διαδρομής.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
κολάου την Κυριακή 22-3-2015, στο χωριό "φυσικό μπαλκόνι" με την υπέ-
ροχη θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου.Η διαδρομή μας ξεκίνησε από την
είσοδο του χωριού με πορεία νότια και ανηφορική αρχικά πάνω στον αγρο-
τικό δρόμο που οδηγεί στην Μονοκαρά και στην συνέχεια σε ίχνη παλιού
μονοπατιού προς την περιοχή Καστρί στην κορυφή λόφου όπου βρέθηκαν
ίχνη μινωικού οικισμού.Στην συνέχεια από αγροτικό δρόμο επιστρέψαμε
στο χωριό και με ξεναγό την' Αννα Μετζογιαννάκη περπατήσαμε προς την
περιοχή της Αγίας Παρασκευής όπου βρίσκεται το παλιό ομώνυμο ξωκλήσι
με την πηγή ακριβώς από κάτω του.Η επιστροφή στο χωριό περιελάμβανε
περπάτημα στα γραφικά σοκάκια ενώ στο τέλος η ομάδα μας απόλαυσε το
τρατάρισμα με εξαιρετική ρακή, κρασί και νόστιμους μεζέδες σε καφενείο
του χωριού προσφορά των φιλόξενων κατοίκων.
Η ΤΟΥΡΛΩΤΗ
Η Τουρλωτή είναι κτισμένη σε υψόμετρο 325 μέτρων επί του βόρειου οδικού
άξονα που οδηγεί από τον Άγιο Νικόλαο στην Σητεία.Το σημείο που βρίσκεται
το είναι στην κορυφή λόφου και απότελεί φυσικό μπαλκόνι με άπλετη θέα στον
κόλπο του Μεραμπέλου αλλά και του νήσιού της Ψείρας και της περιοχής του
Μόχλου.Η επιλογή της θέσης του χωριού έγινε λόγω της διαδεδομένης πειρα-
τείας εκείνης της εποχής.Στους ενετικούς χάρτες καταγράφεται με το όνομα
Truloti, ενώ στην απογραφή των Ενετών το 1583 αναφέρεται με 313 κατοίκους.
Για την προέλευση του ονόματος δεν υπάρχουν στοιχεία, εικάζεται όμως ότι
μπορεί να οφείλεται στους τρούλους της εκκλησίας του χωριού κατά μία άπο-
ψη, ενώ μία άλλη θεωρία θέλει το όνομα από ενετικό πύργο (tour) κάποιου βα-
σιλιά Λοτί.Η Τουρλωτή είναι γενέτειρα του θαλασσομάχου καπετάν Βογιατζή
ή Βογιατζόππα, ο οποίος έδρασε κατά των Τούρκων από το Μεραμπέλλο ως
την Κάσο με σπουδαιότερο κατόρθωμα την επιχείρηση του στο λιμάνι της Σπι-
ναλόγκας κατά των Τουρκικών πλοίων. (Πηγή :http://el.wikipedia.org)
ΤΟΥΡΛΩΤΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Η περιοχή της Τουρλωτής κατοικείται από τη Μινωική εποχή. Στα νότια του χω-
ριού σε λόφο ύψους 450 μ. γνωστό σαν Καστρί διασώζονται ερείπια Μινωικού
οικισμού. Σε θαλαμοειδή λαξευτό τάφο υστερομινωϊκής εποχής (1550–1500 π.
Χ.) που αποκαλύφθηκε κοντά στο χωριό βρέθηκαν πολύτιμα κτερίσματα, όπως:
χάνδρες από περιδέραια,βραχιόλια, δακτυλίδια, εγχειρίδιο, ξυράφι, ομοιώματα
ζώων από φαγεντιανή. Μεταξύ των διαφόρων κινητών ευρημάτων του Μινωικού
οικισμού είναι ένας σφραγιδόλιθος με παράσταση γουρούνας που θηλάζει τα μι-
κρά της, λύχνος με παράσταση ίππου που οδηγείται στο πότισμα από τον κύριο
του και άλλα. Το 1959, σκάφτηκε και άλλος υστερομινωικός τάφος (1400–1300
π.Χ.).Ο ιστοριοδίφης Μ. Καταπότης υπεστήριξε παίρνοντας αφορμή από το όνο-
μα Κηνοπόταμος, που έχει γειτονικός ποταμός, ότι θα πρέπει να είναι η έδρα της
πόλης Καινώ που αναφέρεται από το Διόδωρο τον Σικελιώτη σαν τόπος γεννή-
σεως της Βριτομάρτεως Δίκτυννας, (πράγμα που όμως αμφισβητείται από τους
αρχαιολόγους που την τοποθετούν κοντά στην αρχαία Έλυρο.(Πηγή : ΒΙΚΙΠΑΙ-
ΔΕΙΑ : http://el.wikipedia.org)
ΤΟ ΚΑΣΤΡΙ
(απόσπασμα για το Καστρί από το περιοδικό "Μύσων" του Μιχάλη Κατα
πότη) :
"...προς Ν. του χωρίου Τουρλωτής και εις απόστασιν ημισείας ώρας από ταύτης,
υψούται με μεγαλοπρέπεια τιτάνος, ο λόφος Καστρί. Σχήματος πυραμίδος έχει
αποκεκομμένην την άκραν της κορυφής της, εις τρόπον ώστε να σχηματισθεί επ’
αυτής το μινωικόν σύμβολον των διπλών κεράτων καλουμένων σήμερον Πύργων.
Εξ Α. και Β. και ίδια εκ Δ. αι κλιτύες του λόφου είναι απότομοι και κρημνώδεις.
Μόνον δε από Ν. συνδέεται δι’ αυχένος με την υπερκειμένην βουνοσειράν. Επί
του αυχένος τούτου και της Α.πλευράς, πλήθος λογάδων λίθων και κοινών, μετά
συντριμμάτων πήλινων αγγείων έγχρωμων και μη, με ίχνη και τμήματα τοίχων
και τειχών εις αρκετήν έκτασιν, αποδεικνύουν ότι εν τη θέση ταύτη υπήρξε τότε
πόλις μεγάλη και ισχυρά… Από της κορυφής του λόφου, ύψους περίπου 450 μέ-
τρων, η θέα προς Δ. και Β. είναι θαυμάσια και μεγαλειώδης. Εξ’ αυτής φαίνονται
αι θέσεις των ερειπωμένων σήμερον αρχαίων πόλεων Λατούς,Δρήρου και Ολού-
ντος, οι Μινωικοί συνοικισμοί των νησίδων Μόχλου και Ψείρας και αι γραφικό-
ταται ακταί του κόλπου του Μεραμβέλλου. ....επί της κορυφής και προς την Β.Δ.
άκραν, ευρέθησαν, σφραγίς (γαλόπετρα) με παράστασιν υος (γουρούνας) θηλείας
κατακεκλιμένης πλαγίως και θηλαζούσης τα μικρά της, λύχνος πήλινος με παρά-
στασιν ίππου οδηγουμένου υπό του κυρίου του προς πόσιν ύδατος από λεκάνης
και επομένου κυνός, ειδώλια μινωικά, ως και αγγεία διάφορα. Ταύτα πάντα παρε-
δόθησαν υπό του ευρόντος ταύτα ιδιώτου Ιωάν. Κοϊνά εις Άγγλους αρχαιολόγους
ευρισκομένους εις Παχείαν Άμμον - Ιεραπέτρου κατά το 1912.(Ο ιατρός Μιχα-
ήλ Καταπότης ήταν εκδότης του περιοδικού "Μύσων" από το 1932 ως το
1938).
ΜΥΘΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΣΤΡΙ
Στο βιβλίο του Μανώλη Παπαδάκη "Αθιβολιες" διαβάζουμε για την περιοχή
του Καστριού ένα παλιό μύθο:
«Υπήρχε, λένε, στο Καστρί μια σπηλιά όπου έμενε ένας αράπης ή αρκούδι. Όλο
το χρόνο ήταν αθέατος, την άνοιξη όταν έκανε καλές μέρες, έβγαζε το θησαυρό
του από χιλιάδες χρυσά φλουριά, σε ένα διπλανό αλώνι για να στεγνώσει… Δεν
ήταν κακός και όποιος περνούσε τον φίλευε και από κανένα φλουρί. Κάποτε έτυ-
χε να περάσει και ένας μικρός βουκόλος (παραχέρι, βοσκάκι). Τον καλοδέχτηκε
και του γέμισε το σακούλι φλουριά, με τη ρητή υποχρέωση, στο δρόμο του προς
το χωριό, να μην κοιτάξει πίσω του σε καμιά περίπτωση. Ακολούθησε τη συμβου-
λή του, μα δεν άντεξε στον πειρασμό και όταν έφτανε κοντά στο σημερινό νεκρο-
ταφείο, γύρισε πίσω να δει τι συμβαίνει. Όταν μπήκε στο σπίτι, διαπίστωσε με
συντριβή πως το σακούλι του ήταν γεμάτο κάρβουνα. Άνθρακες… λοιπόν, ο θη-
σαυρός! » Εμείς πάντως οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι όσο και αν ψάξαμε
ούτε θησαυρό βρήκαμε πουθενά ούτε κανένα παράξενο "ζωντανό" συναντήσα-
με σε όλη την διαδρομή μας !!!!!
Η υπέροχη Κυριακή μας (ακόμα μία) τελείωσε στην Τουρλωτή με όλους μας
"γεμάτους" από τις εικόνες της πανέμορφης ανοιξιάτικης φύσης του τόπου μας.
Η άνοιξη μπήκε και επίσημα χθές μαζί με τα πρώτα λεπτά του Σαββάτου στις
21-Μαρτίου στις 00:45 (εαρινή ισημερίαγια το 2015), παρά την σθεναρή αντί-
σταση του καιρού μέχρι τώρα που μας κρατά σε χειμερινές θερμοκρασίες.Πά-
ντως η καταπράσινη φύση με τα χιλιάδες πολύχρωμα λουλούδια που είχαν στο-
λίσει τα χωράφια,μας υπενθύμιζε ότι τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τον ερχο
μό της.Νιώσαμε επίσης ευγνόμωνες για την φιλοξενία που τύχαμε στο όμορφο
στειακό χωριό από τους ανθρώπους του.Δεν μπορούμε παρά να απευθύνουμε
ένα μεγάλο ευχαριστώ τόσο στην Άννα Μετζογιαννάκη που μας ξενάγησε στις
ομορφιές του χωριού της αλλά και τους φιλόξενους κατοίκους και όλους όσοι
συνέβαλαν στο όμορφο κέρασμα από τα νόστιμα καλούδια του τόπου τους με-
τά το τέλος της πεζοπορικής μας διαδρομής.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου