Η πεζοπορία μας την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου είχε
προγραμματιστεί για την περιοχή του όμορφου και παραδοσιακού
Σητεικού χωριού της Λάστρου με το προϊστορικό όνομα.Το χωριό
αναφέρεται για πρώτη φορά στην απογραφή των Ενετών του 1583
η Lastro είχε 285 κατοίκους. Σήμερα είναι ένα από τα πιο ωραία
χωριά της Σητείας,και βρίσκεται 35 χιλ. δυτικά της πόλης της
Σητείας. Διατηρεί τον παραδοσιακό του χαρακτήρα και μέσα στον
οικισμό σώζεται η παλιά βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
Στη γύρω περιοχήέχουν εντοπιστεί μινωικές αρχαιότητες και
αρχαϊκά ευρήματα. Έχουν εντοπιστεί Μινωικός οικισμός,
νεκρόπολη και μινωικοί τάφοι και βρέθηκαν αρχαϊκά ευρήματα
στη θέση Κυνηγόσπηλιος
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
http://www.everytrail.com/view_trip.php?trip_id=868731
Δυτικά και Νότια του χωριού στις πλαγιές των ψηλών βουνών που το
περιβάλλουν διακρίνεται το χαρακτηριστικό γεωλογικό ρήγμα της
Λάστρου ύψους πολλών μέτρων, γνωστό ως «στεφανιές». Στη θέση
Αλτσί υπάρχουν τα μεγαλύτερα κοιτάσματα γύψου στην Ευρώπη και
λειτουργούν 3 λατομεία. Στη περιοχή του υπάρχουν 15 εκκλησίες από
τις οποίες πολλές βυζαντινές. Διατηρεί το παραδοσιακό του χρώμα
καιτο καλοκαίρι σφύζει από ζωή. Φημίζεται για την επίδοση των
κατοίκων του στις τέχνες και τα γράμματα. Είναι γενέτειρα πολλών
διακεκριμένων επιστημόνων και καλλιτεχνών μεταξύ των οποίων
ο ιατρός πολιτικός και λόγιος Μιχαήλ Καταπότης και οι ποιητές
Κωστής Φραγκούλης - Ανταίος, Αρης Δικταίος κ.α. Στη περιοχή
του υπάγονται οι νησίδες Ψύρακαι Αγ. Νικόλαος Μόχλου
Αφήσαμε τα αυτοκίνητα μας περίπου ένα χιλιόμετρο μετά το χωρίο
πρός την Σητεία.Η πεζοπορία μας ξεκίνησε ανηφορικά,και ανάμεσα
στα μικρά ελαιόδενδρα γεμάτα από τον πολύτιμο καρπό.Ακολουθή-
σαμε τον στενό αγροτικό δρόμο για 200 μέτρα περίπου μέχρι το
σημείο που ξεκινάει ένα όμορφο μονοπάτι,γεμάτο από μυρωδάτες
φασκομηλιές,περάσαμε το μικρό ρέμα και συνεχίσαμε πάντα
ανηφορικά στην πλαγιά.Mετά από λίγο αφήνουμε το μονοπάτι που
δεν συνεχίζει παραπάνω και προχωράμε πρός την πρώτη κορυφή,
στις πλαγιές του όρους Ορνό θαυμάζοντας την θέα που όσο
ανεβαίνουμε γίνεται ομορφότερη.
Το όρος Ορνό(1237),είναι συνέχεια του ορεινού
όγκου της Θριπτής,στέκει περήφανο πάνω από τα
χωριά της Λάστρου, Σφάκας, Εξω και Μέσα Μουλιανών
και διαθέτει εσωτερικούς γκρεμούς, χαράδρες και
ορθοπλαγιές που κάνουν το ανάγλυφο του τραχύ.
Στην ορεινή περιοχή αυτή του Ορνού της ανατολικής
Κρήτης βρίσκονται εκτός από τα τελευταία ζευγάρια
(3-4)του Γυπαετού,και Όρνια, Χρυσαετοί και Σπιζαετοί.
Εξαιτίας της σημασίας του για τον Γυπαετό, η περιοχή
του Ορνού (και της Θρυπτής) έχει χαρακτηρισθεί ως
Καταφύγιο άγριας Ζωής.
Περνάμε από το κορυφή και συνεχίζουμε σε μια ακόμα πλαγιά
την ανηφορική μας πορεία παράλληλα με το "φαράγγι του
τσιγγούνη" που κατεβαίνει από τα αριστερά μας.
Παρατηρούμε χαμηλά την φύση που αυτή την περίοδο αναγεν-
νιέται.Μετά τις πρώτες βροχές φυτρώνουν τα πρώτα πολύχρωμμα
λουλούδια όπως : κίτρινες στερνμπέγιες,φθινοπωρινοί κρόκοι,
μικροί νάρκισσοι αλλά και οι πρώτες μικρές μαργαρίτες μπέλλες
οι μόνες που φυτρώνουν τώρα ,με τα πολύ λεπτά λευκά φυλλαράκια
τους ,μικροσκοποκές σκύλλες ,ενώ οι αθάνατοι μέσα από τις
κρεμμύδες τους βγάζουν τα πρώτα πράσινα φύλλα.....Παρατηρούμε
ακόμα τα σαλιγκάρια πουέχουν ξεκινήσει να κινούνται και αυτή την
εποχή "συνευρίσκονται" για την αναπαραγωγή τους.ανάμεσα στους
θάμνους.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
http://www.everytrail.com/view_trip.php?trip_id=868731
Το φαράγγι του Τσιγγούνη έρχεται από την περιοχή "Μονοκαρά"
το μικρό όμορφο οροπέδιο με μαγατζέδες και αμπέλια μέχρι που
συναντά την θάλλασα κάπου ανάμεσα στην περιοχή του Μόχλου
και του Αγίου Ανδρέα.
Εμείς προχωράμε στην μια του πλευρά που ψηλώνει συνέχεια
μέχρι που φτάνουμε μέχρι τα 640 μέτρα όπου βρίσκεται το ψηλό-
τερο σημείο της διαδρομής μας πάνω από το φαράγγι.
Η θέα μοναδική από το φυσικό αυτό μπαλκόνι, με την κοίτη του
ποταμού να βρίσκεται καμιά εκατοστή μέτρα κάτω από τα πόδια μας,
και σου κόβει την ανάσα κάθε φορά που κρεμιέσαι στην κυριολεξία
για την θαυμάσεις.
Ξεκουραστήκαμε για λίγο ενώ μερικοί γύπες ενοχλημένοι
πετούσαν πάνω από τα κεφάλια μας κυκλικά.μέχρι που
απομακρύνθηκαν....
Από το σημείο εκείνο στην πλαγιά του Ορνού ξεκινήσαμε
κατηφορικά πλέον,περάσαμε από ένα μικρό μετόχι με αμπέλια
και δυό-τρία μικρά πέτρινα σπιτάκια και βγήκαμε στον χωματό-
δρομο που οδηγεί στα χαμηλά.Μετά τρακόσια μέτρα βρήκαμε
και το παλιό μονοπάτι που ο δρόμος έχει καταστρέψει σε
μερικά σημεία και που οδηγεί στην πλαγιά με τις ελιές.
Ιδιαίτερη εντύπωση μας προκάλεσε ένα δέντρο που δεν είχαμε
οι περισσότεροι μέχρι σήμερα συναντήσει.Μας έμοιαζε λίγο με
μικρή χαρουπιά λίγο με φιστικιά,μέχρι που η Ρίτσα που ερχόταν
μαζί μας για πρώτη φορά μας πληροφόρησε ότι πρόκειται για την
"τσικουδιά" ,ναι υπάρχει και τέτοιο δένδρο,και η περιέργεια με
οδήγησε για μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο :
Η τερέβινθος ή τσικουδιά ή κοκκορεβυθιά ή τραμιθιά ή και
τριμιθιά (Pistacia terebinthus) είναι ένα δένδρο πολύ γνώριμο στην
περιοχή της Μεσογείου, για τους νόστιμους και πικάντικους καρπούς
του. Συγγενεύει με τη φιστικιά (Pistacia vera) και το σχίνο (Pistacia
lentiscus), από του οποίου τη Χιώτικη ποικιλία εξάγεται η μαστίχα.
Η τσικουδιά ανήκει στο γένος των Πιστακίων, της οικογένειας των
Ανακαρδιοειδών της τάξης των Σαπινδωδών. Άλλα είδη της οικογέ-
νειας είναι το Πιστάκιο του Άτλαντα στο Λίβανο και το Πιστάκιο της
Κίνας, ένα δένδρο λιγότερο φουντωτό. Η καταγωγή της είναι μεσο-
γειακή και τη βρίσκουμε από την Ισπανία μέχρι το Λίβανο
Κύριος σκοπός της καλλιέργειάς της δεν είναι τα νόστιμα και
μυρωδάτα τσίκουδα αλλά η κρεμεντίνα. Αυτή είναι ρητίνη όμοια
με το ρετσίνι του πεύκου, από την οποία, μετά από ειδική
επεξεργασία (βρασμός), παράγεται η τερεβινθίνη, το γνωστό
νέφτι (Chian or Scio turpentine). Ακόμη χρησιμοποιείται σε
βερνίκια και είναι βασικό συστατικό σε λαδομπογιές. Η διαφορά
στην κρεμεντίνα είναι ότι περιέχει μεγάλες ποσότητες ταννίνης.
Έτσι παράγεται ένα λάδι που χρησιμοποιείται για να σκουραίνει
και να γυαλίζει δέρματα αλλά και για πολλές άλλες φαρμακευτικές
χρήσεις, όπως τα αντηλιακά έλαια.
κατάλληλο κλάδεμα μπορεί να παραμείνει σε χαμηλό ύψος
προκειμένου να είναι ευκολότερη η συγκομιδή των καρπών της.
Πρέπει να φτάσει στην ηλικία των 7 έως 10 ετών για να κάνει
καρπό και ξεχωρίζει σε αρσενικό και θηλυκό. Ένα αρσενικό δένδρο
φτάνει για να επικονιάσει από 8 έως 12 θηλυκά στην ίδια περιοχή.
Καρπούς κάνουν μόνο τα θηλυκά που ανθίζουν μεταξύ Μάρτη και
Απρίλη κάθε χρόνο.
Οι μικροί φυστικοειδείς καρποί ξεκινούν να μεγαλώνουν αμέσως
μετά σε σχηματισμό κοντούρας. Αλλάζουν πολλά χρώματα και
στο τέλος του καλοκαιριού από κόκκινοι μετατρέπονται σε σκούρο
μελανό, ενώ το επόμενο σκούρο πράσινο χρώμα δείχνει και την
ωριμότητά τους. Τα φύλλα της τερεβίνθου είναι ατρακτοειδή,
πράσινα, γυαλιστερά και σχηματίζουν συστάδες των 9 (4 και 4
αντικριστά και ένα στην άκρη) σε σχήμα ψαροκόκκαλου. Αν
χαράξεις τον κορμό της τρέχει ρετσίνι με έντονη οσμή και κολ-
λώδεις ιδιότητες, η κρεμεντίνα, η οποία έχει πολλαπλές χρήσεις.
Οι καρποί της, τα τσίκουδα, υπάρχουν σε πολλές ποικιλίες για
διαφορετικές χρήσεις. Τα πρώιμα αρχίζοντας περίπου από τα τέλη
Ιουνίου, τα Ψιλάντικα, τα Χατζημηνάτα, τα Ρεβυθάτα που είναι
χοντρά και σαρκώδη, τα Ψιλά για την παραγωγή λαδιού και τα
σέρτικα. Όλα εκτός από τα σέρτικα μπορούν με κατάλληλη
πίεση να ανοίξουν το κέλυφός τους σε δύο ίσα μέρη - γαβαθάκια
και να ελευθερώσουν το νόστιμο και θρεπτικό περιεχόμενο τους
που αρέσει σε όλους.
Η τεχνική της συγκομιδής των τσίκουδων για παραγωγή λαδιού
γίνεται στα τέλη του καλοκαιριού μόλις ωριμάσει ο καρπός, με
το στρώσιμο υφασμάτων –τσόλες - κάτω από το δένδρο όπου
πέφτει ο καρπός, καθώς κάποιος ραβδίζει τα ψηλότερα σημεία
του δένδρου. Τα τσίκουδα στη συνέχεια τρίβονται για να πέσουν
από τα τσαμπιά και τοποθετούνται σε σκάφες με νερό για να
ξεχωρίσουν των κούφια που επιπλέουν, από τα γεμάτα.
Στεγνά πλέον μεταφέρονται στο ελαιοτριβείο για να μετατραπούν
σε λάδι. Αφού κοπανιστούν, αλέθονται και με πίεση βγαίνει όλος
ο χυμός τους που συγκεντρώνεται σε δεξαμενή. Το λάδι που
επιπλέει, μαζεύεται και τοποθετείται σε μπουκάλια για οικιακή
χρήση. Το λάδι που προκύπτει από τους καρπούς περιέχει ένα
δυνατό συνδυασμό πρωτεϊνών και τανίνης και είναι νόστιμο,
παχύ και μυρωδάτο, κατάλληλο για την ζαχαροπλαστική αλλά
και ως καρύκευμα φαγητών
Η τερέβινθος είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων, καθώς
αναφέρεται σαφώς στην Αινειάδα του Βιργιλίου (βιβλίο 10,
γραμμή 136, όπου ο Ασκάνιος, γιος του Αινεία παρομοιάστηκε
στη μάχη ως η Ορίσια Τερεβίνθους), αλλά ακόμα και σε
κείμενα το Προφήτη Ησαΐα (κεφ.1 εδάφ. 29) όπου ένα δένδρο
των Εβραίων μεταφράζεται ως Πιστάκιο. Η ίδια είναι γνωστή
από την περίοδο της κλασσικής Ελλάδας για την αρωματική
και Ιατρική χρήση των προϊόντων της
Αφήσαμε πίσω μας τις" Τσικουδιές"που ανακαλύψαμε τελικά
ότι υπάρχουν αρκετές στην γύρω περιοχή και κατηφορίσαμε
από τον τσιμεντένιο δρόμο που αρχίζει από αυτό το σημείο
μέχρι το εθνικό δρόμο και ήταν το τέλος της πεζοπορίκης μας.
διαδρομής.Με τα αυτοκίνητα μας φτάσαμε μετά από λίγο στην
Λάστρο όπου περπατήσαμε στα όμορφα και πεντακάθαρα
στενά δρομάκια,του όμορφου χωριού και καταλήξαμε
στο σπίτι της Μαριάς που μας περίμενε με το τζάκι αναμμένο
και την ρακή να μας φιλέψει και να ζεστάνει τις καρδιές μας.
ΛΑΣΤΡΟΣ Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
EveryTrail - Find the best hikes in California and beyond
--------------------------------------------------