Στα μονοπάτια και στις ρεματιές των οικισμών των Ποτάμων περπάτησε η ορειβα-
τική μας ομάδα την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου του 2011.Το συνεφιασμένο
και ελαφρά κρύο πρωινό δεν πτόησε την ομάδα που πιστή πλέον στο καθιερωμένο
Κυρικάτικο ραντεβού συγκεντρώθηκε για μια ακόμα εξόρμηση-πεζοπορία στα βου-
νά και τα λαγκάδια της περιοχής μας και προορισμό αυτή την όμορφη αυτή γωνιά
της επαρχίας μας. Αφήσαμε πίσω μας τον 'Αγιο Νικόλαο, και ανηφορίσαμε από την
επαρχιακή οδό με κατεύθυνση το οροπέδιο Λασιθίου.Περάσαμε από τους Αμυγδά-
λους, τα Ζένια και φτάσαμε στους οικισμούς των Έξω και Μέσα Ποτάμων και στην
ρεματιά που δημιουργείται ανάμεσα στην Τσίβι (1664μ) και στην Σελένα (1558μ) ,
λίγο πριν το δίασελο στην ανατολική είσοδο του οροπεδίου.Λίγο πρίν τους Εξω
Ποτάμους ανασυνταχτήκαμε,με την αίσθηση του κρύου εδώ εντονότερη λόγω του
υψόμετρου, και ξεκινήσαμε για την βόλτα μας στην περιοχή.
ΠΟΤΑΜΟΙ
Οι δυο οικισμοί Μέσα και Εξω Ποτάμοι, πήραν την ονομασία τους από τους πολλούς
ποταμούς (ρυάκια) που υπάρχουν στην περιοχή τους και τα οποία αφού ενωθούν, σχη-
ματίζουν τον ποταμό Σκουλικάρη που διασχίζει τους οικισμούς αυτούς. Οι ΕΞΩ ΠΟ-
ΤΑΜΟΙ δημιουργήθηκε ασφαλώς μετά τον εποικισμό του Λασιθίου. Δεν αναφέρο-
νται στην απογραφή του Καστροφύλακα, ενώ στην απογραφή του Βασιλικάτα αναφέ-
ρονται χωρίς κατοίκους και ανήκε στην επαρχία Mεραμβέλλου, όχι όμως σαν μετόχι.
Κατοικημένοι φαίνονται από το 1671 και μετά. Το 1881 και το 1900 αναφέρεται να
ανήκουν στον Δήμο Τζερμιάδω.Οι ΜΕΣΑ ΠΟΤΑΜΟΙ υπήρξαν οικισμός των Εξω
Ποτάμων, όμως δεν αναφέρεται και ο οικισμός αυτός στην απογραφή του Καστρο-
φύλακα, αντίθετα στην απογραφή του Βασιλακάτα αναφέρονται όπως και Εξω χωρίς
κατοίκους.Από το 1671 και εξής, αναφέρονται σ’ όλες τις απογραφές ως κατοικη-
μένος οικισμός, και το 1920 μάλιστα, ήταν έδρα ομώνυμου αγροτικού Δήμου.
Η ένωση του 2 οικισμών σε μια κοινότητα έγινε το 1926 στην οποία υπαγόταν ο
συνοικισμός Μέσα Ποτάμων και Ρουσακιανά. Οι Έξω και Μ. Ποτάμοι, ανήκουν
στον Δήμο Αγίου Νικολάου από το 1998 και μετά. Οι Ποτάμοι σήμερα είναι το πιο
ορεινό χωριό του ευρύτερου πλέον Δήμου. Όλοι οι οικισμοί είναι χτισμένοι στις
ρεματιές και στις πλαγιές της Σελένας,(του ιστορικού για τον τόπο μας βουνού που
πιθανότατα οφείλει το όνομά του στη Σελήνη, τη δωρική Σελάνα), της κορυφής
Μαχαιρά στα βορειοανατολικά και της Τσίβης στα νότια.Στην εύφορη κοιλάδα τους
συναντά σήμερα κανείς πολλές πηγές με νερά που τρέχουν όλο το χρόνο ποτίζοντας
τους κήπους με τα λαχανικά τις μηλιές τις καρυδιές και τα αμπέλια.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Στην τελευταία στροφή του δρόμου πρίν τους 'Εξω ποτάμους στα δεξιά όπως ερχό-
μαστε από τιν Αγιο Νικόλαο, και πίσω από τις μπαριέρες του δρόμου ξεκινά ένα
μονοπάτι που οδηγεί μετά από περίπου δέκα λεπτά στο χαμηλότερο σημείο της
ρεματιάς κάτω από το χωριό.Περνά ανάμεσα από θεόρατους πρίνους και από μια
πηγή που τρέχει ασταμάτητα νερό, και βρίσκει την κοίτη του ποταμού Σκουλικάρη
που έρχεται από την μεριά του οροπεδίου του Λασιθίου.Περάσαμε στην απένατι
πλευρά που βρίσκεται το μικρό ξωκλήσι της Παναγίας με το γαλανό καμπαναριό,
που όμως δεν μπορέσαμε να το δούμε εσωτερικά αφού ήταν κλειδωμένο.Ακολου-
θήσαμε την κοίτη του ποταμού για περίπου δέκα λεπτά και στην συνέχεια βρήκαμε
το παλιό καλντερίμι που ανηφορίζει την πορεία του πάντα ανάμεσα στους πρινόδα-
σος στην πλαγιά του βουνού που ο χάρτης αναφέρει ως "Περιστεριά"....
.....η πορεία μας στην πλαγιά με την όμορφη θέα στην κοίτη του ποταμού, που με
φιδογυριστή πορεία κινείται ανάμεσα στους λόφους της περιοχής, μας οδηγεί προς
την περιοχή "στα Λιανά", όπου στα εκεί λιβάδια τα παλία χρόνια οι κάτοικοι των
Ποτάμων είχαν τα σπαρτά τους.Ο ουρανός από πάνω μας είναι σκεπασμένος με
σύννεφα έτοιμος πάντα να μας ρίξει το νερό που κρατά μαζί του, όμως μας κάνει το
χατίρι και αφήνει στεγνούς όμως το αντίθετα ο Αίολος φυσά στα προσωπας ένα ελα-
φρό αλλά κρύο αεράκι που μας θυμίζει ότι πλησιάζουμε στον αρχή του χειμώνα.
Μετά την ολιγόλεπτη ανάσα ξεκούρασης κατηφορίσαμε στην πλαγιά και βρεθήκαμε
στην στενή κοίτη του χειμάρου την οποία και ακολουθήσαμε για περίπου μία ώρα
μέχρι το σημείο που ενώνεται με τον ποταμό Σκουληκάρη, που η δίασχιση του μας
έβγαλε στο εκκλησάκι της Παναγίας ακριβώς κάτω από τους Εξω Ποτάμους, από
όπου και επιστρέψαμε στον δρόμο λίγο πριν την είσοδο του χωριού.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
τική μας ομάδα την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου του 2011.Το συνεφιασμένο
και ελαφρά κρύο πρωινό δεν πτόησε την ομάδα που πιστή πλέον στο καθιερωμένο
Κυρικάτικο ραντεβού συγκεντρώθηκε για μια ακόμα εξόρμηση-πεζοπορία στα βου-
νά και τα λαγκάδια της περιοχής μας και προορισμό αυτή την όμορφη αυτή γωνιά
της επαρχίας μας. Αφήσαμε πίσω μας τον 'Αγιο Νικόλαο, και ανηφορίσαμε από την
επαρχιακή οδό με κατεύθυνση το οροπέδιο Λασιθίου.Περάσαμε από τους Αμυγδά-
λους, τα Ζένια και φτάσαμε στους οικισμούς των Έξω και Μέσα Ποτάμων και στην
ρεματιά που δημιουργείται ανάμεσα στην Τσίβι (1664μ) και στην Σελένα (1558μ) ,
λίγο πριν το δίασελο στην ανατολική είσοδο του οροπεδίου.Λίγο πρίν τους Εξω
Ποτάμους ανασυνταχτήκαμε,με την αίσθηση του κρύου εδώ εντονότερη λόγω του
υψόμετρου, και ξεκινήσαμε για την βόλτα μας στην περιοχή.
ΠΟΤΑΜΟΙ
Οι δυο οικισμοί Μέσα και Εξω Ποτάμοι, πήραν την ονομασία τους από τους πολλούς
ποταμούς (ρυάκια) που υπάρχουν στην περιοχή τους και τα οποία αφού ενωθούν, σχη-
ματίζουν τον ποταμό Σκουλικάρη που διασχίζει τους οικισμούς αυτούς. Οι ΕΞΩ ΠΟ-
ΤΑΜΟΙ δημιουργήθηκε ασφαλώς μετά τον εποικισμό του Λασιθίου. Δεν αναφέρο-
νται στην απογραφή του Καστροφύλακα, ενώ στην απογραφή του Βασιλικάτα αναφέ-
ρονται χωρίς κατοίκους και ανήκε στην επαρχία Mεραμβέλλου, όχι όμως σαν μετόχι.
Κατοικημένοι φαίνονται από το 1671 και μετά. Το 1881 και το 1900 αναφέρεται να
ανήκουν στον Δήμο Τζερμιάδω.Οι ΜΕΣΑ ΠΟΤΑΜΟΙ υπήρξαν οικισμός των Εξω
Ποτάμων, όμως δεν αναφέρεται και ο οικισμός αυτός στην απογραφή του Καστρο-
φύλακα, αντίθετα στην απογραφή του Βασιλακάτα αναφέρονται όπως και Εξω χωρίς
κατοίκους.Από το 1671 και εξής, αναφέρονται σ’ όλες τις απογραφές ως κατοικη-
μένος οικισμός, και το 1920 μάλιστα, ήταν έδρα ομώνυμου αγροτικού Δήμου.
Η ένωση του 2 οικισμών σε μια κοινότητα έγινε το 1926 στην οποία υπαγόταν ο
συνοικισμός Μέσα Ποτάμων και Ρουσακιανά. Οι Έξω και Μ. Ποτάμοι, ανήκουν
στον Δήμο Αγίου Νικολάου από το 1998 και μετά. Οι Ποτάμοι σήμερα είναι το πιο
ορεινό χωριό του ευρύτερου πλέον Δήμου. Όλοι οι οικισμοί είναι χτισμένοι στις
ρεματιές και στις πλαγιές της Σελένας,(του ιστορικού για τον τόπο μας βουνού που
πιθανότατα οφείλει το όνομά του στη Σελήνη, τη δωρική Σελάνα), της κορυφής
Μαχαιρά στα βορειοανατολικά και της Τσίβης στα νότια.Στην εύφορη κοιλάδα τους
συναντά σήμερα κανείς πολλές πηγές με νερά που τρέχουν όλο το χρόνο ποτίζοντας
τους κήπους με τα λαχανικά τις μηλιές τις καρυδιές και τα αμπέλια.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Στην τελευταία στροφή του δρόμου πρίν τους 'Εξω ποτάμους στα δεξιά όπως ερχό-
μαστε από τιν Αγιο Νικόλαο, και πίσω από τις μπαριέρες του δρόμου ξεκινά ένα
μονοπάτι που οδηγεί μετά από περίπου δέκα λεπτά στο χαμηλότερο σημείο της
ρεματιάς κάτω από το χωριό.Περνά ανάμεσα από θεόρατους πρίνους και από μια
πηγή που τρέχει ασταμάτητα νερό, και βρίσκει την κοίτη του ποταμού Σκουλικάρη
που έρχεται από την μεριά του οροπεδίου του Λασιθίου.Περάσαμε στην απένατι
πλευρά που βρίσκεται το μικρό ξωκλήσι της Παναγίας με το γαλανό καμπαναριό,
που όμως δεν μπορέσαμε να το δούμε εσωτερικά αφού ήταν κλειδωμένο.Ακολου-
θήσαμε την κοίτη του ποταμού για περίπου δέκα λεπτά και στην συνέχεια βρήκαμε
το παλιό καλντερίμι που ανηφορίζει την πορεία του πάντα ανάμεσα στους πρινόδα-
σος στην πλαγιά του βουνού που ο χάρτης αναφέρει ως "Περιστεριά"....
.....η πορεία μας στην πλαγιά με την όμορφη θέα στην κοίτη του ποταμού, που με
φιδογυριστή πορεία κινείται ανάμεσα στους λόφους της περιοχής, μας οδηγεί προς
την περιοχή "στα Λιανά", όπου στα εκεί λιβάδια τα παλία χρόνια οι κάτοικοι των
Ποτάμων είχαν τα σπαρτά τους.Ο ουρανός από πάνω μας είναι σκεπασμένος με
σύννεφα έτοιμος πάντα να μας ρίξει το νερό που κρατά μαζί του, όμως μας κάνει το
χατίρι και αφήνει στεγνούς όμως το αντίθετα ο Αίολος φυσά στα προσωπας ένα ελα-
φρό αλλά κρύο αεράκι που μας θυμίζει ότι πλησιάζουμε στον αρχή του χειμώνα.
Μετά την ολιγόλεπτη ανάσα ξεκούρασης κατηφορίσαμε στην πλαγιά και βρεθήκαμε
στην στενή κοίτη του χειμάρου την οποία και ακολουθήσαμε για περίπου μία ώρα
μέχρι το σημείο που ενώνεται με τον ποταμό Σκουληκάρη, που η δίασχιση του μας
έβγαλε στο εκκλησάκι της Παναγίας ακριβώς κάτω από τους Εξω Ποτάμους, από
όπου και επιστρέψαμε στον δρόμο λίγο πριν την είσοδο του χωριού.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ