Δευτέρα 24 Ιουνίου 2013

ΦΑΡΑΓΓΙ ΣΑΜΑΡΙΑΣ

H ορειβατική ομάδα Αγίου Νικολάου σε συνεργασία με τον Ορειβατικό σύλ-
λογο Ιεράπετρας διοργάνωσε μια πολύ όμορφη εκδρομή-πεζοπορία στο μονα-
δικό φαράγγι της Σαμαριά, το μακρύτερο και το πιο διάσημο πεζοπορικό φαράγ-
γι της Ευρώπης,με την μοναδική ομορφιά του και τις εντυπωσιακές εναλλαγές
εικόνων σε όλο το μήκος.To φαράγγι των 12,8 χλμ ένα από τα μεγαλύτερα της
Ευρώπης, το διασχίζει το δημοφιλέστερο σήμερα στην Ελλάδα περιπατητικό
μονοπάτι (το διασχίζουν καθημερινά περισσότεροι από 1000 άνθρωποι )και
ανάμεσα σε αυτούς βρέθηκαν και 85 "τυχεροί" που ανταποκρίθηκαν στο κά-
λεσμα των δύο συλλόγων,πρόλαβαν να κλείσουν θέση και συμμετείχαν στην
αποστολή το διήμερο 22 & 23 Ιουνίου με σκοπό να ζήσουν δύο όμορφες
ημέρες στην "αγκαλιά" των Λευκών Ορέων αλλά και την εμπειρία διάσχισης
του φαραγγιού στον "Εθνικό δρυμό της Σαμαριάς".Σήμερα πολλοί μεν τρομα-
ζουν και μόνο στο άκουσμα της διάσχισης ,όμως είναι κάτι που οφείλει κάθε
Κρητικός αλλά και πεζοπόρος, να κάνει έστω και μια φορά στην ζωή του για
να θαυμάσει το πανέμορφο  αυτό δημιούργημα της φύσης.













Η "αποστολή" ξεκίνησε το Σάββατο το πρωί με τους πεζοπόρους από τις δύο
μεγαλύτερες πόλεις του νομού οδικώς με δύο λεωφορεία ακολουθώντας την
πορεία του ήλιου από τα ανατολικά του νησιού προς τα δυτικά.Μια πρώτη
στάση που έγινε στο όμορφο χωριό των Βρυσών λίγο μετά την είσοδο στον
νομό Χανίων κρίθηκε απαραίτητη για ξεμούδιασμα και απόλαυση τόσο οπτι-
κή όσο και γαστρονομική στις ταβέρνες δίπλα στα τρεχούμενα νερά και κάτω
από την σκιά των τεράστιων πλατάνων που απλώχερα η φύση φρόνισε να
προικήσει το χανιώτικο αυτό χωριό.Η συνέχεια μετά από δύο ώρες μας έφερε
στο οροπέδιο του Ομαλού μέσα από μια εντυπωσική διαδρομή με πανέμορφες
εικόνες τοπίων που εναλλάσονταν συνεχώς και μας θύμιζαν πόσο τυχεροί εί-
μαστε που ζούμε σε ένα τόσο όμορφο τόπο.Το οροπέδιο του Ομαλού μέσα
στην αγκαλιά των ψηλών κορφών των "Λευκών" βουνών φωτίζονταν από το
φώς του απογευματινού ήλιου, με τα μελωδικά κουδουνίσματα των προβάτων
να είναι οι μοναδικοί ήχοι που ακούγονταν εκείνη την ώρα μέσα στην ιδιαίτερη
ησυχία του οροπεδίου.





















ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΟΜΑΛΟΥ
.Το οροπέδιο του  Ομαλού Χανίων βρίσκεται σε απόσταση 38 χιλιομέτρων
από τα Χανιά σε ύψος 1100 μέτρων στα Λευκά Όρη.Εχει έκταση 15 τετρα-
γωνικών χιλιομέτρων και το μεγαλύτερο μέρος του ανήκει στους κατοίκους
του χωριού Λάκκοι. Επί τουρκοκρατίας ήταν άντρο επαναστατών. Μόνο δυο
φορές κατάφεραν οι Τούρκοι να φθάσουν ως εκεί και για λίγες μέρες, κατά
την αποτυχούσα επανάσταση των ετών 1886 - 1888 (επανάσταση των χιλίων
ημερών). Από τον Ομαλό πηγάζει το γνωστό επαναστατικό ριζίτικο :"πότε 
θα κάνει ξαστεριά πότε θα Φλεβαρίσει να πάρω το τουφέκι μου...να κατεβώ 
στον Ομαλό". Το Οροπέδιο έχει τρεις εισόδους μια από την πλευρά των
Λάκκων (πόρος), μιά από την πλευρά των Σφακιών (ξυλόσκαλο από όπου
αρχίζει και το γνωστό Φαράγγι της Σαμαριάς, και μιά από την πλευρά του Σε-
λίνου).Μετά την τακτοποίηση στα ξενοδοχεία τα μέλη των δύο συλλόγων
είχαν την ευκαιρία για να γνωριστούν καλύτερα πίνοντας ρακί συνοδεία νόστι-
μων μεζέδων κάτω από τις λεύκες καθώς η νύκτα άπλωνε το πέπλο της και
το φεγγάρι ανάτειλε πάνω από τις κορφές των βουνών.Τα τραγούδια κράτη-
σαν τους περισσότερους μέχρι αργά στο τραπέζι όπου το κέφι και η καλή διά-
θεση περίσσευαν.












ΦΑΡΑΓΓΙ ΣΑΜΑΡΙΑΣ
Η ώρα έδειχνε 7:30 το πρωί όταν ξεκινήσαμε την κατάβαση προς την κοίτη του
φαραγγιού από το "Ξυλόκαστρο".Το φαράγγι της Σαμαριάς είναι το μεγαλύτερο
της Ευρώπης με μήκος 16 χλμ.(καθαρά μέσα στο φαράγγι 13 χλμ. και άλλα
3 χλμ περίπου για να βγούμε το Λιβυκό Πέλαγος.Το πλάτος του κυμαίνεται
από 150 έως 3 μέτρα, στο στενότερο σημείο του, τις «Πόρτες».Το 1962 ανακη-
ρύχθηκε εθνικός δρυμός, για την προστασία της σπάνιας χλωρίδας και πανίδας
που υπάρχει εκεί και  κάθε χρόνο το διασχίζουν περίπου 300.000 περίπου επι-
σκέπτες.Η το φαράγγι ξεκινά από την θέση «Ξυλόκαστρο»,στο οροπέδιο του
Ομαλού σε υψόμετρο 1.227 μέτρων γιατί εκεί, τα παλιά χρόνια, οι κάτοικοι εί-
χαν φτιάξει μια υποτυπώδη σκάλα από ξύλα και κορμούς δέντρων για να κατε-
βαίνουν στο φαράγγι.Η χλωρίδα και η πανίδα στον Εθνικό Δρυμό της Σαμαριάς
είναι εξαιρετικά πλούσιες και υπάρχουν μοναδικά είδη φυτών και ζωών που
προστατεύονται από διεθνείς συμβάσεις. Περίπου 450 είδη φυτών ευδοκιμούν
από τα οποία 70 περίπου είναι ενδημικά και σύμφωνα με το νόμο δεν επιτρέ-
πεται να πάρουμε μαζί μας οτιδήποτε φυτρώνει μέσα στο φαράγγι.

















 


Από το "ξυλόσκαλο" η θέα είναι εντυπωσιακή.Η γυμνή κορφή "Γκίγκιλος"
δεσπόζει στα 2080 μ.απέναντι και πάνω από την είσοδο του φαραγγιού,με
την πηγή του "λινοσέλι", η οποία τροφοδοτεί με νερό όλο τον χρόνο το φα-
ράγγι της Σαμαριάς.Στην αντίθετη πλευρά φαίνεται η πορεία του φαραγγιού
πνιγμένη μέσα σε ένα καταπράσινο δασώδες τοπίο με πεύκα,κυπαρίσσια
και πρίνους, που ακολουθεί μια φιδίσια πορεία μέχρι την έξοδο στο Λυβι-
κό.Το σημείο αυτό είναι ένα από τα θεαματικότερα της διαδρομής, που κι-
νειται πάνω σε φιδωτό μονοπάτι, που είναι σκαμμένο στο βράχο και έχει
στις δύο πλευρές του ξύλινα κάγκελα για στήριξη και προστασία,καθώς το
φαράγγι κατηφορίζει από τα 1227μ. μετά από τέσσερα περίπου χιλιόμετρα,
στα 800μ.,στην κοίτη του φαραγγιού.Από εκεί τα υπόλοιπα περίπου δεκα-
τρία χιλιόμετρα καλύπτουν την υψομετρική διαφορά (των 800μ.) μέχρι το
επίπεδο της θάλασσας στην 'Αγία Ρουμέλη σιγά-σιγά με μια πορεία αρκετά
εύκολη ακόμα και για νέους πεζοπόρους αλλά και παιδιά με καλή αντοχή
για συνολικό περπάτημα περίπου έξι ωρών..Το πρωί λοιπόν της Κυριακής
ξεκινήσαμε  την κάθοδό μας στο φαράγγι, αρχικά με ελαφρό ρυθμό προ-
σπαθώντας να καταγράψουμε όσο το δυνατό περισσότερες εικόνες από την
ομορφιά που βρισκόταν γύρω μας.Περπατάμε κάτω από την σκιά των πανύ-
ψηλων πεύκων με την μυρωδιά του δάσους να συμπληρώνει τις αισθήσεις
μας και μετά από μικρές στάσειςστις όμορφες πέτρινες βρύσες και μια ώρα.




































Στα 3,8 χλμ συναντάμε τον Σταθμό του Αγίου Νικολάου που πήρε το όνομά
του από το ομώνυμο εκκλησάκι  που βρίσκεται περιτριγυρισμένη από κυπα-
ρίσσια και δυο πηγές στο προαύλιο.Εδώ υπάρχει οργανωμένος χώρος ανά-
παυσης με ξύλινα παγκάκια και τραπέζια, τουαλέτες και τρεχούμενο δροσερό
νερό, (το οποίο συναντάμε και σε αρκετά άλλα σημεία της διαδρομής).Ενημε-
ρωτικές πινακίδες σε ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά συναντάμε
επίσης που πληροφορούν τους επισκέπτες για την πανίδα και την χλωρίδα της
περιοχής. Σε αυτές τις πινακίδες διαβάζουμε για το Κυπαρίσσι της Σαμαριάς
(Cupressus sempervirens var. Horizontalis) με τα χαρακτηριστικά απλωτά κλαδιά
του,που κατά την αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκε για να ναυπήγηση πλοίων,αλλά
όπως και η παράδοση αναφέρει και στην κατασκευή των κιόνων στο ανάκτορο
της Κνωσού.Η διαδρομή που είναι το δημοφιλέστερο περιπατητικό μονοπάτι
στην Ελλάδα ακόμα και από αυτό του Ολύμπου, διαθέτει κάθε περίπου δύο
χιλιόμετρα όμορφες πέτρινες βρύσες με πόσιμο νερό χώρους για ξεκούραση
με ξύλινα καθίσματα και παγκάκια απόλυτα εναρμονισμένα με το περιβάλον
κάτω από την σκιά τεράστιων πέυκων που βοηθούν τους πεζοπόρους στην
διάσχιση του φαραγγιού.












 



















 Εδώ ζει και το γνωστό Κρητικό Αγρίμι (Capra Aegagrus Cretica), γνωστό και
σαν «Κρι-Κρι» σήμα κατατεθέν χρόνια τώρα του πανέμορφου φαραγγιού.Το
μονοπάτι στη Σαμαριά είναι άριστα σηματοδοτημένο σε όλο το μήκος του
και θεωρείται το πιο περπατημένο μονοπάτι σε ολόκληρη την Ελλάδα (δεύ-
τερο είναι το μονοπάτι στο βουνό των θεών τον 'Ολυμπο).Να χαθείτε είναι
μάλλον αδύνατο μια και ούτως ή άλλως κινείστε διαρκώς σ' ένα ανθρώπινο
ρεύμα.Υπάρχουν βρύσες σε διάφορα σημεία, όπως και τουαλέτες.




ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΣΑΜΑΡΙΑ
Στη συνέχεια της διαδρομής μας που κινείται πλέον σε επίπεδο έδαφος ,φτά-
νουμε στον παλιό και εγκαταλειμμένο οικισμό της Σαμαριάς,στο μέσο περί-
που της διαδρομής (7 χλμ),όπου η στάση εδώ κρίνεται απαραίτητη για ξεκού-
ραση,αλλά και για ξεδίψασμα από το κρύο νερό της βρύσης.Εδώ μπορεί να
παρατηρήσει κανείς και τον "κρητικό αίγαγρο" που ζεί στην Σαμαριάς τα
γνωστά "κρι-κρί" που σήμερα με τόσους πεζοπόρους να περνούν καθημερι-
νά, μικρός πληθυσμός τους έχει εξοικειωθεί με την παρουσία ανθρώπων και
πλησιάζει αρκετά κοντά ακόμα και μέσα στον οικισμό,δίνοντας έτσι την ευ-
καιρία να παρατηρήσει κανείς τα μοναδικά αυτά ζώα. Μέχρι την δεκαετία του
1960 το χωριό Σαμαριά κατοικούνταν από απογόνους των κυνηγημένων από
τους Ενετούς και Τούρκους Κρητικών. Είχαν καταφύγει εκεί γιατί λόγω του
δύσβατου του εδάφους δεν τους αναζητούσαν πλέον. Την δεκαετία του 1960
που έγινε Εθνικός δρυμός έδιωξαν του κατοίκους και αξιοποιήθηκε τουριστικά.
















Λίγο μετά το χωριό της Σαμαριάς βρίσκεται το εκκλησάκι της Οσίας Μαρίας
της Αιγυπτίας,από όπου ίσως και να προέρχεται το όνομα "Σαμαριά" (παρα-
φθορά του : Οσία Μαρία - Σιαμαρία - Σαμαριά.) Περπατάμε μέσα στην κοίτη
του ρέματος όπου μετά από λίγο το νερό χάνεται για να ξαναεμφανιστεί  προς
το τέλος της διαδρομής,με πολλά μικρά ξύλινα γεφυράκια να μας διευκολύ-
νουν στο  να περάσουμε το ρέμα σε πολλά σημεία Αυτό το τελευταίο κομ-
μάτι της διαδρομής είναι και το πιο συγκλονιστικό με το φαράγγι στενεύει
να πολλά σημεία.Οι γεωλογικοί σχηματισμοί είναι εντυπωσιακοί και το εντυ-
πωσιακότερο όλων είναι το τελευταίο τμήμα τους κομμάτι με την ονομασία
«πόρτες» που έχει πλάτος μόλις 3 μέτρα με τα κάθετα τοιχώματα του να υψώ-
νονται πάνω από 600 μέτρα !!!Κατόπιν το φαράγγι φαρδαίνει πάλι και μπαί-
νουμε σε μια πιο ανοιχτή κοιλάδα που στο τέλος του φαραγγιού (στα 12,8χλμ.)
παραδίνουμε το απόκομμα του εισιτηρίου μας, για λόγους ασφάλειας ώστε οι
φύλακες να μπορέσουν να ελέγξουν ότι δεν έμεινε κάποιος μέσα στο φαράγγι.
Το τοπίο μετά την έξοδο από το φαράγγι γίνεται ξερό, χωρίς καθόλου σκιά.

















ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΙΑΣ
Μαζί με με τις γύρω πλαγιές και άλλα μικρότερα φαράγγια, το φαράγγι της
Σαμαριάς, ένας μοναδικός σχηματισμός στη Μεσόγειο, έχει ανακηρυχθεί
ως Εθνικός Δρυμός Λευκών Ορέων το 1962 και βραβεύθηκε το 1971 με
το Εθνικό δίπλωμα προστασία της φύσης, το 1973 ανακηρύχθηκε ως τόπος
ιδιαιτέρου φυσικού κάλους και το 1979 του απονεμήθηκε από το Συμβούλιο
της Ευρώπης το Ευρωπαϊκό Δίπλωμα, Α' κατηγορίας, προστασίας του φυσι-
κού περιβάλλοντος, που μέχρι τώρα ανανεώνεται κάθε πέντε χρόνια. Στην
αρχή κάλυπτε έκταση 48.500 στρεμμάτων ενώ τα τελευταία χρόνια γίνονται
προσπάθειες για την επέκταση του Δρυμού σε 250.000 στρέμματα, με σκο-
πό να συμπεριληφθεί το πιο σημαντικό τμήμα των Λευκών Ορέων. Στην πε-
ριοχή του φαραγγιού τα αρχαία χρόνια υπήρχαν ονομαστά Ιερά και Μαντεία,
στη τοποθεσία δε της Αγίας Ρουμέλης η αρχαία πόλη Τάρα στην οποία σώ-
ζεται μέχρι σήμερα τμήμα του ναού του Απόλλωνα. Ακόμη οι προϊστορικοί
οικισμοί, η πόλη Καινώ, οι παλαιοχριστιανικοί τάφοι, οι βυζαντινοί ναϊσκοι,
το παλαιό χωριό της Σαμαριάς - στο κέντρο του φαραγγιού - και τα βενετσι-
άνικα κάστρα, είναι μερικά από τα αποτυπώματα του ανθρώπου που έζησε
στην περιοχή.





ΑΓΙΑ ΡΟΥΜΕΛΗ
Αμέσως μετά την έξοδο του φαραγγιού περνάμε από τον οικισμό της παλαι-
άς Ρουμέλης.Εδώ συναντάμε ερείπια από τα παλιά σπίτια, αλλά και σπίτια
που αναπαλαιώθηκαν από τους ιδιοκτήτες τους. Το χωριό κατοικούνταν μέ-
χρι το 1954, όταν το φαράγγι πλημμύρισε και το κατέστρεψε ολοσχερώς.
Τότε μεταφέρθηκε στην σημερινή του θέση, δηλαδή στην παραλία της Αγίας
Ρουμέλης. Απέχουμε από εδώ περίπου τρία χιλιόμετρα από τα δροσερά νερά
του Λιβυκού πελάγους και την Αγία Ρουμέλη όπου στην αρχαιότητα υπήρχε
 η αρχαία πόλη Τάρα από την οποία σώζεται σήμερα μόνο ένα τμήμα του (μετά
την έξοδο του φαραγγιού μπορείτε να δείτε τα ερείπια του ναού του Ταραίου
Απόλλωνα).'Εχουμε συμπληρώσει περίπου μέσο χρόνο 5,5 ώρες πεζοπορίας και
στάσεων όταν τα πόδια μας πατούν στην παραλία της Αγίας Ρουμέλης με το
μαύρο βότσαλο και το δροσερό νερό του Λιβυκού να μας προσφέρει την με-
γαλύτερη ανακούφιση που μπορεί να νιώσει κάποιος μετά από μια τέτοια
πεζοπορία, σβήνοντας την "φλόγα" από το πολύωρο περπάτημα.Η Αγία Ρου-
μέλη βρίσκεται στην περιοχή Σφακιά στη νότια ακτή του Νομού Χανίων,
ανάμεσα στη Χώρα Σφακίων και την Παλιόχωρα και έγινε γνωστή γιατί εδώ
καταλήγει το μονοπάτι από το φαράγγι της Σαμαριάς.







Η Αγία Ρουμέλη είναι ένας τόπος ήρεμος, μέσα στο άγριο ορεινό τοπίο των
Σφακίων,με τα Λευκά 'Ορη και τις ψηλές κορφές τους και τα βαθιά φαράγγια
τους να την κρατούν  απομονωμένη στην αγκαλιά τους .Το χωριό είναι μικρό,
κανένας δρόμος δεν φτάνει εδώ και όλη η συγκοινωνία διεξάγεται τα καρα-
βάκια.Στην Αγία Ρουμέλη υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας, με ωραία ψηφι-
δωτά του 1500 βρίσκεται στην ανατολική άκρη του οικισμού και είναι χτισμέ-
νη πάνω στα ερείπια του ναού του Απόλλωνα  και της Άρτεμης.Υπάρχει ακό-
μα στα ανατολικά η βυζαντινή εκκλησία στην παραλία του Αγίου Παύλου,
όπου σύμφωνα με την παράδοση ο Απόστολος Παύλος βάφτιζε τους χριστια-
νούς.και ψηλά πάνω από το χωριό τα δύο τούρκικα κάστρα όπου μπορεί να
ανέβει κανείς για να θαυμάσει την Αγία Ρουμέλη από ψηλά.Μιάμιση ώρα με-
τά το τούρκικο κάστρο υπάρχουν τα ερείπια ενός δεύτερου κάστρου.Το μονο-
πάτι είναι διαρκώς ανηφορικό και το κάστρο δεν σώζεται σε καλή κατάσταση.










ΑΓΙΑ ΡΟΥΜΕΛΗ

ΑΓΙΑ ΡΟΥΜΕΛΗ-ΛΟΥΤΡΟ-ΣΦΑΚΙΑ
Η περισσότερη ώρα μας περνά στην θάλασσα αλλά και στις ταβερνούλες
μέχρι το σαλπάρισμα του πλοίου που μέσα από μια εντυπωσιακή διαδρομή
στα νότια των Χανίων που οι ψηλές κορφές των ορεινών όγκων των Λευ-
κών Ορέων "βουτούν" στην θάλασσα σχηματίζοντας μοναδικά φαράγγια
πανέμορφες παραλίες σε ένα τόπο άλλοτε καταπράσινο με τα δάση από
πεύκα να βρίσκονται σχεδόν πάνω στο κύμα και άλλοτε άγριο όπου κυρια-
ρχούν τα βράχια και οι γκρεμοί.Η ρότα του καραβιού περνά και από το γρα-
φικό Λουτρό το μικρό ψαροχώρι στην άκρη του ακρωτηρίου "Μουρί" που
πιστεύεται ότι ήταν η θέση της αρχαίας πόλης του Φοίνικα και λιμάνι της
αρχαίας Ανώπολης, και μετά από λίγο μας φέρνει στα Σφακιά στον "άδουλο"
τόποτης Κρήτης.Κουρασμένοι αλλά εντυπωσιασμένοι και γεμάτοι από τις
εικόνες που περνούσαν όλο το διήμερα από μπροστά από τα μάτια μας επι-
βιβαστήκαμε στα λεωφορεία που μετά περίπου τρείς ώρες μας έφεραν πίσω
την άλλη μεριά της Κρήτης....









ΦΑΡΑΓΓΙ ΑΡΑΔΑΙΝΑΣ

ΛΟΥΤΡΟ

ΣΦΑΚΙΑ





Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ
ΦΑΡΑΓΓΙ ΣΑΜΑΡΙΑΣ  at EveryTrail
EveryTrail - Find trail maps for California and beyond