Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2012

ΜΙΝΩΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΟΡΟΠΕΔΙΟΥ (ΣΕΛΙ ΑΜΠΕΛΛΟΥ-ΠΑΠΟΥΡΑ-ΒΙΤΣΙΛΟΒΡΥΣΗ-ΚΑΡΦΙ-ΚΕΡΑ)

Μετά την κάθοδο των Δωριέων στην Κρήτη, οι Μινωίτες μέχρι τότε κάτοικοι του
νησιού κατέφυγαν σε ψηλότερες τοποθεσίες για την δημιουργία των οικισμών,
τους, όπου και δημιούργησαν τα "Ιερά Κορυφής".Ένα από τα πιο εντυπωσικά
βρισκόταν στο οροπέδιο Λασιθίου , στις κορφές των δυτικών βουνών που πει-
κλύουν το μεγάλο αυτό οροπέδιο.Η ορειβατική μας ομάδα περπάτησε την Κυ-
ριακής της "Μεγάλης Αποκριάς" στα μονοπάτια της περιοχής αυτής του ορο-
πεδίου, στα πατήματα των αρχαίων προγόνων μας, που δημιούργησαν ένα από
τους σημαντικότερους πολιτισμούς της αρχαιότητας.Σε αυτήν την όμορφη πε-
ζοπορία συμμάχησε μαζί μας και ο καιρός που θύμιζε άνοιξη, με ένα εντυπω-
σιακό ήλιο, που έστελνε τις ακτίνες του να φωτίζουν τις χιονισμένες κορυφές
της Δίκτης, χαρίζοντας μας εντυπωσιακές εικόνες.Και νομίζω ότι τελικά ολό-
κληρη η φύση ήθελε να γιορτάσει μαζί μας την συμπλήρωση 100 πεζοπορικών
διαδρομών από τότε που δημιουργήσαμε αυτή την μεγάλη οικογένεια, την ορει-
βατική μας ομάδα.


                                         VIDEO ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ  















Η πεζοπορική μας διαδρομή ξεκινά από την περιοχή "Σελί Αμπέλλου" στο
διάσελο της βόρειοδυτικής εισόδου του οροπεδίου.Η συγκεκριμένη τοποθεσία
ονομάζεται και  «Άμπελος Αυχην» και αποτελούσε ανέκαθεν φυσικό πέρασμα
προς το εσωτερικό του Οροπεδίου. Στο σημείο αυτό, πάνω στις δυο πλαγιές
του βουνού αντικρίζει κανείς 24 πέτρινους αλευρόμυλους, από τους οποίους
σήμερα μόνο 3 σώζονται εξ ολοκλήρου.Οι ανεμόμυλοι είναι χτισμένοι στον τύπο
του "μονόπαντου" ή "ξετροχάρη", δηλαδή διαθέτουν σύστημα οριζόντιου άξονα -
κατακόρυφων πτερυγίων, που μπορούν να περιστραφούν χειροκίνητα, ανάλογα
με τη διεύθυνση του ανέμου, ώστε να γίνεται η καλύτερη δυνατή εκμετάλλευση
της έντασης του ανέμου από τα πτερύγια. Οι ανεμόμυλοι χτίστηκαν την εποχή
της ενετοκρατίας και  στα χρόνια που ακολούθησαν χρησιμοποιήθηκαν από τους
κατοίκους της περιοχής  για να αλέθουν. Το συγκρότημα των μύλων χαρακτη-
ρίστηκε το 1986 ως έργο τέχνης και σήμερα οι περισσότεροι είναι ιδιόκτητοι
και σε πολύ καλή κατάσταση.














Ανεβαίνουμε από την αριστερή πλευρά όπως μπαίνουμε στο οροπέδιο από το
μονοπάτι που κινείται πίσω από τους ανεμόμυλους, με εντυπωσική θέα όσο
προχωράμε και προς το οροπέδιο, αλλά και στην απέξω πλευρά στην περιο-
χή του Αβδού.Ο τόπος εδώ ονομάζεται "Παπούρα" και στην περιοχή εικάζεται
ότι βρισκόταν ο οικισμός της αρχαίας πόλης Έρανος ή Ερώνος της Γεωμετρικής
περιόδου, αυτόνομη και μεγάλη με πολλούς ναούς και το ιερό του Ασκληπιού.
Κάποτε, μάλιστα, έφτασε να είναι η 4η σε μέγεθος πόλη της Κρήτης,κάτι που
μαρτυρούν και τα πολλά ευρήματα -μεταξύ των οποίων υπήρχε και σειρά μικρών
θολωτών τάφων.Το μέρος γεμάτο από πρίνους δημιουργούν ένα μικρό δάσος
το οποίο και διασχίζουμε με κατεύθυνση βόρεια.Συναντάμε μετά από λίγο μια
διακλάδωση στο μονοπάτι όπου από δεξιά μπορεί να κατέβει κάποιος στο
σημερινο χωριό του οροπεδίου το Λαγού.Η ομάδας μας όμως συνεχίζει βόρεια
και ακολουθεί το μονοπάτι προς το Καρφί τον μινωικό οικισμό, σε κατηφορική
πορεία.














΄Εχουμε περπατήσει περίπου μία ώρα και κάτι, όταν βρισκόμαστε μπροστά
σε ένα σταυροδρόμι μονοπατιών.Από δεξιά ένα εντυπωσιακό σε πλάτος μο-
νοπάτι κατεβαίνει στο Τζερμιάδο ερχόμενα από τα αριστερά μας από την
περιοχή της Κεράς ενώ ευθεία ανηφορίζει με κατεύθυνση βόρειοανατολική
προς το Καρφί και είναι αυτό που ακολουθούμε και αρχίζουμε ανάβαση για
την κορυφή του μεγάλου βράχου που φαντάζει να κρέμεται ψηλά πάνω από
την κοιλάδα του Αποσελέμη.'Οσο προχωράμε η θέα στο Λασιθιώτικο οροπέ-
διο γίνεται όλο και πιο εντυπωσιακή.Το επίπεδο τμήμα του οροπεδίου βρίσκε-
ται μέσα σε μια αραιή πάχνη από την πρωινή δροσούλα, κάτω ακριβώς από
τις ολόλευκες  κορφές της Δίκτης του Λάζαρου, του Σπαθιού και του Αφέντη,
που οι αντανακλάσεις των ακτίνων του ήλιου στο χιόνι χαρίζουν όμορφες
εικόνες που δύσκολα η φωτογραφική μηχανή να αποτυπώσει την ομορφιά τους.







Ο ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ







Το Καρφί είναι η βουνοκορφή (1100μ.) με τους τελευταίους μινωικούς οικι-
σμούς. Η κορυφή ήταν αρχικά ένα ιερό όπως η Μάζα. Όταν οι Δωριείς μετα-
νάστευσαν στην Κρήτη, οι Μινωίτες (Ετεοκρήτες) κατέφυγαν στο βουνό αυτό
κι έχτισαν ένα οικισμό στις πλαγιές του. Ο J.D.S. Pendlebury και η Αγγλική
Αρχαιολογική Σχολή έκαναν συστηματικές ανασκαφές το 1930. Ο οικισμός
χτίστηκε στην ανατολική πλευρά του θαυμάσιου αυτού ασβεστολιθικού εξά-
ρματος και , σύμφωνα με τους ειδικούς , καταλάμβανε όλη την επίπεδη έκταση
μεταξύ των κορυφών Μικρή και Μεγάλη Κοπράνα και αριθμούσε περί τις
3500 κατοίκους .Η ονομασία του Καρφί ,είναι συμβατική και του δόθηκε με-
ταγενέστερα μια και δεν διασώθηκε το αρχαίο όνομα του.Εδώ ιδρύθηκε ένας
σπουδαίος οικισμός , όταν οι Μινωίτες κατατρέχονταν από τα Δωρικά φύλλα
που εισέβαλλαν στο νησί .Από τα χωριά τους, που βρίσκονταν σε μεγάλο υψό-
μετρο, οι Μινωίτες είχαν θέα στο Κρητικό Πέλαγος, την Κοιλάδα της Πεδιάδας
και το Οροπέδιο του Λασιθίου. Σήμερα είναι δύσκολο να διακρίνει κάποιος τα
κτίρια και τους δρόμους της τοποθεσίας, παρά μόνο ένας τσιμεντένιος στύλος
στην κορυφή σημειώνει την τοποθεσία του οικισμού.














Ο μινωικός οικισμός επέζησε ανέπαφος εδώ για 400 περίπου χρόνια μετά την
κατάκτηση της Κνωσού. Αρκετά λαμπρά θρησκευτικά αγαλματίδια έχουν
βρεθεί εδώ, συμπεριλαμβανόμενης και της κυλινδρικά περιζωσμένης θεότητας
με τα υψωμένα χέρια σε στάση προσευχής που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό
Μουσείου του Ηρακλείου.Το Μινωικό χωρίο  στο καταφύγιο Καρφί παίρνει το
όνομά του από τη διπλανή κορυφή των βουνών γύρω από το Λασίθι. Βρίσκεται
1.100 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Σήμερα είναι εντελώς κατά-
φυτη η περιοχή  και έχει υποστεί σημαντική διάβρωση στις κατόψεις και από
εργασίες που έγιναν από τους αρχαιολόγους (συμπεριλαμβανομένου  του JDS
Pendlebury), ο οποίος ανάσκαψε το χώρο μεταξύ 1937 και 1939. Κατά συνέπεια,
το αρχικό σχέδιο της περιοχής είναι πολύ δύσκολο να το διακρίνει κανείς,.Η
περιοχή  προσφέρει επιβλητική θέα προς την είσοδο του Λασιθιώτικου κάμπου
και βόρεια κεντρική Κρήτη.

ΣΚΑΡΙΦΗΜΑ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΚΑΡΦΙ






























Στο καρφί υπήρξε πιθανώς ένα Ιερό Κορυφής στον χώρο  κατά τη Μέση Μινωική
περίοδο Το χωριό καταφύγιο, το  οποίο χρονολογείται από την Ύστερη Μινωική
IIIC ήταν, κατά τα λόγια του Hutchinson, «απόδειξη μιας προσπάθειας από τους
πρόσφυγες της μινωικής φυλής, των οποίων οι πατέρες ήταν υπό  καλύτερες
συνθήκες, και ήρθαν εδώ για να κατασκευάσουν  κάτι που ίσως θυμούνται από
το παρελθόν τους , μια μικρή πόλη με αγορά συγκρίσιμη με τα Γουρνιά, αλλά σε
μια τοποθεσία που είχε εκτεθεί σε άσχημες  καιρικές συνθήκες το χειμώνα και
που προφανώς είχε επιλεγεί για αμυντικούς λόγους και όχι για  άνεση. Ο πλη-
θυσμός της υπολογίζεται ότι ήταν περίπου 3.500 και ζούσαν από την κτηνοτρο-
φία τα ζώα και το κυνήγι, καθώς καλλιέργειες με  ελιές γίνονται σε πολύ χαμη-
λότερα υψόμετρα από ό, τι εδώ στην πόλη. Ο οικισμός είναι προστατευμένος
από τους βόρειους ανέμους που σημαίνει ότι, παρά το ύψος του θα μπορούσε
να είχε κατοικηθεί όλο το χρόνο, αν και θα ήταν μια δυσάρεστη θέση για να
ζήσει κανείς το χειμώνα. Παρ 'όλα αυτά η πόλη είχε κυρίως μονοκατοικίες με
ένα επίπεδο, πλακόστρωτους δρόμους και αυλές .Λείψανα δεκαεπτά μικρών
θολωτών τάφων βρέθηκαν γύρω από την πηγή της Βιτσιλόβρυσης και τέσσερις
κοντά στην πηγ ήτου Ατσιβιδερού προς το ιοροπέδιο του Νίσημου.Ο οικισμός
είχε το δικό του «ιερό του πολίτη», καθώς και ένας βωμός εντοπίστηκε κατά τη
διάρκεια της ανασκαφής Τα λατρευτικά αντικείμενα δείχνουν ότι η συνέχεια
της μινωικής θρησκείας υπήρχε για  μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τους
Μινωίτες όταν είχαν χάσει την πολιτική εξουσία στο νησί. Ο Hutchinson
προτείνει ότι η περιοχή είχε κατοικηθεί για  100 χρόνια περίπου από το 1050
π.Χ. έως 950 π.Χ.  (ΠΗΓΗ :  ΜΙΝΩΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ    http://hellinon.net/
NeesSelides/Kriti/Galatas.htm)








ΑΝΩ ΚΕΡΑ












Από το Καρφί μπορείς ακολουθώντας ένα βατό μονοπάτι με πορεία ανατολική να
κατέβεις στο μικρό οροπέδιο του Νήσιμου, που βρίσκεται στις βόρειες πλευρές
του Λασιθίωτικου σε υψόμετρο 890m. Η ονομασία του Νήσιμος προέρχεται
από το όνομα του μαθητού του Αποστόλου Παύλου Ονήσιμου, στο όνομα του
οποίου πιθανά να υπήρχε παλαιότερα ναός στο μικρό Οροπέδιο.Το οροπέδιο
δεν κατοικείται και το μόνο που συναντά κανείς είναι τα εκκλησάκια του Τιμίου
Σταυρού, το οποίο στέκεται πάνω από το χωριό του Τζερμιάδω, και της Αγίας
Αριάδνης, το μοναδικό εκκλησάκι σε όλη την Ελλάδα, αφιερωμένο την Αγία με
το αρχαίο μινωικό όνομα Το οροπέδιο του Νήσιμου καθώς και  το άλλο του
Λιμνάκαρου, αποτελούν τα πιο γνήσια  Κρητικά τοπία, δίπλα από το μεγάλο
Οροπέδιο του Λασιθίου.




















Η ομάδα μας όμως αφού απόλαυσε την καθιερωμένη πλέον ρακί στο μικρό μας
διάλειμμα κάτω από τον ζεστό ήλιο στην υπήνεμη πλευρά των βράχων της κο-
ρυφής του Καρφιού κατηφορίσαμε από άλλο μονοπάτι με πορεία νοτιοδυτική
προς την πηγή της Βιτσιλοβρύσης, που βρίσκεται κοντά στον αρχαιολογικό χώρο.
Εδώ στα νοτιοανατολικά του χωριού Άνω Κερά έχει εντοπιστεί μια πηγή νερού
και ένα αρχαϊκό αγροτικό ιερό. Στο ιερό βρέθηκαν ανθρωπόμορφα και ζωόμορφα
ειδώλια καθώς και προσφορές λατρευτών. Η ύδρευση των κατοίκων του αρχαίου
οικισμού γινόταν από την "πηγή των αετών" όπως χαρακτηρίζεται λόγω του υψό-
μετρου η πηγή και η οποία πρέπει τότε να είχε μεγαλύτερη ποσότητα νερού.Σή-
μερα η πέτρινη βρύση φέρει την επιγραφή"...Ω ΞΕΙΝ ΕΥ ΜΕΝ ΠΙΝΕ ΧΑΡΙΝ
Δ΄ΕΧΕ ΤΟΙΣΙ ΤΟ ΠΙΣΤΡΟΝ  ΔΕΙΜΑΣΙΝ ΧΗΜΙΝ ΗΝ ΣΤΟΜΑΘ' ΑΥΛΛΕΑ
ΕΝΘΥΜΙΟΝ ΤΩΝ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ ΧΓΗΗΗΗΔΔΔΓΙΙΙ... " που
όπως αναφέρει αποτελεί ενθύμιο από τους Αγγλους αρχαιολόγους που είχαν
κάνει την ανασκαφή στον οικισμό.Και εδώ το μονοπάτι διακλαδίζεται και από
αριστερά κατεβαίνει στην Άνω Κερά ενώ από δεξία παράλληλα με την πλαγιά
και πάνω από τα καταπράσινα χωριά του Ηρακλείου Κερά, Άνω Κερά,Αβδού
στη κοιλάδα του Αποσελέμη, οδηγεί μετά από πορεία μιάμισης ώρας στο Κράσι
το όμορφο χωριό με τα πολλά που τρέχουν από τις βρύσες δίπλα στην μεγάλη
πλατεία με τα πανύψηλα πλατάνια.















Η  ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ


ΣΕΛΙ ΑΜΠΕΛΛΟΥ - ΚΑΡΦΙ - ΚΡΑΣΙ at EveryTrail
EveryTrail - Find hiking trails in California and beyond