Διήμερο στην περιοχή της Ανώπολης στα Χανιά, που περιελάμβανε διάσχιση
του φαραγγιού της "Αράδαινας" και πεζοπορία πάνω στα Λευκά ΄Ορη (Ρουσ-
σές-Κατσιβέλι-Ρουσσές) με ενδιάμεση ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή στις
Πάχνες στα 2453μ.Η Ανώπολη ή Ανώπολις είναι κτισμένη πάνω στην αρχαία
ομώνυμη πόλη, μου έκανε εντύπωση η μεγάλη διασπορά του χωριού που κα-
ταλαμβάνειένα οροπέδιο σχεδόν.Η μεγάλη αυτή έκταση ίσως δείχνει το μέγεθος
της αρχαίας πόλης. Στην απογραφή του 2001 είχε 370 κατοίκους και με το
Λουτρό και τα Λιβανιανά αποτελούν δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Σφακίων.
Οι κάτοικοι ως πρωτεργάτες στους απελευθερωτικούς αγώνες θα τιμωρηθούν
σκληρά από τους κατακτητές, οι Ενετοί απαγόρευσαν για εκατό χρόνια την
ύπαρξη κάθε ζωντανού ανθρώπου ή ζώου στην περιοχή.Σε πολύ παλιές εποχές,
όταν κάποιος διαβάτης περνούσε ένοπλoς από την Ανώπολη, είχε το όπλο ανά
χείρας και ελαφρώς στραμένο προς τα κάτω και όχι στον ώμο, σε ένδειξη τιμής
προς τους κατοίκους της.
ΦΑΡΑΓΓΙ ΑΡΑΔΑΙΝΑΣ ( Ο ΦΑΡΑΓΓΑΣ...)
Το φαράγγι της Αράδαινας αποτελεί ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και εντυ
πωσιακά φαράγγια του Δήμου Σφακίων, αλλά και ολόκληρης της Κρήτης.
Είναι μικρότερο από αυτό της Σαμαριάς, αλλά εξίσου εντυπωσιακό με ψηλά
κατακόρυφα τοιχώματα, πλούσια βλάστηση και άγρια ζωή.To φαράγγι βρίσκε
ται στις νότιες ρίζες των Λευκών Ορέων και η πεζοπορική διαδρόμή στην κόι
τη του ξεκινά από το χωριό της Αράδαινας.Η Αράδαινα απέχει 19χλμ. από τη
Χώρα Σφακίων είναι χτισμένο στο χείλος του φαραγγιού όμως σήμερα είναι
σχεδόν ερειπωμένο χωριό Το χωριό ξεκινά αμέσως μετά τη γέφυρα που ενώ-
νει τις δύο πλευρές του ομώνυμου φαραγγιού και αυτή τη στιγμή έχει μονάχα
τρεις μόνιμους κατοίκους. Ο οικισμός της Αράδαινας, αποτελεί ένα αληθινό
εθνολογικό μουσείο της σφακιανής αρχιτεκτονικής.Σπίτια έρημα, τοίχοι στις
απόχρώσεις του πορτοκαλί στικτοί με βούλες από βρύα, καμάρες, κι ανάμεσά
τους καρυδιές, μουριές και φραγκοσυκιές.
Η πεζοπορία μέσα στο φαράγγι ξεκινά λίγο πριν τη Αράδαιαν κατεβαίνοντας
ένα από τα δυό εντυπωσιακά μονοπάτια που υπάρχουν στα σχεδόν κάθετα
πρανή του, διαρκεί περίπου 3 ώρες ανάλογα με την πεζοπορική εμπειρία.Το
μήκος του φαραγγιού είναι περίπου 7 χιλιόμετρα και η πορεία στο φαράγγι
χαρακτηρίζεται από βαθμό μέτριας δυσκολίας πάνω σε σηματοδοτημένο μο-
νοπάτι μέχρι την έξοδο του στη θάλασσα.Αρχικά περνάμε κάτω από την μετ-
ταλική γέφυρα στο στενότερο σημείο του φαραγγιού και ακολουθώντας την
κοίτη του.Σε λιγότερο από μία ώρα από την αρχή της πεζοπορίας το μονοπά-
τι εγκαταλείπει την κοίτη του φαραγγιού και ακολουθεί ανηφορική πορεία
πάνω στα δυτικά τοιχώματα προκειμένου να παρακάμψει ένα κατακόρυφο κό-
ψιμο δέκα περίπου μέτρων.Στο σημείο υπάρχει και διπλή μεταλλική σκάλα
για την διευκόλυνση των πεζοπόρων που δεν χρησιμοποιούν την παράκαμψη
αλλά προτιμούν το κατέβασμα στην ράχη δύο τεράστιων ογκόλιθων που φρά-
ζουν την πορεία της κοίτης.
Μετά από δύο ώρες περίπου ώρες από την αρχή και αρκετά ανεβοκατεβά-
σματα σε βράχια,συναντάμε στο κοίλωμα ενός βράχου -ανάμεσα σε πυκνές
συστάδες πικροδαφνών - την μοναδική πηγή με ελάχιστο νερό (πόσιμο) που
όμως το καλοκαίρι αναβλύζει ελάχιστα, παρολα αυτά όμως μπορεί και ξεδι-
ψά τα "ζωντανά" του φαραγγιού.Στο φαράγγι συναντάμε επίσης μεγάλες συ-
στάδες από Λιγαριές ενώ στην έξοδο του φαραγγιού, στο «Διαλισκάρι» βρί-
σκουμε την μικρή απομονωμένη αλλά εντυπωσιακή πεντακάθαρη παραλία
γνωστή στους επισκέπτες ως «Μάρμαρα».Η παραλία οφείλει το όνοματης
στους εντυπωσιακούς λευκούς βράχους σαν μάρμαρο που δημιουργούν πα-
νέμορφες εικόνες με τα γαλαζοπράσινα νερά της θάλασσας που σε καλεί μό-
λις την αντικρύσεις για μιά βουτιά στα δροσερά νερά της που αποτελεί και τη
καλύτερη αποζημίωση μετά την πολύωρη πεζοπορία.Η ομάδα μας περπάτησε
στην συνέχεια από το παραλιακό μονοπάτι μέχρι το Λουτρό αφού πέρασε από
τους οικισμούς Λύτρα και Φοίνικα και κατέληξε στα Λιβανιανά ένα μικρό χω-
ριό μπαλκόνι στις πλαγιές του με εντυπωσιακή θέα στην θάλασσα της νότιο-
δυτικής Kρήτης .
ΣΤΟ "ΚΟΥΤΕΛΟ ΤΗΣ ΣΕΛΟΥΝΤΑΣ"
To "κούτελο της Σελούντας" είναι ίσως το ομορφότερο φυσικό μπαλκόνι της
Κρήτης.βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 700 μέτρα ανάμεσα στα Σφακιά και
την Αγία Ρουμέλη και προσφέρει φανταστική θέα στον πεζοπόρο στα νότια
παράλια του νομού χανίων.Για να φτάσει κανείς εκεί περπατά σε εντυπωσιακό
μονοπάτι μέσα σεπευκοδάσος δάσος που ξεκινά από τον Άγιο Ιωάννη Σφακίων
(το χωριό καταγωγής της οικογένειας Βαρδινογιάννη) για περίπου τριάντα λε-
πτά.Το μονοπάτι συνεχίζει από εκεί για την Αγία Ρουμέλη κατεβαίνοντας στο
επίπεδο της θάλασσας και διασχίζοντας την εντυπωσιακή παραλία του Αγίου
Παύλου με την ομώνυμη εκκλησία στα βράχια σχεδόν πάνω στην θάλασσα.
ΛΕΥΚΑ ΟΡΗ - ΚΟΡΥΦΗ ΠΑΧΝΕΣ 2453 μ.
Τα Λευκά Ορη είναι ο μεγαλύτερος ορεινός όγκος της Κρήτης με 58 κορυφές
πάνω από τα 2000 μέτρα. Τα Λευκά Ορη ή Μαδάρες ξεκινούν από το νομό Ρε
θύμνου, ενώ ο κύριος όγκος τους βρίσκεται στο Νομό Χανίων.Ψηλότερη κο
ρυφή είναι οι Πάχνες στα 2453 μ. Τα Λευκά Ορη είναι δύσκολα βουνά και το
χειμώνα χρειάζονται ορειβατικές γνώσεις κι εξοπλισμός. Το καλοκαίρι τα πρά
γματα γίνονται πολύ απλούστερα, αν και υπάρχει το σημαντικό πρόβλημα της
ζέστης.Τα Λευκά Όρη είναι ένα συγκρότημα που έχει πιο πολλές ψηλές, απ'
ότι χαμηλές κορυφές. Είναι τα βουνά που κάθε κορυφή είναι ανεξάρτητη, αλ
λόσχημη και με ιδιομορφίες από τη διπλανή της. Τριάντα χλμ. μήκος και 25
χλμ. πλάτος, καταλαμβάνει η έκταση τους. Μαδάρες τα αποκαλούν οι ντόπιοι
και πουθενά στα ψηλώματά τους δε θα βρεις στρωτό μονοπάτι σαν αυτά που
ξέρομε στην Ηπειρωτική Ελλάδα. Άδενδρα, άγρια με πέτρες κοφτερές και τε
ράστιες εκτάσεις με χαλίκι που δυσκολεύει τους περιπατητές στις εξορμήσεις
τους προς αυτά.
Η ομάδα μας ανέβηκε στον ορεινό όγκο την δεύτερη ημέρα αφού προωθήκα-
με με μεταφορικό μέσο στην περιοχή Ρουσσές στο σημείο που ξεκινά το πε-
ζοπορικό μονοπάτι και που διακλαδώνεται στην συνέχεια σε διάφορα κομμά-
τια με προορισμό τις πολλές κορφές τα μιτάτα αλλά και τα καταφύγια που το
βουνό "κρατάει στην αγκαλία" του.Η πρώτη εικόνα που αντικρύζεις μετά τα
2000 μ. είναι τόσο εντυπωσιακή που σε καθηλώνει.Παντού κορυφές, το μό
-νο που σε περιτριγυρίζει είναι βουνά πάνω στα βουνά σε ένα τοπίο αλλόκο-
το αφιλόξενο με κυρίαρχη την πέτρα.Το μονοπάτι σε οδηγεί μετά από ανηφο-
ρική πορεία τραβερσάροντας τις πλαγιές των κορυφών στην ψηλότερη τις
Πάχνες από όπου το θέαμα γίνεται ακόμα πιο μοναδικό,όπου σε περιτρυγιρί-
ζουν κορυφές.Οι είκοσι πιο ψηλές κορυφές των Λευκών Ορέων είναι:
1) Πάχνες 2.454 μ. - 2) Τρόχαρης 2.401 μ. - 3) Μέσα Σωρός 2.397 μ. 4) Δι-
πλή Θοδωρή 2.380 μ. 5) Γαβαλά 2.350 μ. - 6) Μπουρνέλος 2.342 μ.7) Σβου-
ριχτή 2.337 μ. - 8) Στέρνες 2.335 μ. 9) Γριάς Σωρός 2.331 μ.10) Θοδωρής
2.320 μ. -11) Κάτσουνα 2.305 μ. - 12) Ξερολίμνια 2.288 μ.13) Αγ.Πνεύμα
2.254 μ. -14) Ζουρίδια 2.250 μ. - 15)Κεντάκια 2.243 μ.16) Έξω Τουρλωτή
2.240 μ. -17) Μοδάκι 2.224 μ. - 18) Κάστρο 2.218 μ.19) Κακόβολη 2.214 μ.
- 20) Ασκυφιώτικος Σωρός 2.213 μ.
Από τις Πάχνες ακολουθούμε πορεία κατηφορική σε δυσδιάκριτο μονοπά-
τι με απαραίτητη την χρήση του GPS γιατί όλα συνεχώς μοιάζουν ίδια !!!!
Με πολλή προσοχή κατηφορίζουμε προς το Κατσιβέλι το πολύ μικρό ορο-
πέδιο μέσα στα βουνά όπου υπάρχει και μικρό καταφύγιο του ΕΟΣ Χανίων
Λίγο πριν φτάσουμε περνάμε από μια πετρώδη πλαγιά όπου ένα μοναδικό
θέμα μας συναρπάζει.Ανάμεσα στα βράχια φυτρώνουν οι Μαλοτήρες το
ενδημικό φυτό της Κρήτης (Sideritis syriaca), γνωστή κι ως τσάι του βουνού
ένα ποώδες φυτό ή θάμνος 10-50cm που απαντάται μόνο εδώ στα υψηλά
υψόμετρα της Δυτικής Κρήτης (άνω των 900m).Η μαλοτήρα χρησιμοποιεί-
ται όχι μόνο ως ένα εξαιρετικό αφέψημα σε άρωμα και γεύση, αλλά και για
θεραπεία ή πρόληψη πολλών ασθενειών. Στο αιθέριο έλαιο της έχουν απο-
μονωθεί 34 ουσίες με διάφορες, αντιμικροβιακές κυρίως φαρμακευτικές
ιδιότητες.Διασχίζουμε την πλαγιά με τα κιτρινόπμπεζα χρώματα και φτά-
νουμε στο μιτάτο στο Καστιβέλι.Τα πέτρινα παλιά χτίσματα του μιτάτου
με τα τυροκέλια και τις "τρύπες" (φυσικές σχισμές ή τρύπες στα βράχια)
όπου ωρίμαζαν τα τυρία των Λευκών Ορέων.
Η ΕΡΗΜΟΣ ΤΩΝ ΛΕΥΚΩΝ ΟΡΕΩΝ
Από το Κατσιβέλι η πορείας σε αρκετά καλό μονοπάτι διασχίζει με ελαφρά
ανηφορική πορεία την "Ορεινή Έρημο" ίσως το ομορφότερο και το πιο μυ-
τηριώδες τοπίο που μπορεί να συναντήσει κανείς στην Ελλάδα και μοναδικό
σε ολόκληρο το Βόρειο Ημισφαίριο. Η Ορεινή Έρημος είναι η περιοχή πάνω
από τα 2000m υψόμετρο στην καρδιά των Λευκών Ορέων όπου δημιουργεί-
ται ένα σεληνιακό υψίπεδο με δεκάδες κορυφές που μοιάζουν με κώνους,
τους λεγόμενους ΣωρούςΜονοπάτια για ανάβαση στην κορφή δεν υπάρχουν
και θα πρέπει να είναι κάποιος καλός γνώστης του βουνού και αρκετά έμπει-
ρος για να επιχειρήσει πεζοπορία ή και ανάβαση σε κάποια κορυφή καθότι
το έδαφος έχει άπειρες ρωγμές και βάραθρα έτοιμα να καταπιούν για πάντα
στα έγκατα της γης τον απρόσεκτο. Είναι και πολύ εύκολος ο εγκλωβισμός
σε αδιέξοδα σημεία τα οποία οδηγούν σε τάφκους (βάραθρα στο ντόπιο
γλωσσικό ιδίωμα).(ΠΗΓΉ : http://www.cretanbeaches.com/)
Οι σωροί έχουν σχεδόν όλες κλίση 30 μοιρών και φαίνονται εντελώς γυμνές
από βλάστηση, γεγονός που δίνει το όνομα έρημος στην περιοχή. Ωστόσο υπά-
ρχουν πολλά είδη φυτών που έχουν προσαρμοστεί σε αυτό το αλλόκοτο περι
βάλλον. Στη βάση των σωρών σχηματίζονται δολίνες σε μορφή ανεστραμμέ
ου κώνου.Ο ευκολότερος και ενδεδειγμένος τρόπος πρόσβασης στην Ορεινή
Έρημο είναι ακολουθώντας το δρόμο της Μαδάρας, όπως αλλιώς λέγονται τα
Λευκά Όρη, που ξεκινάει από την Ανώπολη Σφακίων και φτάνει στην καρδιά
της ερήμου. Τον ίδιο δρόμο χρησιμοποιούν οι Μαδαρίτες βοσκοί σήμερα για
να φτάσουν στα μιτάτα τους, τα «πρωτόγονα» πέτρινα τυροκομεία δίπλα στις
μάντρες που αρμέγουν τα κοπάδια τους το καλοκαίρι και παράγουν τη μονα
δική γραβιέρα το τυρί που ωριμάζει σε σχισμές ή σπηλιές (τρύπες).
(ΠΗΓΉ : http://www.cretanbeaches.com)
Διασχίζοντας έτσι την "ορεινή έρημο" των Λευκών Ορέων επιστρέφουμε με-
τα από δύο ώρες από το Κατσιβέλι στις Ρουσσές,αφού πρώτα στο ενδιάμεσο
συναντάμε δύο από τους λίγους ακόμα βοσκούς των Μαδάρων τον Γιάννη
Παπασηφάκη και τον θείο του Νίκο Ορφανουδάκη που κατευθύνονταν στο
μιτάτο του "Πυρού" ένα από τα λίγα ακόμα ενεργά μιτάτα.Εκεί μας μίλησαν
για τις Μαδάρες (τις «γυμνές» δηλαδή, μιας και μαδαρός=γυμνός) όπως
αποκαλούν τα Λευκά Όρη εκεί που περνούν μήνες ολόκληρους για να βοσκί-
σουν τα πρόβατα στα λιγοστά μα θρεπτικά φυτά των βουνοκορφών, το μυστι-
κό για το περίφημο τυρί τους.Ο Γιάννης γνωστός και από το βραβευμένο ντο-
κυμαντέρ "Το κάλεσμα του βουνού" είναι ένα νέος άνθρωπος που άφησε
πίσω του την ζωή στην Αθήνα και συνέχισε την λειτουργία του οικογενειακού
τους μιτάτου εδώ στα βουνά,(σαν ένα αναπόφευκτο ηθικό χρέος προς τον νε-
κρό αγαπημένο του ξάδερφο) ώστε να παραμείνει ανοιχτό και παραγωγικό
και να μην ακολουθήσει τη μοίρα γειτονικών που μαράζωσαν. Η επιστροφή
του Γιάννη στα βουνά που μεγάλωσε γυρίστικε με μεγάλη επιτυχία σε ντοκυ-
ματέρ από τον σκηνοθέτη Στέλιο Αποστολόπουλου (δείτε το trailer εδώ : https://www.youtube.com/watch?v=MKQg43OK5Bo)
του φαραγγιού της "Αράδαινας" και πεζοπορία πάνω στα Λευκά ΄Ορη (Ρουσ-
σές-Κατσιβέλι-Ρουσσές) με ενδιάμεση ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή στις
Πάχνες στα 2453μ.Η Ανώπολη ή Ανώπολις είναι κτισμένη πάνω στην αρχαία
ομώνυμη πόλη, μου έκανε εντύπωση η μεγάλη διασπορά του χωριού που κα-
ταλαμβάνειένα οροπέδιο σχεδόν.Η μεγάλη αυτή έκταση ίσως δείχνει το μέγεθος
της αρχαίας πόλης. Στην απογραφή του 2001 είχε 370 κατοίκους και με το
Λουτρό και τα Λιβανιανά αποτελούν δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Σφακίων.
Οι κάτοικοι ως πρωτεργάτες στους απελευθερωτικούς αγώνες θα τιμωρηθούν
σκληρά από τους κατακτητές, οι Ενετοί απαγόρευσαν για εκατό χρόνια την
ύπαρξη κάθε ζωντανού ανθρώπου ή ζώου στην περιοχή.Σε πολύ παλιές εποχές,
όταν κάποιος διαβάτης περνούσε ένοπλoς από την Ανώπολη, είχε το όπλο ανά
χείρας και ελαφρώς στραμένο προς τα κάτω και όχι στον ώμο, σε ένδειξη τιμής
προς τους κατοίκους της.
ΦΑΡΑΓΓΙ ΑΡΑΔΑΙΝΑΣ ( Ο ΦΑΡΑΓΓΑΣ...)
Το φαράγγι της Αράδαινας αποτελεί ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και εντυ
πωσιακά φαράγγια του Δήμου Σφακίων, αλλά και ολόκληρης της Κρήτης.
Είναι μικρότερο από αυτό της Σαμαριάς, αλλά εξίσου εντυπωσιακό με ψηλά
κατακόρυφα τοιχώματα, πλούσια βλάστηση και άγρια ζωή.To φαράγγι βρίσκε
ται στις νότιες ρίζες των Λευκών Ορέων και η πεζοπορική διαδρόμή στην κόι
τη του ξεκινά από το χωριό της Αράδαινας.Η Αράδαινα απέχει 19χλμ. από τη
Χώρα Σφακίων είναι χτισμένο στο χείλος του φαραγγιού όμως σήμερα είναι
σχεδόν ερειπωμένο χωριό Το χωριό ξεκινά αμέσως μετά τη γέφυρα που ενώ-
νει τις δύο πλευρές του ομώνυμου φαραγγιού και αυτή τη στιγμή έχει μονάχα
τρεις μόνιμους κατοίκους. Ο οικισμός της Αράδαινας, αποτελεί ένα αληθινό
εθνολογικό μουσείο της σφακιανής αρχιτεκτονικής.Σπίτια έρημα, τοίχοι στις
απόχρώσεις του πορτοκαλί στικτοί με βούλες από βρύα, καμάρες, κι ανάμεσά
τους καρυδιές, μουριές και φραγκοσυκιές.
Η πεζοπορία μέσα στο φαράγγι ξεκινά λίγο πριν τη Αράδαιαν κατεβαίνοντας
ένα από τα δυό εντυπωσιακά μονοπάτια που υπάρχουν στα σχεδόν κάθετα
πρανή του, διαρκεί περίπου 3 ώρες ανάλογα με την πεζοπορική εμπειρία.Το
μήκος του φαραγγιού είναι περίπου 7 χιλιόμετρα και η πορεία στο φαράγγι
χαρακτηρίζεται από βαθμό μέτριας δυσκολίας πάνω σε σηματοδοτημένο μο-
νοπάτι μέχρι την έξοδο του στη θάλασσα.Αρχικά περνάμε κάτω από την μετ-
ταλική γέφυρα στο στενότερο σημείο του φαραγγιού και ακολουθώντας την
κοίτη του.Σε λιγότερο από μία ώρα από την αρχή της πεζοπορίας το μονοπά-
τι εγκαταλείπει την κοίτη του φαραγγιού και ακολουθεί ανηφορική πορεία
πάνω στα δυτικά τοιχώματα προκειμένου να παρακάμψει ένα κατακόρυφο κό-
ψιμο δέκα περίπου μέτρων.Στο σημείο υπάρχει και διπλή μεταλλική σκάλα
για την διευκόλυνση των πεζοπόρων που δεν χρησιμοποιούν την παράκαμψη
αλλά προτιμούν το κατέβασμα στην ράχη δύο τεράστιων ογκόλιθων που φρά-
ζουν την πορεία της κοίτης.
Μετά από δύο ώρες περίπου ώρες από την αρχή και αρκετά ανεβοκατεβά-
σματα σε βράχια,συναντάμε στο κοίλωμα ενός βράχου -ανάμεσα σε πυκνές
συστάδες πικροδαφνών - την μοναδική πηγή με ελάχιστο νερό (πόσιμο) που
όμως το καλοκαίρι αναβλύζει ελάχιστα, παρολα αυτά όμως μπορεί και ξεδι-
ψά τα "ζωντανά" του φαραγγιού.Στο φαράγγι συναντάμε επίσης μεγάλες συ-
στάδες από Λιγαριές ενώ στην έξοδο του φαραγγιού, στο «Διαλισκάρι» βρί-
σκουμε την μικρή απομονωμένη αλλά εντυπωσιακή πεντακάθαρη παραλία
γνωστή στους επισκέπτες ως «Μάρμαρα».Η παραλία οφείλει το όνοματης
στους εντυπωσιακούς λευκούς βράχους σαν μάρμαρο που δημιουργούν πα-
νέμορφες εικόνες με τα γαλαζοπράσινα νερά της θάλασσας που σε καλεί μό-
λις την αντικρύσεις για μιά βουτιά στα δροσερά νερά της που αποτελεί και τη
καλύτερη αποζημίωση μετά την πολύωρη πεζοπορία.Η ομάδα μας περπάτησε
στην συνέχεια από το παραλιακό μονοπάτι μέχρι το Λουτρό αφού πέρασε από
τους οικισμούς Λύτρα και Φοίνικα και κατέληξε στα Λιβανιανά ένα μικρό χω-
ριό μπαλκόνι στις πλαγιές του με εντυπωσιακή θέα στην θάλασσα της νότιο-
δυτικής Kρήτης .
To "κούτελο της Σελούντας" είναι ίσως το ομορφότερο φυσικό μπαλκόνι της
Κρήτης.βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 700 μέτρα ανάμεσα στα Σφακιά και
την Αγία Ρουμέλη και προσφέρει φανταστική θέα στον πεζοπόρο στα νότια
παράλια του νομού χανίων.Για να φτάσει κανείς εκεί περπατά σε εντυπωσιακό
μονοπάτι μέσα σεπευκοδάσος δάσος που ξεκινά από τον Άγιο Ιωάννη Σφακίων
(το χωριό καταγωγής της οικογένειας Βαρδινογιάννη) για περίπου τριάντα λε-
πτά.Το μονοπάτι συνεχίζει από εκεί για την Αγία Ρουμέλη κατεβαίνοντας στο
επίπεδο της θάλασσας και διασχίζοντας την εντυπωσιακή παραλία του Αγίου
Παύλου με την ομώνυμη εκκλησία στα βράχια σχεδόν πάνω στην θάλασσα.
 |
| ΤΟ ΚΟΥΤΕΛΟ ΤΗΣ "ΣΕΛΟΥΝΤΑΣ" |
ΛΕΥΚΑ ΟΡΗ - ΚΟΡΥΦΗ ΠΑΧΝΕΣ 2453 μ.
Τα Λευκά Ορη είναι ο μεγαλύτερος ορεινός όγκος της Κρήτης με 58 κορυφές
πάνω από τα 2000 μέτρα. Τα Λευκά Ορη ή Μαδάρες ξεκινούν από το νομό Ρε
θύμνου, ενώ ο κύριος όγκος τους βρίσκεται στο Νομό Χανίων.Ψηλότερη κο
ρυφή είναι οι Πάχνες στα 2453 μ. Τα Λευκά Ορη είναι δύσκολα βουνά και το
χειμώνα χρειάζονται ορειβατικές γνώσεις κι εξοπλισμός. Το καλοκαίρι τα πρά
γματα γίνονται πολύ απλούστερα, αν και υπάρχει το σημαντικό πρόβλημα της
ζέστης.Τα Λευκά Όρη είναι ένα συγκρότημα που έχει πιο πολλές ψηλές, απ'
ότι χαμηλές κορυφές. Είναι τα βουνά που κάθε κορυφή είναι ανεξάρτητη, αλ
λόσχημη και με ιδιομορφίες από τη διπλανή της. Τριάντα χλμ. μήκος και 25
χλμ. πλάτος, καταλαμβάνει η έκταση τους. Μαδάρες τα αποκαλούν οι ντόπιοι
και πουθενά στα ψηλώματά τους δε θα βρεις στρωτό μονοπάτι σαν αυτά που
ξέρομε στην Ηπειρωτική Ελλάδα. Άδενδρα, άγρια με πέτρες κοφτερές και τε
ράστιες εκτάσεις με χαλίκι που δυσκολεύει τους περιπατητές στις εξορμήσεις
τους προς αυτά.
Η ομάδα μας ανέβηκε στον ορεινό όγκο την δεύτερη ημέρα αφού προωθήκα-
με με μεταφορικό μέσο στην περιοχή Ρουσσές στο σημείο που ξεκινά το πε-
ζοπορικό μονοπάτι και που διακλαδώνεται στην συνέχεια σε διάφορα κομμά-
τια με προορισμό τις πολλές κορφές τα μιτάτα αλλά και τα καταφύγια που το
βουνό "κρατάει στην αγκαλία" του.Η πρώτη εικόνα που αντικρύζεις μετά τα
2000 μ. είναι τόσο εντυπωσιακή που σε καθηλώνει.Παντού κορυφές, το μό
-νο που σε περιτριγυρίζει είναι βουνά πάνω στα βουνά σε ένα τοπίο αλλόκο-
το αφιλόξενο με κυρίαρχη την πέτρα.Το μονοπάτι σε οδηγεί μετά από ανηφο-
ρική πορεία τραβερσάροντας τις πλαγιές των κορυφών στην ψηλότερη τις
Πάχνες από όπου το θέαμα γίνεται ακόμα πιο μοναδικό,όπου σε περιτρυγιρί-
ζουν κορυφές.Οι είκοσι πιο ψηλές κορυφές των Λευκών Ορέων είναι:
1) Πάχνες 2.454 μ. - 2) Τρόχαρης 2.401 μ. - 3) Μέσα Σωρός 2.397 μ. 4) Δι-
πλή Θοδωρή 2.380 μ. 5) Γαβαλά 2.350 μ. - 6) Μπουρνέλος 2.342 μ.7) Σβου-
ριχτή 2.337 μ. - 8) Στέρνες 2.335 μ. 9) Γριάς Σωρός 2.331 μ.10) Θοδωρής
2.320 μ. -11) Κάτσουνα 2.305 μ. - 12) Ξερολίμνια 2.288 μ.13) Αγ.Πνεύμα
2.254 μ. -14) Ζουρίδια 2.250 μ. - 15)Κεντάκια 2.243 μ.16) Έξω Τουρλωτή
2.240 μ. -17) Μοδάκι 2.224 μ. - 18) Κάστρο 2.218 μ.19) Κακόβολη 2.214 μ.
- 20) Ασκυφιώτικος Σωρός 2.213 μ.
Από τις Πάχνες ακολουθούμε πορεία κατηφορική σε δυσδιάκριτο μονοπά-
τι με απαραίτητη την χρήση του GPS γιατί όλα συνεχώς μοιάζουν ίδια !!!!
Με πολλή προσοχή κατηφορίζουμε προς το Κατσιβέλι το πολύ μικρό ορο-
πέδιο μέσα στα βουνά όπου υπάρχει και μικρό καταφύγιο του ΕΟΣ Χανίων
Λίγο πριν φτάσουμε περνάμε από μια πετρώδη πλαγιά όπου ένα μοναδικό
θέμα μας συναρπάζει.Ανάμεσα στα βράχια φυτρώνουν οι Μαλοτήρες το
ενδημικό φυτό της Κρήτης (Sideritis syriaca), γνωστή κι ως τσάι του βουνού
ένα ποώδες φυτό ή θάμνος 10-50cm που απαντάται μόνο εδώ στα υψηλά
υψόμετρα της Δυτικής Κρήτης (άνω των 900m).Η μαλοτήρα χρησιμοποιεί-
ται όχι μόνο ως ένα εξαιρετικό αφέψημα σε άρωμα και γεύση, αλλά και για
θεραπεία ή πρόληψη πολλών ασθενειών. Στο αιθέριο έλαιο της έχουν απο-
μονωθεί 34 ουσίες με διάφορες, αντιμικροβιακές κυρίως φαρμακευτικές
ιδιότητες.Διασχίζουμε την πλαγιά με τα κιτρινόπμπεζα χρώματα και φτά-
νουμε στο μιτάτο στο Καστιβέλι.Τα πέτρινα παλιά χτίσματα του μιτάτου
με τα τυροκέλια και τις "τρύπες" (φυσικές σχισμές ή τρύπες στα βράχια)
όπου ωρίμαζαν τα τυρία των Λευκών Ορέων.
 |
| ΠΑΧΝΕΣ 2454 μ. |
Η ΕΡΗΜΟΣ ΤΩΝ ΛΕΥΚΩΝ ΟΡΕΩΝ
Από το Κατσιβέλι η πορείας σε αρκετά καλό μονοπάτι διασχίζει με ελαφρά
ανηφορική πορεία την "Ορεινή Έρημο" ίσως το ομορφότερο και το πιο μυ-
τηριώδες τοπίο που μπορεί να συναντήσει κανείς στην Ελλάδα και μοναδικό
σε ολόκληρο το Βόρειο Ημισφαίριο. Η Ορεινή Έρημος είναι η περιοχή πάνω
από τα 2000m υψόμετρο στην καρδιά των Λευκών Ορέων όπου δημιουργεί-
ται ένα σεληνιακό υψίπεδο με δεκάδες κορυφές που μοιάζουν με κώνους,
τους λεγόμενους ΣωρούςΜονοπάτια για ανάβαση στην κορφή δεν υπάρχουν
και θα πρέπει να είναι κάποιος καλός γνώστης του βουνού και αρκετά έμπει-
ρος για να επιχειρήσει πεζοπορία ή και ανάβαση σε κάποια κορυφή καθότι
το έδαφος έχει άπειρες ρωγμές και βάραθρα έτοιμα να καταπιούν για πάντα
στα έγκατα της γης τον απρόσεκτο. Είναι και πολύ εύκολος ο εγκλωβισμός
σε αδιέξοδα σημεία τα οποία οδηγούν σε τάφκους (βάραθρα στο ντόπιο
γλωσσικό ιδίωμα).(ΠΗΓΉ : http://www.cretanbeaches.com/)
 |
| "τρύπα" ... η φυσική αποθήκη τυριών |
από βλάστηση, γεγονός που δίνει το όνομα έρημος στην περιοχή. Ωστόσο υπά-
ρχουν πολλά είδη φυτών που έχουν προσαρμοστεί σε αυτό το αλλόκοτο περι
βάλλον. Στη βάση των σωρών σχηματίζονται δολίνες σε μορφή ανεστραμμέ
ου κώνου.Ο ευκολότερος και ενδεδειγμένος τρόπος πρόσβασης στην Ορεινή
Έρημο είναι ακολουθώντας το δρόμο της Μαδάρας, όπως αλλιώς λέγονται τα
Λευκά Όρη, που ξεκινάει από την Ανώπολη Σφακίων και φτάνει στην καρδιά
της ερήμου. Τον ίδιο δρόμο χρησιμοποιούν οι Μαδαρίτες βοσκοί σήμερα για
να φτάσουν στα μιτάτα τους, τα «πρωτόγονα» πέτρινα τυροκομεία δίπλα στις
μάντρες που αρμέγουν τα κοπάδια τους το καλοκαίρι και παράγουν τη μονα
δική γραβιέρα το τυρί που ωριμάζει σε σχισμές ή σπηλιές (τρύπες).
(ΠΗΓΉ : http://www.cretanbeaches.com)
Διασχίζοντας έτσι την "ορεινή έρημο" των Λευκών Ορέων επιστρέφουμε με-
τα από δύο ώρες από το Κατσιβέλι στις Ρουσσές,αφού πρώτα στο ενδιάμεσο
συναντάμε δύο από τους λίγους ακόμα βοσκούς των Μαδάρων τον Γιάννη
Παπασηφάκη και τον θείο του Νίκο Ορφανουδάκη που κατευθύνονταν στο
μιτάτο του "Πυρού" ένα από τα λίγα ακόμα ενεργά μιτάτα.Εκεί μας μίλησαν
για τις Μαδάρες (τις «γυμνές» δηλαδή, μιας και μαδαρός=γυμνός) όπως
αποκαλούν τα Λευκά Όρη εκεί που περνούν μήνες ολόκληρους για να βοσκί-
σουν τα πρόβατα στα λιγοστά μα θρεπτικά φυτά των βουνοκορφών, το μυστι-
κό για το περίφημο τυρί τους.Ο Γιάννης γνωστός και από το βραβευμένο ντο-
κυμαντέρ "Το κάλεσμα του βουνού" είναι ένα νέος άνθρωπος που άφησε
πίσω του την ζωή στην Αθήνα και συνέχισε την λειτουργία του οικογενειακού
τους μιτάτου εδώ στα βουνά,(σαν ένα αναπόφευκτο ηθικό χρέος προς τον νε-
κρό αγαπημένο του ξάδερφο) ώστε να παραμείνει ανοιχτό και παραγωγικό
και να μην ακολουθήσει τη μοίρα γειτονικών που μαράζωσαν. Η επιστροφή
του Γιάννη στα βουνά που μεγάλωσε γυρίστικε με μεγάλη επιτυχία σε ντοκυ-
ματέρ από τον σκηνοθέτη Στέλιο Αποστολόπουλου (δείτε το trailer εδώ : https://www.youtube.com/watch?v=MKQg43OK5Bo)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου