ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (1ος κύκλος): ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΨΗΛΟΡΕΙΤΗ 2456μ, (ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΝΙΔΑ-ΚΟΡΥΦΗ)

Δευτέρα 2 Ιουνίου 2014

ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΨΗΛΟΡΕΙΤΗ 2456μ, (ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΝΙΔΑ-ΚΟΡΥΦΗ)

Ο Ψηλορείτης σήμερα είναι το πιο ψηλό βουνό της Κρήτης με 2456 μέ-
τρα ύψος.Βρίσκεται περίπου στο μέσον του Νησιού, και απλώνεται στους δύο
Νομούς, Ηρακλείου και Ρεθύμνου, και κυρίως στην Επαρχία Μυλοποτάμου.
Έχει 5 κορυφές οι οποίες ξεπερνούν τα 2000 μέτρα: ο Τίμιος Σταυρός (2456
μ.), ο Αγκαθιάς (2424 μ.), η Στολίστρα (2325 μ.), η Βουλομένου (2267μ.) και
ο Κούσσακας (2209 μ.).Την ανάβαση ακολούθησαν 31 πεζοπόροι που φτάνο-
ντας στην κορυφή απόλαυσαν το αξέχαστο θέαμα που προσφέρει, από όπου
μπορεί κανείς να δει ολόκληρη σχεδόν την Κρήτη, μεγάλη έκταση από το Λυ-
βικό πέλαγος προς τα νότια, και το Κρητικό πέλαγος προς τα βόρεια, αλλά και
το όμορφο παιχνίδι των ορεινών όγκων με τα σύννεφα με φόντο τον καταγά-
λανο "κρητικό ουρανό".

ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΝΙΔΑΣ

Η ονομασία Ψηλορείτης είναι νεότερη και αναφέρεται στο έγγραφο διανομής
της Κρήτης στα δώδεκα αρχοντόπουλα το 1184 ως "το όρος το υψηλόν". (Η
αρχαία ονομασία "Ίδη" ή στη δωρική διάλεκτο "Ίδα" προέρχεται από την εξαί-
ρετική θέα που αντικρύζει κανείς από την κορυφή,(και μάλιστα οι αρχαίοι έλε-
γαν ότι το βουνό αυτό έχει το προνόμιο να βλέπει τον ήλιο πριν ανατείλει.)
Ο Ψηλορείτης παρουσιάζει ενετυπωσιακό γεωφυσικό ανάγλυφο που θεωρεί-
ται ένα από τα πλουσιότερα της Κρήτης με έντονη πολυμορφία, την οποία δια-
μορφώνει ένα πλήθος φυσικών σχηματισμών όπως μικρά φαράγγια, ορεινές
κοιλάδες και λοφώδη συμπλέγματα στα βόρεια.Στα νότια αναπτύσσεται ο κύ-
ριος ορεινός όγκος του Ψηλορείτη γύρω από το οροπέδιο της Νίδας.Σύμφωνα
με σχετική μελέτη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, η ευρύτερη ορει-
νή περιοχή φιλοξενεί, αξιόλογο πληθυσμό Γυπαετού, 70 είδη σπάνιων ή ενδη-
μικών φυτών,καθώς και αρκετά σπάνια και προστατευόμενα είδη ζώων και πτη-
νών.Η περιοχή ανήκει στο Δίκτυο Natura 2000, αποτελεί Φυσικό Πάρκο και
ανήκει στο Δίκτυο των Ευρωπαϊκών και Παγκόσμιων Γεωπάρκων.
( Πηγή : http://www.psiloritisrace.com/ )

ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΑΚΟΛΥΤΑ

Ο Ψηλορείτης ανέκαθεν προκαλούσε δέος στους επισκέπτες του. Έτσι, οι αρχαί-
οι Μινωΐτες τον θεωρούσαν ιερό βουνό και πολλοί μύθοι τον έχουν επίκεντρο.
Στον Ψηλορείτη βρίσκεται και το Ιδαίο άντρο (υψόμετρο 1.495 μ.),αρχαιολογικός
τόπος και σπήλαιο. Κατά την ελληνική μυθολογία είναι το μέρος όπου ανατράφη-
κε ο Δίας από τους Κουρήτες και τη νύμφη Αμάλθεια.Λίγο χαμηλότερα, σε υψό-
μετρο 1.187 μ. βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Ζωμίνθου,όπου υπάρχει
μία εγκατάσταση της μινωικής εποχής.Το Ιδαίον Άντρον είναι αυτό που έδωσε
στον Ψηλορείτη τόση δόξα και ιερότητα, και στάθηκε το λίκνο του Πατέρα των
θεών και των ανθρώπων, του Δία, όπως αναφέρει ο μεγάλος υμνογράφος Πίνδα-
ρος.Το σπήλαιο αυτό, το γνωρίζουν από παλιά, οι βοσκοί της περιοχής της Νίδας,
με το όνομα «Σπηλιάρα της βοσκοπούλας». Βρίσκεται στη δυτική πλαγιά του «κά-
μπου της Νίδας», σε ύψος 1538 μέτρα, και απέχει περίπου 22 χιλιόμετρα, από τα
Ανώγεια.

Η πρόσβαση στις κορυφές γίνεται από αρκετά μονοπάτια.Το πιο συνηθισμένο και
καλά σημαδεμένο μονοπάτι (Ε4) είναι από το οροπέδιο της Νίδας (η πεζοπορία
υπολογίζεται στις 5 ώρες περίπου).Το οροπέδιο Νίδα είναι μια εύφορη πεδιάδα
σε ύψος 1.400 μέτρα πάνω στον Ψηλορείτη κι απέχει 24 χιλιόμετρα από τα Ανώ
γεια, 78 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και 60 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο. Χρησι
μοποιείται ως θερινός βοσκότοπος. Στη Νίδα ο επισκέπτης μπορεί να δει τον πα
ραδοσιακό χώρο παραγωγής τυριού, τα μιτάτα, το χιονοδρομικό κέντρο του Ψη
λορείτη και το "Ιδαίον Άντρον". Κατά τη διάρκεια του χειμώνα το χιόνι στην πε
ριοχή είναι αρκετό και κάτω από το λόφο,στη βάση της κορυφής του Ψηλορείτη,
λειτουργεί ένα χιονοδρομικό κέντρο.Υστερα από την άφιξη στο οροπέδιο της
Νίδας, ο δρόμος κατεβαίνει και μια δεξιά στροφή οδηγεί στο χιονοδρομικό κέ-
ντρο.Η ανάβαση στην κορυφή γίνεται κυρίως το καλοκαιρινό τρίμηνο Ιούνη -
Ιούλη - Αύγουστο.Ως ευκολότερη χαρακτηρίζεται η ανάβαση από την επαρχία
Αμαρίου (Κουρούτες, Βυζάρι,Νίθαυρη, Βισταγή κλπ.) και από την επαρχία Μυ
λοποτάμου (Ανώγεια, Λειβαδιά, Ζωνιανά, Αξός).

ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ

Η πεζοπορία της ομάδας μας ξεκίνησε από το χωματόδρομο που οδηγεί στο Ιδαί-
ον 'Αντρο, την σπηλιά με το ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον,εκεί που το κλά-
μα του Δία,ο θόρυβος από τις ασπίδες των Κουρητών, η Αμάλθεια, το κέρας και
τόσοι άλλοι μύθοι γύρω από αυτό το χώρο έχουν γραφτεί. Λίγο πριν το σπήλαιο
συναντάμε αριστερά του δρόμου τον χαρακτηριστικό κίτρινο στύλο σημματοδό-
τησης του Ε4 (οι στύλοι αυτοί σημαδεύουν όλη τη διαδρομή μέχρι την κορυφή),
και ακολουθούμε το μονοπάτι ενώ μας βοηθούν και οι κόκκινες βούλες στα βρά-
χια αλλά και τα μικρά πυραμοειδή πυργάκια από τις πέτρες που οι πεζοπόροι το-
ποθετούν σε πολλά σημεία.Η πορεία ανηφορική μας οδηγεί μετά από 2,5 χλμ
μέσα από ένα λούκι με νοτιοδυτική κατεύθυνση στην τοποθεσία Ακόλλητα, ένα
μικρό οροπέδιο, το σταυροδρόμι των περισσότερων μονοπατιών που οδηγούν
στην κορφή του βουνού.Ταυτόχρονα με την ανάβαση μας στο Ψηλορείτη γινό-
ταν εδώ και ο 5ος Διεθνής Ορεινός Αγώνας Ψηλορείτη γνωστός ως "Psiloritis
Race" όμως οι αθλητές προπορεύονταν της ομάδας μας μιας και είχαν ξεκινή-
σει μία ώρα νωρίτερα.

ΤΥΜΠΑΚΙ

Ο ουρανός καθαρός με διαυγή ορατότητα βοηθά να παρατηρούμε τις γύρω κο-
ρφές, ενώ ένα βορειδυτικό αεράκι μας κρατά δροσερούς.Μετά από περίπου 2
ώρες μέσα στο ερημικό τοπίο συναντάμε σε ένα πλάτωμα το μικρό πέτρινο μι-
τάτο από όπου για πρώτη φορά αντικρύζουμε την κορφή.Εδώ το αεράκι δυνάμω-
σε έγινε πιο κρύο κάτι που βοήθησαν και οι χιονούρες στα λούκια και τις λέσκες
που σχηματίζουν οι γύρω κορφές ενώ αραιά σύννεφα άρχιζαν να σχηματίζονταν
στον ουρανό.συνεχίζουμε ελαφρά κατηφορικά για πεντακόσια περίπου μέτρα
και μετά η μικρή ανηφορική πορεία μας φέρνει στο δίασελο από όπου βλέπουμε
πλέον καθαρά την κορυφή αλλά έχουμε πλέον οπτική επαφή και την βόρειοδυτι-
κή μεριά τη Κρήτης.Στο τελευταίο τμήμα της ανηφορικής πορείας και αφού συ-
ναντήσαμε από τα δεξιά το μονοπάτι που ανεβαίνει από τον "λάκκο του Μυγερού"
τραβερσάραμε τον Αγκαθιά (2424 μ.) από τη βορεινή πλευρά, έχοντας συνεχώς
μπροστά μας την κορφή.Πεντακόσια μέτρα πριν την κορυφή μια σχεδόν κάθετη
χιονούρα κόβει το μονοπάτι και εμείς με μεγάλη προσοχή συνεχίζοντας την πε-
ριπέτεια μας την περνάμε δημιουργώντας ένα μικρό μονοπάτι πάνω της.

Η ομάδα φτάνει στο στόχο της λίγα λεπτά την χιονούρα και μετά από 4,5 ώρες
ανάβασης φτάνει μπροστά στο πέτρινο μικρό εκκλησάκι, αφιερωμένο στον Τί-
μιο Σταυρό και στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο.Η θέα από την εδώ απερί-
γραπτη, σου κόβει την ανάσα καθώς αντικρύζουμε ταυτόχρονα το Ηράκλειο και
το Ρέθυμνο, το Κρητικό Πέλαγος στα βόρεια, την πεδιάδα τον κόλπο της Μεσ-
σαράς και το Λιβυκό Πέλαγος στα νότια και ολόκληρο το νομό Ρεθύμνου και τις
κορυφές των Λευκών Ορέων στα δυτικά.Ανατολικά την θέα προς τα Λασιθιώ-
τικα περιορίζει λίγο η κορυφή του Αγκαθιά που παρεμβάλλεται.Προσπαθούμε
να "ρουφήξουμε" όσες περισσότερες εικόνες μπορούμε παρά τον δυνατό αέρα
και το κρύο που επικρατεί, έχοντας βρεί καταφύγιο στην νότια πλευρά της μικρής
εκκλησίας.Το εκκλησάκι χτίστηκε το 1900μ.Χ, και είναι φημισμένο για το θαυ-
ματουργό σταυρό του, χτισμένο στο ψηλότερο σημείο της Κρήτης όπου χρόνια
τώρα υποδέχεται τους πεζοπόρους που φτάνουν μετά την κοπιαστική διαδρομή
μέχρι εκεί στο κέντρο του Κρητικού ουρανού.Η εκκλησία είναι χτισμένη με την
τεχνική κατασκευής των "μιτάτων", των πέτρινων κυκλικών κατασκευών των βο-
σκών του Ψηλορείτη, δηλαδή από πέτρες τοποθετημένες με τέτοιο τρόπο που η
μία δένει την επόμενη χωρίς κονιάμα .

Η κατάβαση μας ξεκίνησε με πολλή προσοχή αφού το δύσκολο κομμάτι και
το πιο επικίνδυνο πάντα είναι η κατάβαση του βουνού.Η διαδρομή μας αρχικά
για περίπου οκτακόσια μέτρα περνά από το ίδιο τμήμα που ανεβήκαμε.Κατε-
βαίνουμε τραβερσάροντας ξανά το Αγκαθιά περνώντας πάνω από την χιονούρα
και μετά το διάσελο αλλάζουμε πορεία σε νότιοανατολική Διασχίζουμε ένα μα-
κρόστενο λούκι που σε πολλά σημεία του "κρατά" παγωμένο χιόνι που μας δρο-
σίζει από την μεσημεριανή ζέστη.Η πάντα κατηφορική πορεία έχει προορισμό
το οροπέδιο στα Ακόλλητα περνώντας από τη Σέλα του Διγενή, ένα διάσελο
που κατά το μύθο συνδέθηκε με το Διγενή Ακρίτα και έχοντας μπροστά μας
και δεξιά αυτή την φορά την Μαύρη κορφή.Από την βάση του οροπέδίου ανε-
βαίνουμε στο διάσελο και κατηφορίζουμε απότο λούκι επιστρέφοντας έτσι στη
Νίδα στο μικρό οροπέδιο με τα μητάτα, μετά από συνολικό χρόνο πεζοπορίας
περίπου 8 ωρών.

ΗΡΑΚΛΕΙΟ

ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΝΙΔΑΣ
Στο οροπέδιο της Νίδας όπου οι βοσκοί φτιάχνουν ακόμα τα παραδοσιακά τυ-
ριά με τον πατροπαράδοτο τρόπο, φτάνουμε μετά από 3,5 ώρες περίπου κατά-
βασης από την κορυφή της Κρήτης.Το Οροπέδιο στο κέντρο περίπου του ορει-
νού όγκου του Ψηλορείτη. To όνομα του προέρχεται από τη συνεκφορά των
λέξεων "Στην Ίδα". 'Εχει σχήμα περίπου τριγωνικό με το νότιο στενότερο του
τμήμα να σχηματίζει το λεγόμενο "Πόρο της Μηλιάς" από όπου γίνεται και η
πρόσβαση στις νότιες υπώρειες του Ψηλορείτη και την περιοχή της Μεσσαράς.
Εδώ η μυθολογία αναφέρει ότι η θεά Δήμητρα ερωτεύθηκε τον θνητό Ιασίωνα
και ο αναγεννησιακός ήρωας Χαρίδημος κυνηγούσε και χαιρόταν τον έρωτά
του.Στην νεώτερη ιστορία στη Νίδα καταφεύγουν σε πολλές επαναστάσεις οι
κάτοικοι των γύρω περιοχών και την περίοδο της γερμανικής κατοχής ήταν κέ
ντρο της αντίστασης.Εντύπωση πάντως ευχάριστη μας προκαλεί το πόσο κα-
θαρό διατηρούν το οροπέδιο αλλά και όλη την περιοχή από τα Ανώγεια μέχρι
την Νίδα οι βοσκοί. 'Ολα τα μιτάτα τους είναι πέτρινα χωρίς καθόλου πλαστικά
και εμαγιέ μπανιέρες, όπου ακόμα και οι δεξαμενές νερού (όσες δεν είναι πέ-
τρινες) διαθέτουν πέτρινη επενδυση απόλυτα ενερμονισμένη με το περιβάλον.