Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013

ΟΜΑΛΟΣ-ΦΑΡΑΓΓΙ ΣΑΜΑΡΙΑΣ-ΑΓΙΑ ΡΟΥΜΕΛΗ

Για δεύτερη φορά φέτος η Ορειβατική Ομάδα Αγίου Νικολάου διοργάνωσε
εκδρομή-πεζοπορία στο φαράγγι της Σαμαριάς, στο μοναδικό ξακουστό και
ιστορικό αυτό φαράγγι της Κρήτης.Μετά την πρώτη διάσχιση του φέτος τον
Ιούνιο μαζί τον Ορειβατικό σύλλογο Ιεράπετρας και το έντονο ενδιαφέρον
των φίλων της ομάδας μας επισκεφτήκαμε το διήμερο 7 και 8 Σεπτεμβρίου
ξανά τον Εθνικό δρυμό της Σαμαριάς.Στο λεωφορείο μπήκαν το απόγευμα
του Σάββατου 48 φίλοι της ομάδας με προορισμό το αδούλωτο οροπέδιο του
Ομαλού στα Χανιά έδρα της εξόρμησης μας,όπου και διανυκτερεύσαν για να
περπατήσουν την επόμενη ημέρα στο Μεγάλο Φαράγγγι, στην μεγάλη αυτή
"χαρακιά" των δυνάμεων της φύσης και του χρόνου, ένα πελώριο γλυπτό
που  εξακολουθεί η μεγάλη αόρατη σμίλα να σφυρηλατεί συνεχώς εδώ και
εκατομμύρια χρόνια.

















H νύχτα είχε προχωρήσει  όταν η ομάδα έφτασε στο ηρωικό οροπέδιο,που
ήταν σκεπασμένο με μια παχιά ομίχλη που όμως διαλύθηκε λίγο αργότερα.
 Ακολούθησε η τακτοποίηση μας στα δωμάτια και μετά συγκεντρωθήκαμε
όλοι στην παραδοσιακή ταβέρνα όπου και γευματίσαμε.Γύρω από το τραπέ-
ζι οι νεόι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωριστούν με την ομάδα
μέσα σε ένα ευχάριστο κλίμα,όπου δεν έλειπαν τα νόστιμα μεζεδάκια αλλά
και η ρακί που βοηθούσε στο να χαλαρώσουμε και να διασκεδάσουμε.Το
εγερτήριο μας ορίστηκε στις 7:00 το πρωί και η συγκέντρωση μας μετά από
ελαφρό πρωινό στις 7:30 για να αναχωρήσουμε για το Ξυλόσκαλο την είσοδο
του Εθνικού δρυμού τρία χιλιόμετρα στα νότια του οροπεδίου του Ομαλού.
Έτσι το ξημέρωμα της Κυριακής βρήκε την ομάδα μετά από μια μικρή δια-
δρομή με το λεωφορείο διασχίζοντας τα επίπεδα βοσκοτόπια του οροπεδίου
όπου πρόβατα και κατσίκια είχαν ξεκινήσει την πρωινή βοσκή τους.













Στις 8 το πρωί η ομάδα ξεκίνησε την πεζοπορία κατηφορίζοντας από το "ξυ-
λόσκαλο" ακολουθώντας το μονοπάτι που αρχικά με ατέλειωτη ζιγκ-ζακ
διαδρομή φτάνει μέχρι την κοίτη του φαραγγιού.Το μονοπάτι αυτό ήταν έργο
του Σφακιανού πολιτικού Μανούσου Κούνδουρου, υπουργού των Εσωτε-
ρικών και της Συγκοινωνίας της αυτόνομης τότε Κρητικής Πολιτείας (στα
1898 μετά την επανάσταση ενάντια στην τουρκοκρατία).Οι πρώτες εικόνες
αφήνουν εντυπωσιασμένους όσους δεν είχουν επισκευθεί μέχρι σήμερα το
μεγάλο φαράγγι, δεξιά και αριστερά του μονοπατιού που κατεβαίνει μέσα
στο δάσος μας συντροφεύουν πανέμορφα δένδρα τραχείας πεύκης και κρη-
τικού κυπαρισσιού που ορθώνονταν γύρω μας.Από αυτά τα αιωνόβια μάλι-
στα κυπαρίσσια, που κάποια ξεπερνούν σε ύψος τα 25 μέτρα (Cupressus se-
mpervirens, horizontalis) και χαρακτηρίζονται από μεγάλα οριζόντια κλαδιά,
ήταν κάποτε γεμάτη ολόκληρη η Κρήτη ενώ σήμερα τα συναντάμε μόνο εδώ
και στο κυπαρισσόδασος της Κριτσάς.




















Η διαδρομή είναι συνολικά 18 χλμ, με συνεχή κατηφορική πορεία που ξεκινά
από τα 1200 μ. και καταλήγει στο επίπεδο της θάλασσας.Από την είσοδο στο
φαράγγι κλίση είναι πιο έντονη, όμως ομαλοποιείται μετά από τα πρώτα τέσ-
χιλιόμετρα.Η διαδρομή συνεχίζεται μέσα σε πευκοδάσος δίπλα από το ποτά-
μι που διασχίζει το φαράγγι.με την ρεματιά του γεμάτη άνθη και μυρωδιές από
τα πολλά βότανα που ευδοκιμούν.Στην διάρκεια της πεζοπορίας συναντάμε
 τα εκκλησάκια του Αγίου Νικολάου, της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας και
του Χριστού, ενώ στις πλαγιές του φαραγγιού μπορεί κανείς να παρατηρήσει
τα μοναδικά αγριοκάτσικα Κρι-Κρί Στα μέσα της διαδρομής σταματάμε στον
εγκαταλλελημένο σήμερα.οικισμό της Σαμαριάς.Μέχρι την δεκαετία του 1960
το χωριό Σαμαριά κατοικούνταν από απογόνους των κυνηγημένων από τους
Ενετούς και Τούρκους Κρητικών. Είχαν καταφύγει εκεί γιατί λόγω του δύσβα-
του του εδάφους δεν τους αναζητούσαν πλέον. Την δεκαετία του 1960 που
έγινε Εθνικός δρυμός έδιωξαν του κατοίκους και αξιοποιήθηκε τουριστικά
το φαράγγι ενώ σήμερα λειτουργεί σαν ενδιάμεσος σταθμός του Εθνικού Δρυ-
μού και διαθέτει ιατρείο και ελικοδρόμιο.



















Η ΕΓΚΑΤΑΛΛΕΛΗΜΕΝΗ ΣΑΜΑΡΙΑ
Το χωριό βρίσκεται περίπου στην μέση της διαδρομής και μέχρι εδώ τα πρά-
γματα είναι αρκετά εύκολα. Λίγο μετά το χωριό το μονοπάτι χάνεται σε πολλά
σημεία μέσα στο ποτάμι, γι’ αυτό άλλωστε κλείνει τον Οκτώβριο που τα "φου-
σκωμένα" νερά καθιστούν επικίνδυνη την διάσχιση του.Οι γεωλογικοί σχημα-
τισμοί είναι εντυπωσιακοί και το εντυπωσιακότερο όλων είναι το τελευταίο
κομμάτι με την ονομασία  «πόρτες» που είναι φάρδους μόλις 3 μέτρων. Από
εκεί και πέρα η διαδρομή είναι πολύ εύκολη αλλά η κούραση των προηγουμέ-
νων χιλιομέτρων αρχίζει να γίνεται πια εμφανής στα πόδια όσων δεν είναι συ-
νηθισμένοι στην πολύωρη πεζοπορία.Μέσα στο Φαράγγι υπάρχουν πάντως
αρκετά σημεία που μπορεί κάποιος να ξεκουραστεί.Περίπου κάθε 2-3 χλμ
υπάρχουν ξύλινα παγκάκια και τρεχούμενο πόσιμο νερό ενώ ενημερωτικές
ταμπέλες  για την χλωρίδα και πανίδα του φαραγγιού αλλά και τα σημεία που
η προσοχή μας πρέπει να είναι ιδιαίτερη,συναντάμε σε πολλά σημεία.















ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΣΑΚΙ ΤΟΥ  ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Πολύ κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου και δίπλα σ’ ένα μεγάλο βρά-
χο βγήκαν στο φως, ύστερα από ανασκαφική έρευνα το 1991, τμήμα ενός υπαί-
θριου ιερού και διάφορα αντικείμενα από τα οποία τα αρχαιότερα ανήκουν στον
6ο αιώνα π.Χ. και τα μεταγενέστερα στην περίοδο της Ρωμαιοκρατίας.Ο ιστο-
ριογράφος του 1ου αιώνα π.Χ., Διόδωρος Σικελιώτης, αναφέρει ότι η θεά Βριτό-
μαρτις γεννήθηκε στην πόλη Καινώ (βιβλίο V, 76, 3-6), ενώ ο Άγγλος περιηγη-
τής του 19ου αιώνα, Ρόμπερτ Πάσλεϋ, στο δίτομο έργο του Ταξίδια στην Κρήτη
υποστηρίζει ότι η πόλη Καινώ βρισκόταν στο χώρο του φαραγγιού της Σαμαριάς,
θεωρώντας πολύ πιθανή θέση την περιοχή που βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου
Νικολάου.Δύο αρχαία ιερά πιθανολογείται επίσης ότι λειτούργησαν στο εσωτε-
ρικό του φαραγγιού και άλλο ένα στην έξοδο, δίπλα στο χωριό Αγία Ρουμέλη.
Το άλλο σημαντικό εκκλησάκι της διαδρομής είναι αυτό της Οσίας Μαρίας και
η άποψη που που κυριαρχεί γιαυτό είναι ότι από τη συνεκφώνηση του ονόματος 
της εκκλησίας προήλθε και το όνομα του φαραγγιού, δηλαδή: Οσία-Μαρία/
Σία-Μαρία / Σία  Μαριά / Σαμαριά.

















CAPRA AEGAGRUS CRETICA  ή  απλά  ΚΡΙ-ΚΡΙ 
Ο Κρητικός αίγαγρος (Capra aegagrus cretica ή Capra aegagrus cretica Schintz),
από το όνομα του πρώτου ερευνητή που τον μελέτησε στα 1838) είναι ένα
υποείδος μοναδικό στον κόσμο που, ενώ κάποτε ζούσε και στα τρία ορεινά
συγκροτήματα της Κρήτης (Λευκά Όρη, Ψηλορείτης και Λασιθιώτικα Βουνά),
τις τελευταίες δεκαετίες έχει περιοριστεί σε μια περιοχή μερικών δεκάδων τε-
τραγωνικών χιλιομέτρων μέσα και γύρω από τον εθνικό δρυμό.  Άλλωστε, ο
σημαντικότερος λόγος που οδήγησε, το 1962, στη δημιουργία του πέμπτου κατά
χρονολογική σειρά εθνικού δρυμού της χώρας μας ήταν η μεγάλη ανάγκη να προ-
στατευτεί αυτό το χιλιοτραγουδισμένο σύμβολο της Κρήτης, που και τότε κινδύ-
νευε να εξαφανιστεί. Ο πληθυσμός του κρητικού αίγαγρου άρχισε να μειώνεται
ραγδαία από τα τέλη του 19ου αιώνα,όμως σήμερα έχει αυξητικές τάσεις, χωρίς
 όμως να έχει υπολογιστεί ούτε ο ρυθμός αυτής της αύξησης αλλά ούτε και οι
πιέσεις που δέχεται από φαινόμενα όπως: η επιμειξία με την ήμερη ή ημιάγρια
γίδα, η υποβάθμιση των βιοτόπων, η λαθροθηρία, οι ασθένειες – παράσιτα και η
ενόχληση από την τουριστική κίνηση ή άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες.



















Το φαράγγι διασχίζουν καθημερινά περίπου 2000 άνθρωποι που μαγεύονται
από την ομορφιά και τις συνεχείς εναλλαγές των τοπίων.Από εδώ πέρασε κά-
ποτε και ο τότε βασιλιάς της Ελλάδας Γεώργιος Β΄ με τον χρυσό της χώρας
κατά την φυγή του στην Αίγυπτο το 1941 συνοδευόμενος  από 6 Αυστραλούς
κομάντος και τρεις Κρητικούς γνώστες του Φαραγγιού, που τον οδήγησαν
στην  Αγιά Ρουμέλη όπου τον περίμενε πλοίο.Μαζί και ο τότε πρωθυπουργός
Εμμανουήλ Τσουδερός ενώ στον ξενώνα στην Σαμαριά που διανυκτέρευσαν
συντάχθηκε το τελευταίο διάταγμα από ελληνικού εδάφους προς το λαό της
Ελλάδος, για τη συνέχιση του αγώνα κατά των κατακτητών».









Λίγο παρακάτω από το εγκατελλειμένο χωριό το φαράγγι "ανοίγει" και το πε-
ρπάτημα γίνεται ανάμεσα στα βραχώδη πρανή.Σε κάποια στιγμή μάλιστα στα
αυτιά μας έφτασε ο ήχος του νερού που μας συντρόφευε για αρκετή ώρα μέχρι
να βρεθούμε δίπλα στο ρυάκι που έτρεχε το νερό του ανάμεσα στους γκρίζους
βράχους και στις στρογγυλεμένες πέτρες. Το νερό ρέει κατά μήκος του φαραγ-
γιού από εδώ μέχρι την έξοδο πότε επιφανειακά και πότε υπόγεια, με ορμή του
να το μετατρέπει σε χείμαρρο μετά από τις έντονες βροχοπτώσεις τον χειμώνα
που παρασύρει στο διάβα του μεγάλους πέτρινους όγκους και κορμούς δέντρων,
δημιουργώντας έναν εκκωφαντικό θόρυβο.Καθώς οι πλευρές του φαραγγιού
προσπαθούν να ενωθούν περνάμε από την μεγάλη σάρα με τις γκρίζες πέτρες
που κάποτε δημιουργήθηκε από μια μεγάλη κατολίσθηση.τη δεκαετία του 1920
που έκλεισαν τη δίοδο του νερού προς τη θάλασσα, με αποτέλεσμα να δημιου-
ργηθεί εκεί μία μεγάλη λίμνη. Το κρυφτούλη με το νερό πάντως συνεχίζεται
μέχρι το Κεφαλοβρύσι, την πηγή που τροφοδοτεί με πόσιμο νερό το χωριό της
Αγίας Ρουμέλης στην έξοδο του Φαραγγιού














Βγαίνοντας από το φαράγγι συναντήσαμε  την πανέμορφη παραλία της Αγιά
Ρουμέλης, όπου το μαγιό μας ήταν απαραίτητο για μια ανακουφιστική βουτιά
στα δροσερά νερά του Λιβυκού Πελάγους.Στο μικρό ομώνυμο χωριό που τα
αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή μαρτυρούν ότι κατοικοίται από πολύ πα-
λιά,μετά τις δροσιστικές βουτιές ήρθε η ώρα και για την ανακούφιση και των
στομαχιών μας πριν επιβιβαστούμε στο καραβάκι για μια από τις ομορφότερες
θαλάσσιες διαδρομές στην Κρήτη, αυτή από Aγία Ρούμελη,Λουτρό,μέχρι τα
Σφακιά κατά μήκος των νότιων παράλιων του νομού Χανίων, όπου οι επιβλη-
τικές ψηλές κορφές από τα Λευκά όρη κατεβαίνουν απότομα μέχρι την θάλασ-
σα δημιουργώντας υπέροχα τοπία, άγρια φαράγγια, και εντυπωσιακές απόμερες
παραλίες.Με την μικρή αυτή κρουαζιέρα μετά από μία ώρα φτάσαμε στα Σφακιά
(η ροτά του καραβιού πέρασε και από το γραφικό Λουτρό), από όπου πήραμε το
λεωφορείο για την επιστροφή μας στον Άγιο Νικόλαο μαγεμένοι από τις πολλές
και όμορφες εικόνες που κατέγραφαν τα μάτια μας τις δύο αυτές ημέρες στη νο-
τιοδυτική πλευρά της Κρήτης.





















Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ 
ΦΑΡΑΓΓΙ ΣΑΜΑΡΙΑΣ at EveryTrail
EveryTrail - Find hiking trails in California and beyond

Δεν υπάρχουν σχόλια: