Η ορειβατική μας παρέα συνεχώς μεγαλώνει, και κάθε Κυριακή προστίθε-
νται καινούργοι φίλοι,που μας ακολουθούν στις εξορμήσεις μας στην Κρη-
τική φύση ανακαλύπτοντας μαζί μας τις ομορφιές που βρίσκονται πολλές
φορές ακριβώς δίπλα μας περιμένοντας να τις ανακαλύψουμε.Μια τέτοια
ομορφιά και εδώ δίπλα μας, είναι και το μικρό αλλά εντυπωσιακό φαράγ-
γι της Κριτσάς ή αλλιώς "Χαυγάς" όπως συνήθιζαν να ονομάζουν παλιά
στην Κρήτη τα φαράγγια .Η ομάδα μας την τελευταία Κυριακή του Σεπτε-
μβρίου περπάτησε μαζί με τους "Νέους της Νεάπολης" (συνολικά 59 πε-
ζοπόροι) την διαδρομή μέσα στην κοίτη του φαραγγιού και έδωσε την δυ-
νατότητα σε πολλούς που δεν το είχαν περάσει άλλη φορά να θαυμάσουν
αυτό το μνημείο της φύσης.
Το φαράγγι της Κριτσάς ξεκινάει δίπλα από ομώνυμο κεφαλοχώρι 9.5km
νοτιοδυτικά του Αγίου Νικολάου και καταλήγει στο χωριό Τάπες. Έχει μή-
κος 13 χιλιόμετρα και σε μερικά σημεία το πλάτος του φτάνει μόλις το ενά-
μιση Η χλωρίδα μέσα στο φαράγγι είναι εντυπωσιακή.Συναντάς πολλά ενδη-
μικά φυτά και διάφορα είδη πουλιών,που σε συντροφεύουν με τις μελωδίες
τους στην περιπλάνηση σου.Το φαράγγι σε υποδέχεται από το στόμιο του
Χαυγά, στα βόρεια της Κριτσάς και σε οδηγεί βαθιά προς τους ορεινούς
όγκους των Λασιθιώτικων βουνών που το κοιτούν με θαυμασμό από ψηλά.
Στην είσοδο του καθώς το βουνό σκίζεται στα δύο και δημιουργείται το
στενό πέρασμα του Χαυγά.Εκτός από το κύριο μονοπάτι που βρίσκεται δί-
πλα στο πέτρινο γεφύρι της Κριτσάς, υπάρχει κι ένα δεύτερο που ξεκι-
νάει μέσα από το χωριό.Το φαράγγι είναι ένα μικρό αριστούργημα της φύσης,
το οποίο αξίζει να περπατήσει κανείς ειδικά την άνοιξη, όταν έχουν ανθίσει
τα λουλούδια και υπάρχει λίγο νερό.
Το φαράγγι διασχίζεται εύκολα,με ελάχιστα σημεία όπου θα πρέπει να σκα-
ρφαλώσει κανείς για να περάσει πάνω από κάποιους μεγάλους βράχους που
σου φράζουν το δρόμο.Ένα τμήμα του περίπου μισής ώρας είναι αρκετά στε-
νό με τα κάθετα πρανή του να έχουν ύψος που φτάνει και τα εκατό μέτρα.Σε
αυτό το κομμάτι σχηματίζονται και μικρές κολύμπες που τον χειμώνα γεμί-
ζουν νερά και δυσκολέυουν την δίοδο.Μετά από λίγο το φαράγγι αρχίζει να
φαρδαίνει και οι βράχοι να χαμηλώνουν, ώσπου σχηματίζεται μια όμορφη
κοιλάδα γεμάτη ελαιώνες. Η διαδρομή κατά μήκος της ρεματιάς αυτής συνε-
χίζεται για περίπου δύο ώρες, μέχρι το χωριό Τάπες.Εναλλακτικά λίγο μετά
την έξοδο από τα στενά του φαραγγιού και από την δεξιά μεριά ανεβαίνει
αγροτικός δρόμος που λίγο νοτιότερα συναντά το παλίο καλνετρίμι της περι-
χής που σε επιστρέφει στην Κριτσά.
Η ομάδα μας ακολούθησε αυτή την διαδρομή που μας έφερε έξω από το χω-
ριό της Κριτσάς στην είσοδο του φαραγγιού.Η πορεία μας από εκεί στράφηκε
προς τον κάμπο και μέχρι την παλιά εκκλησία της Παναγίας της Κεράς.Εκεί
παρατηρήσαμε τις εκπληκτικές τοιχογραφίες της εκκλησίας.Tο πιο διάσημο
Bυζαντινό μνημείο της Kρήτης (13ος - 14ος αι.) βρίσκεται στο "Λογάρι", ένα
χιλιόμετρο ανατολικά της Kριτσάς. Είναι τρίκλιτος ναός, με τρούλο στο κε-
ντρικό κλίτος της Παναγίας. Το βόρειο κλίτος είναι του Αγίου Αντωνίου και
το νότιο της Αγίας Άννας. Τα κλίτη ιδρύθηκαν σε διαφορετικές περιόδους.
Αρχαιότερο (του 13ου αιων.) είναι το κεντρικό κλίτος. Οι τοιχογραφίες του
εικονίζουν σκηνές από τα Ευαγγέλια. Οι μορφές είναι αυστηρές και επιβλη-
τικές αρχαΐζουσας τεχνοτροπίας. Στο τεταρτοσφαίριο της κόγχης ήταν η Πλα-
τυτέρα.
Στην καμάρα του Βήματος εικονίζεται η πολυπρόσωπη Ανάληψη και χαμηλά
πίσω οπό την Αγία Τράπεζα, οι συλλειτουργούντες αρχιερείς. Στον τρούλο
εικονίζονται τέσσερις; άγγελοι και από κάτω τέσσερις εορτές από το Δωδε-
κάορτο (Βάπτιση, Υπαπαντή, Έγερση Λαζάρου και Βαϊοφόρος). Στο τύμπανο
είναι δώδεκα προφήτες και στα σφαιρικά τρίγωνα οι Ευαγγελιστές. Στη δυτι-
κή καμάρα σε οχτώ μεγάλους πίνακες εικονίζονται οι σκηνές: Βρεφοκτονία,
Γέννηση του Χριστού, Μυστικός Δείπνος, Άγια των Αγίων, Συμπόσιο του
Ηρώδη και Εις ΄Αδου Κάθοδος. Στο δυτικό τοίχο εικονίζεται η Σταύρωση,
και από ' κάτω οι τιμωρίες των κολασμένων. Στους κάτω τοίχους ολόσωμοι
αυστηροί άγιοι.Δυστυχώς δεν μας επιτράπηκε να φωτογραφίσουμε το εσω-
τερικό του ναού, μείναμε για λίγο παρατηρώντας τις εκπλήκτικές εικόνες και
επιστρέψαμε στην Κριτσά μέσα από τον ελαιώνα.Η μεσημεριανή μάζωξη
έγινε στα Λακώνια στου Σταυρακάκη κάτω από την πανέμορφη βουκαμβί-
λια όπου απολαύσαμε το νόστιμο μεσημερινό μας γεύμα.
νται καινούργοι φίλοι,που μας ακολουθούν στις εξορμήσεις μας στην Κρη-
τική φύση ανακαλύπτοντας μαζί μας τις ομορφιές που βρίσκονται πολλές
φορές ακριβώς δίπλα μας περιμένοντας να τις ανακαλύψουμε.Μια τέτοια
ομορφιά και εδώ δίπλα μας, είναι και το μικρό αλλά εντυπωσιακό φαράγ-
γι της Κριτσάς ή αλλιώς "Χαυγάς" όπως συνήθιζαν να ονομάζουν παλιά
στην Κρήτη τα φαράγγια .Η ομάδα μας την τελευταία Κυριακή του Σεπτε-
μβρίου περπάτησε μαζί με τους "Νέους της Νεάπολης" (συνολικά 59 πε-
ζοπόροι) την διαδρομή μέσα στην κοίτη του φαραγγιού και έδωσε την δυ-
νατότητα σε πολλούς που δεν το είχαν περάσει άλλη φορά να θαυμάσουν
αυτό το μνημείο της φύσης.
Το φαράγγι της Κριτσάς ξεκινάει δίπλα από ομώνυμο κεφαλοχώρι 9.5km
νοτιοδυτικά του Αγίου Νικολάου και καταλήγει στο χωριό Τάπες. Έχει μή-
κος 13 χιλιόμετρα και σε μερικά σημεία το πλάτος του φτάνει μόλις το ενά-
μιση Η χλωρίδα μέσα στο φαράγγι είναι εντυπωσιακή.Συναντάς πολλά ενδη-
μικά φυτά και διάφορα είδη πουλιών,που σε συντροφεύουν με τις μελωδίες
τους στην περιπλάνηση σου.Το φαράγγι σε υποδέχεται από το στόμιο του
Χαυγά, στα βόρεια της Κριτσάς και σε οδηγεί βαθιά προς τους ορεινούς
όγκους των Λασιθιώτικων βουνών που το κοιτούν με θαυμασμό από ψηλά.
Στην είσοδο του καθώς το βουνό σκίζεται στα δύο και δημιουργείται το
στενό πέρασμα του Χαυγά.Εκτός από το κύριο μονοπάτι που βρίσκεται δί-
πλα στο πέτρινο γεφύρι της Κριτσάς, υπάρχει κι ένα δεύτερο που ξεκι-
νάει μέσα από το χωριό.Το φαράγγι είναι ένα μικρό αριστούργημα της φύσης,
το οποίο αξίζει να περπατήσει κανείς ειδικά την άνοιξη, όταν έχουν ανθίσει
τα λουλούδια και υπάρχει λίγο νερό.
Το φαράγγι διασχίζεται εύκολα,με ελάχιστα σημεία όπου θα πρέπει να σκα-
ρφαλώσει κανείς για να περάσει πάνω από κάποιους μεγάλους βράχους που
σου φράζουν το δρόμο.Ένα τμήμα του περίπου μισής ώρας είναι αρκετά στε-
νό με τα κάθετα πρανή του να έχουν ύψος που φτάνει και τα εκατό μέτρα.Σε
αυτό το κομμάτι σχηματίζονται και μικρές κολύμπες που τον χειμώνα γεμί-
ζουν νερά και δυσκολέυουν την δίοδο.Μετά από λίγο το φαράγγι αρχίζει να
φαρδαίνει και οι βράχοι να χαμηλώνουν, ώσπου σχηματίζεται μια όμορφη
κοιλάδα γεμάτη ελαιώνες. Η διαδρομή κατά μήκος της ρεματιάς αυτής συνε-
χίζεται για περίπου δύο ώρες, μέχρι το χωριό Τάπες.Εναλλακτικά λίγο μετά
την έξοδο από τα στενά του φαραγγιού και από την δεξιά μεριά ανεβαίνει
αγροτικός δρόμος που λίγο νοτιότερα συναντά το παλίο καλνετρίμι της περι-
χής που σε επιστρέφει στην Κριτσά.
Η ομάδα μας ακολούθησε αυτή την διαδρομή που μας έφερε έξω από το χω-
ριό της Κριτσάς στην είσοδο του φαραγγιού.Η πορεία μας από εκεί στράφηκε
προς τον κάμπο και μέχρι την παλιά εκκλησία της Παναγίας της Κεράς.Εκεί
παρατηρήσαμε τις εκπληκτικές τοιχογραφίες της εκκλησίας.Tο πιο διάσημο
Bυζαντινό μνημείο της Kρήτης (13ος - 14ος αι.) βρίσκεται στο "Λογάρι", ένα
χιλιόμετρο ανατολικά της Kριτσάς. Είναι τρίκλιτος ναός, με τρούλο στο κε-
ντρικό κλίτος της Παναγίας. Το βόρειο κλίτος είναι του Αγίου Αντωνίου και
το νότιο της Αγίας Άννας. Τα κλίτη ιδρύθηκαν σε διαφορετικές περιόδους.
Αρχαιότερο (του 13ου αιων.) είναι το κεντρικό κλίτος. Οι τοιχογραφίες του
εικονίζουν σκηνές από τα Ευαγγέλια. Οι μορφές είναι αυστηρές και επιβλη-
τικές αρχαΐζουσας τεχνοτροπίας. Στο τεταρτοσφαίριο της κόγχης ήταν η Πλα-
τυτέρα.
Στην καμάρα του Βήματος εικονίζεται η πολυπρόσωπη Ανάληψη και χαμηλά
πίσω οπό την Αγία Τράπεζα, οι συλλειτουργούντες αρχιερείς. Στον τρούλο
εικονίζονται τέσσερις; άγγελοι και από κάτω τέσσερις εορτές από το Δωδε-
κάορτο (Βάπτιση, Υπαπαντή, Έγερση Λαζάρου και Βαϊοφόρος). Στο τύμπανο
είναι δώδεκα προφήτες και στα σφαιρικά τρίγωνα οι Ευαγγελιστές. Στη δυτι-
κή καμάρα σε οχτώ μεγάλους πίνακες εικονίζονται οι σκηνές: Βρεφοκτονία,
Γέννηση του Χριστού, Μυστικός Δείπνος, Άγια των Αγίων, Συμπόσιο του
Ηρώδη και Εις ΄Αδου Κάθοδος. Στο δυτικό τοίχο εικονίζεται η Σταύρωση,
και από ' κάτω οι τιμωρίες των κολασμένων. Στους κάτω τοίχους ολόσωμοι
αυστηροί άγιοι.Δυστυχώς δεν μας επιτράπηκε να φωτογραφίσουμε το εσω-
τερικό του ναού, μείναμε για λίγο παρατηρώντας τις εκπλήκτικές εικόνες και
επιστρέψαμε στην Κριτσά μέσα από τον ελαιώνα.Η μεσημεριανή μάζωξη
έγινε στα Λακώνια στου Σταυρακάκη κάτω από την πανέμορφη βουκαμβί-
λια όπου απολαύσαμε το νόστιμο μεσημερινό μας γεύμα.
