Κυριακή 17 Απριλίου 2016

ΑΡΧΑΙΑ ΖΩΜΙΝΘΟΣ-ΑΓΙΟΣ ΥΑΚΙΝΘΟΣ ΑΝΩΓΕΙΑ

Περπάτημα στα ιστορικά αρχαία μονοπάτια της τυπικής βραχώδης γεωμορφολογία
της οροσειράς του Ψηλορείτη, με τα ιδιαίτερα μιτάτα της πλούσιας κτηνοτροφίας
της περιοχής, στα ερείπια της αρχαίας Ζωμίνθου, το σημαντικότερο οικονομικό
κέντρο των Μινωιτών στις παρυφές της Ίδης.
Με συνοδό και ξεναγό τον αγαπημένο ανωγεινό μας φίλο και ορειβάτη Μανώλη
Δακανάλη ανηφορίσαμε από μονοπάτι που ξεκινά λίγο μετά τα Ανώγεια με κατεύ-
θυνση την προς την ιδιαίτερη εκκλησία του Αγίου Υακίνθου στο σημείο που ο τό-
πος φιλοξενεί τα καλοκαίρια το διάσημο φεστιβάλ "Υακίνθεια", διασχίζοντας το
πρινοδάσος της περιοχής και από την αρχαία Ζώμινθο στην συνέχεια επιστρέψαμε
μετά από πεζοπορία 5 συνολικά ωρών στο σημείο εκκίνησης.(με Ορειβατικό Σύλ-
λογο Αγίου Νικολάου)




















ANΩΓΕΙΑ
Το όνομά τους οφείλεται στην τοποθεσία που είναι χτισμένα δηλ. σε ανώγειο μέρος
(άνω+γαία). Είναι επίσης γνωστά ως Αξικανώγεια (Ξιγκανώγεια) ή Μεγάλα Ανώ-
γεια.Η κωμόπολη των Ανωγείων αποτελείται από τους οικισμούς Αρμί, Μεσοχωριό
ή Μεσοχωριά, Περαχώρι, Μετόχι και Συνοικισμό. Στο δήμο Ανωγείων υπάγεται επί-
σης και το χωριό Σίσαρχα.Σύμφωνα με την ιστορία, το χωριό κατοικήθηκε για πρώ-
τη φορά το 1182 όταν και «μοιράστηκε» η Κρήτη στα δώδεκα αρχοντόπουλα του
Βυζαντίου, έχοντας την ονομασία «Βασιλικά Ανώγεια». Ωστόσο, η ιστορία των
Ανωγείων χάνεται στα βάθη των αιώνων και συνδέεται αρμονικά με την μυθολογία.
Σύμφωνα με μία εκδοχή, οι Ανωγειανοί προέρχονται από τους αρχαίους Κουρήτες,
κάτι που αποτυπώνεται στα ήθη και τα έθιμα των κατοίκων του χωριού, αλλά και
στην ιδιότυπη διάλεκτο, που διαφέρει κατά πολύ από τα υπόλοιπα χωριά της περι-
οχής και έχουν μείνει αναλλοίωτα στον χρόνο.Τα Ανώγεια θεωρούνται ως το επί-
κεντρο του σύγχρονου Κρητικού πολιτισμού. Από τα «σπλάχνα» του χωριού προ-
έρχονται καλλιτέχνες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ελληνική πολιτιστική
κληρονομιά (Νίκος Ξυλούρης και τα αδέρφια του, Βασίλης Σκουλάς, Νικηφόρος
Αεράκης, Λουδοβίκος των Ανωγείων,και άλλοι.)




















ΑΓΙΟΣ ΥΑΚΙΝΘΟΣ-ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Ο ναός είναι πέτρινος, κυκλικός, σε σχήμα κρητικού «μιτάτου», στηριζόμενος στους
κανόνες τηςυστερομινωικής αρχιτεκτονικής. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1200μ. 12χλμ
νότια από τα Ανώγεια στον Ψηλορείτη.Θεωρείται πλέον ο ‘Αγιος του έρωτα, των
αγνών αισθημάτων, της δημιουργίας και της έμπνευσης.Στην αρχαιότητα, γιόρταζαν
το θάνατο και την ανάστασή του, καθώς θεωρούνταν ως μια από τις θεότητες της
βλάστησης και της γονιμότητας.Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Υάκινθος
είναι γνωστός ένας ωραιότατος νέος από τις Αμύκλες, μαθητής του θεού Απόλλω
νατον οποίο ο θεός σκότωσε κατά λάθος ρίχνοντας το δίσκο. Ο ωραίος Υάκινθος
παίζει στο δάσος και ρίχνει το δίσκο του όσο πιο μακριά μπορεί να ξεπεράσει το
δάσκαλό του Απόλλωνα. Κι ο Θεός γοητευμένος από την ομορφιά του νεαρού
ξεχνάει ολότελα το παιχνίδι. Ζηλεύει ο Ζέφυρος,κάνει το δίσκο να παρεκκλίνει
απ’ την τροχιά του κι ο Υάκινθος πέφτει νεκρός.  Ο Απόλλων έσκαψε ο ίδιος με
τα χέρια του τον τάφο του Υακίνθου και από το σώμα του ή από το αίμα του έκα
νε να φυτρώσει για πρώτη φορά το ομώνυμο φυτό και λουλούδι. Πάνω στα φύλλα
του φυτού αυτού λεγόταν ότι διακρίνονταν τα γράμματα ΥΑ ή ΑΙ, που τα συσχέ
τιζαν ερμηνευτικά με το «ΥΑκινθος»,«υΑκΙνθος», το σχετλιαστικό μόριο «αι» ή
και τον ΑΙαντα.





















ΑΓΙΟΣ ΥΑΚΙΝΘΟΣ-ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ
Η σύγχρονη λατρεία του Αγίου ξεκινά από τα Ανώγεια της Κρήτης, με τα Υακίνθεια,
και εξαπλώνεται σιγά - σιγά σε όλη την Ελλάδα. Ειδικότερα, όσοι προτιμούν να γιο-
ρτάζουν τον, κατά την κρητική παράδοση, Έλληνα Άγιο της αγάπης επισκέπτονται
το ναό του Αγίου Υακίνθου,τον λιτό, κυκλικό, πέτρινο κρητικό ναό που είναι κτι-
σμένος σε υψόμετρο 1.200, στον Ψηλορείτη.Η σπίθα που έγινε αφορμή για την με-
ταλάμπευση της γνώσης του Αγίου Υακίνθου ονομάζεται Λουδοβίκος των Ανωγεί-
ων.Μάλιστα, ο γνωστός τραγουδοποιός αναφερόμενος στον Άγιο της αγάπης λέει:
 "ο Άγιος Υάκινθος σαν ιδεολογία λέγεται με τρεις κουβέντες: ο Άγιος των αισθη-
μάτων, της ανάμνησης και της προσδοκίας τους. Για αυτό τους λέω, όταν θα πη-
γαίνετε στον Άγιο Υάκινθο θα ανάβετε δύο κεριά, ένα στην ανάμνηση και ένα 
στην προσδοκία. Σε έναν τέτοιο χώρο παράκλησης οφείλω, από τη μία, να θυμη-
θώ μιαν αγάπη μεγάλη που έχασα, αλλά μπορώ από την άλλη, να παρακαλέσω 
να με επισκεφθεί πάλι το αίσθημα. Επομένως, δεν είναι ο Άγιος του Έρωτος ο 
Υάκινθος, αλλά ο Άγιος της ανάμνησης των αισθημάτων και της προσδοκίας τους".












 







ΖΩΜΙΝΘΟΣ-1
Η μινωική θέση της Ζωμίνθου βρίσκεται περίπου στο μισό της διαδρομής από τα
Ανώγεια στο Ιδαίον  Άνδρον και σε υψόμετρο 1.187μ. Στο σημείο εκείνο συναντι-
ούνταν δύο αρχαίοι δρόμοι, που έρχονταν από τα Α και τα ΒΑ, με κατεύθυνση
προς το ιερό του Δία. Οι έρευνες αποκάλυψαν μία εκτεταμένη εγκατάσταση, που
αποτελούνταν από ένα «Κεντρικό Κτίριο» και από το γύρω οικισμό, το συνολικό
εμβαδόν της οποίας υπολογίζεται ότι εκτεινόταν περίπου στα 4.000τ.μ. Η θέση
πρέπει να γνώρισε τουλάχιστον δύο φάσεις κατοίκησης, κατά την ΥΣΤΕΡΟΜΙ-
ΝΩΪΚΉ ΠΕΡΊΟΔΟ ΙΑ και την ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΪΚΉ ΠΕΡΊΟΔΟ ΙΙΙ περίοδο.
Το «Κεντρικό Κτίριο», που χρονολογείται στην ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΪΚΉ ΠΕΡΊΟΔΟ
ΙΑ περίοδο, συνιστά τη μεγαλύτερη έως τώρα γνωστή μινωική «έπαυλη», με μή-
κος 54μ. και πλάτος 37μ. Το κτίριο είναι μνημειακής κατασκευής, χτισμένο από
αδρά λαξευμένους ασβεστόλιθους και σώζεται σε καλή κατάσταση. Οι τοίχοι
του, που σώζονται σε ύψος έως και 2,5μ.,έχουν πάχος που φτάνει έως και το 1μ.,
ενώ η τοιχοδομία της πρόσοψης θεωρείται από τις καλύτερα διατηρημένες στην
Κρήτη. Υπολογίζεται ότι το ισόγειο του κεντρικού κτιρίου αποτελούνταν από
περίπου 40 χώρους και δωμάτια.






















ΖΩΜΙΝΘΟΣ-2
Η θέση εντοπισμού, πάνω στο δρόμο που οδηγεί στο Ιδαίο Άντρο, και η φυσιο-
γνωμία του κτιρίου έχουν οδηγήσει στη διατύπωση της υπόθεσης η μινωική
εγκατάσταση της Ζωμίνθου να συνιστούσε ενδιάμεσο σταθμό των προσκυνη
τών κατά την ανάβασή τους στο ιερό του Δία. Ζώμινθος - Μνήματα: Τα Μνή
ματα βρίσκονται σε πλαγιά υψώματος στα ΒΑ της μινωικής θέσης της Ζωμί-
νθου και του δρόμου με κατεύθυνση από τα Ανώγεια προς το Ιδαίον Άντρο.
Σε αυτήν πραγματοποιήθηκε, στο πλαίσιο της συστηματικής διερεύνησης της
Ζωμίνθου κατά τις ανασκαφικές περιόδους 1990 και 1994, δοκιμαστική τομή
που έφερε στο φως οικοδομικά λείψανα της ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΪΚΉ ΠΕΡΊΟΔΟ
ΙΙΙ περιόδου. Από αυτοψίες στην περιοχή εντοπίστηκαν επίσης όστρακα της
ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΪΚΉ ΠΕΡΊΟΔΟ Ι περιόδου. Τα κατάλοιπα ανήκουν στον οι-
κισμό που περιέβαλε το «Κεντρικό Κτίριο», που έχει ανασκαφεί στη Ζώμινθο,
και ο οποίος πιστεύεται ότι εκτεινόταν σε μία περιοχή συνολικής έκτασης
4.000 τ.μ. περίπου (συμπεριλαμβανομένου και του «Κεντρικού Κτιρίου»).
Επιπλέον, ορατά είναι τα απομεινάρια 2 τυροκομικών μονάδων, από τις οποίες
η μία χρονολογείται στα 1600 και η άλλη περίπου στα 1900.

















  ΚΡΑΤΑΙΓΟΣ ΚΑΙ ΖΩΜΙΝΘΟΣ
Η Ζώμινθος ήταν μια μικρή πόλη των Μινωϊτών στον Ψηλορείτη, με ιερή πηγή,
που βρισκόταν κοντά στο Ιδαίον Άντρο. Εκτός όμως από τη θρησκευτική σημα-
σία που είχε η πόλη για τους αρχαίους Μινωΐτες, σήμερα στον αρχαιολογικό χώ-
ρο της Ζωμίνθου υπάρχει κι ένα δεύτερο αξιοθέατο. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερο
δέντρο το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο της φύσης από το
Υπουργείο Πολιτισμού.Τα δέντρο αυτό είναι μια μεγάλη τρικοκιά ή κράταιγος
(Crataegus monogyna), με ασυνήθιστα εντυπωσιακές διαστάσεις, που στέκεται
περίπου στα 30m από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου. Το ύψος του αιω-
νόβιου δέντρου φτάνει τα 12m, σε αντίθεση με τους κοινούς κράταιγους που
είναι συνήθως θάμνοι ή μικρά δέντρα.

Ο ΚΡΑΤΑΙΓΟΣ ΣΤΗΝ ΖΩΜΙΝΘΟ

















Δεν υπάρχουν σχόλια: