Στα καλντερίμια και τα μονοπάτια του μεγάλου οροπεδίου του νομού μας
περπάτησε η ορειβατική μας ομάδα την Κυριακή στις 19 του πρώτου μήνα
του 2014.Η διαδρομή μας στο "Αιολικό πάρκο των Θεών" ακολούθησε τα
χνάρια των αρχαίων προγόνων μας πάνω στα λιθόστρωτα αυτά αριστουργή-
ματα που χρησιμοποιούσαν για την επικοινωνία μεταξύ τους. Η διαδρομή
μας ξεκίνησε από το Τζερμιάδο πέρασε από Μετόχι Καστανά,Σελί Ασφε-
ντάμι,Κατσούλη Λάκκος,Παπούρα,Λαγού και επέστρεψε στο μεγάλο χω-
ριό του οροπεδίου.Η ομάδα βρέθηκε το πρωινό της Κυριακής, με τον ήλιο
φωτεινό να προσπαθεί να ζεστάνει το παγωμένο οροπέδιο από την πρωινή
πάχνη, να περπατάμε εκεί που η μυθολογία συναντά την ιστορία, εκεί που
η κάθε πέτρα των παλιών αυτών καλντριμιών έχει να σου διηγηθεί και ένα
ξεχωριστό μύθο για αυτούς που τα περπάτησαν στο βάθος των αιώνων.
Το Οροπέδιο Λασυθίου βρισκόταν στο κέντρο του Μινωικού Κόσμου και
κατοικήθηκε από τη Νεολιθική εποχή, όπως διαπίστωσαν οι αρχαιολογικές
έρευνες των τελευταίων χρόνων. Το Σπήλαιο της Τραπέζας, το Κρόνιον, ό-
πως το βάφτισαν, κοντά στο χωριό Τζερμιάδω, ήταν κατοικία νεολιθικών
ανθρώπων που ανέπτυξαν το δικό τους τύπο κεραμικής.(J. Pendrebury, The
Archaology of Crete, 1963, σ.35). Την πρώτη Μεσομινωική περίοδο είχε γί-
νει σπουδαίο ιερό,όπως δείχνουν οι σκαραβαίοι της 11ης φαραωνικής δυ-
ναστείας της Αιγύπτου,που βρέθηκαν εκεί (Pendlebury, σ. 121).Το 1900-
1700 π.Χ. το θρησκευτικό κέντρο της Τραπέζας μετατοπίστηκε στο Δικταίο
Άντρο(στο Ψυχρό), "το σπήλαιο της Βηθλεέμ" της προχριστιανικής θρη-
σκείας των Ελλήνων, όπου κατά τη Θεογονία του Ησιόδου, γεννήθηκε ο
Ζεύς.Σήμερα με το γεωγραφικό όρο Λασύθι που προσδιορίζεται (ονοματο-
λογικά) τουλάχιστον από την τελευταία βυζαντινή περίοδο, ονομάζουμε το
όμορφο αυτό οροπέδιο όπως ονομάζουμε και Λασυθιώτικα βουνά τη "ιε-
ρή" οροσειρά που το περιβάλει.
Η διαδρομή μας ξεκίνησε από την δυτική μεριά του Τζερμιάδο του πανέμο-
ρφου ορεινού και γραφικού χωριού του Οροπεδίου και έδρα του παλιού δή-
μου που περιλάμβανε και τα μικρά χωριουδάκια που είναι κτισμένα στις βό-
ρειες πλαγιές του οροπεδίου.Το όνομα του χωριού προέρχεται από το επώ-
νυμο των πρώτων οικιστών, Τζερμιάς (που στον πληθυντικό είναι το χωριό
των Τζερμιάδων).Το επώνυμο προέρχεται από το βενετσάνικο Geremia = Ιε-
ρεμίας.Το επώνυμο Τζερμιάς σώζεται ακόμα και σήμερα στο χωριό, όπως
και το επώνυμο Ιερεμίας, που υπάρχει σήμερα στην πόλη του Ηρακλείου.
Χαρακτηριστικό του μεγάλου χωριού είναι ότι οι κάτοικοι του διατηρούν
σήμερα ζωντανά όλα τα παραδοσιακά ήθη κι έθιμα, ενώ διακρίνεται για τη
φυσική ομορφιά του,διαθέτει καταπληκτική θέα, και την παραδοσιακή αρχι-
τεκτονική.Πίσω από το χωριό βρίσκεται το Κρόνιο σπήλαιο και λίγο ψηλό-
τερα και βόρειοδυτικά στη θέση Καρφί(1100μ.) βρίσκονται τα ερείπια του
μινωικού οικισμού των Ετεοκρητών.
Περπατήσαμε προς την περιοχή που εικάζεται ότι βρισκόταν το μετόχι Κα-
στανά και προς τα βόρεια μέχρι το σημείο όπου ξεκινά ένα εντυπωσιακό
λιθόστρωτο καλντερίμι.Η πορεία μας ανηφορική, ελίσσεται ανάμεσα σε
ένα μικρό πρινοδάσος.Το καλντερίμι έχει εντυπωσιακό μέγεθος (το πλάτος
του είναι κοντά 2 μέτρα) και βγάζει μετά από περπάτημα περίπου σαράντα
λεπτών σε ένα εντυπωσικό από άποψη θέας διάσελο ανάμεσα στο Καρφί
και την Παπούρα.Το διάσελο ονομάζεται "Σελί Ασφεντάμι" και στην θέ-
ση εδώ υπήρχε παλαιότερα ένα από τα μεγαλύτερα μυλοτόπια της Κρήτης.
Σήμερα διακρίνουμε λίγο τα ερείπια 23 μονόκαιρων ανεμομύλων. Το μυ-
λοτόπι αυτό μεταφέρθηκε δυτικότερα στο Σελί της Αμπέλου μετά την Επα-
νάσταση 1866-69.Από εδώ το καλντερίμι διακλαδίζεται και στα δεξιά ανε-
βαίνει με πορεία βόρεια και οδηγεί στον μινωικό οικισμό στο Καρφί,αλλά
και χαμηλότερα μέχρι την Κερά το όμορφο Ηρακλειώτικο χωριό.Από τα
αριστερά το μονοπάτι οδηγεί στην Παπούρα όπου επίσης στην κορυφή της
εντοπίστηκε αρχαίος οικισμός.
Η ομάδα μας αφήνει το "Σελί Ασφεντάμι" και ακολουθεί το μονοπάτι προς
Παπούρα.Η πορεία ελαφρά κατηφορική μας φέρνει στο μικρό πλάτωμα με
την ονομασία "του Κατσούλη ο Λάκκος".Από εδώ ξεκινούν επίσης δύο μο-
νοπάτια : το ένα οδηγεί στο Λαγού και το άλλο στην κορυφή της Παπούρας
όπου σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, βρισκότανε ένας αρχαίος οικι-
σμός που έφθανε σχεδόν μέχρι το Σελί της Αμπέλου.Η μικρή εγκατάσταση
στα μινωικά χρόνια συνοικίσθηκε από τους κατοίκους του κοντινού υστερο-
μινωικού οικισμού Καρφί, όταν αυτοί εγκατέλειψαν ειρηνικά την αφιλόξενη
κορυφή τους, γύρω στον 10ο π.Χ. αιώνα και η Παπούρα εξελίχθηκε σε μια
πολυάνθρωπη πόλη τους επόμενους τρεις ή τέσσερεις αιώνες. Το όνομα της
πόλης αυτής δεν είναι γνωστό, ενώ διάφοροι μελετητές έχουν προσπαθήσει
να την ταυτίσουν με κάποιες από τις σπουδαίες πόλεις της αρχαιότητας όπως
Λάσυνθο (Paul Faure)ή Δαταλά (Watrious) κ.α.,πόλη που πάντως εγκαταλεί-
φθηκε κατά την κλασσική περίοδο.
ΛΑΓΟΥ
Από την Παπούρα η εντυπωσική θέα είναι διπλή και προς τα Ηρακλειώτικα
αλλά και προς το οροπέδιο του Λασιθίου.Επιστρέφουμε "στου Κατσούλη το
Λάκο" και ακολουθούμε το κατηφορικό μονοπάτι με την πανοραμική εικόνα
του οροπεδίου με φόντο την χιονισμένη "Δίκτη"να βρίσκεται συνεχώς μπρο-
στά στα μάτια μας,που μας κατεβάζει στο χωριό Λαγού, το χωριό που οφεί-
λει το όνομα του στον πρώτο οικιστή, που λεγόταν Θωμάς Λαγός.Γύρω από
το χωριό έχουν βρεθεί διάφορα αρχαϊκά αντικείμενα,αγγεία και συλημένοι
θολωτοί τάφοι,που μαρτυρούν ότι η περιοχή είχε κατοικηθεί από το 650-550
π.Χ.Το Λαγού αναφέρεται από τον ιστορικό Καστροφύλακα (Κ105) ως Met
tochio di Lagu, αλλά δεν αναφέρει τον αριθμό των κατοίκων. Από τον Ιστο-
ρικό Βασιλικάτα αναφέρεται ως Metochio Lagu με 10 σπίτια το 1630,στην
τούρκικη απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Lagu με 29 κατοίκους, στην
αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Lagii with Pinikiano με 20
χριστιανικές οικογένειες,και τέλος στην απογραφή του 1881 αναφέρεται με
τα ονόματα Λαγού και Πινακιανώ.
Διασχίσαμε το χωριό και περάσαμε μέσα στο οροπέδιο στο επίπεδο τμήμα
του με τους κήπους και τα εύφορα χωράφια.Περπατήσαμε εκεί που άλλοτε
βρίσκονταν οι περίπου πάνω από 10,000 ανεμόμυλοι, (το σήμα κατατεθέν
του οροπεδίου σε παλαιότερες εποχές), που γύριζαν τα λευκά πανιά τους
προσφέροντας εκτός από την άντληση του νερού και ένα εντυπωσιακό θέ-
αμα.Τερματίσαμε την πεζοπορική μας διαδρομή μήκους 8,0 χιλμ. μετά από
3 ώρες περπάτημα, στο Τζερμιάδο και στην συνέχεια μεταβήκαμε οδικώς
στην ταβέρνα στα "Σελί Αμπέλλου" στην δυτική μεριά του οροπεδίου όπου
ο Ε.Ο.Σ ΟΡΟΠΕΔΙΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ έκοβε την βασλόπιτα του για το 2014.
Συνευρεθήκαμε έτσι στην ταβέρνα-μπαλκόνι με την όμορφη θέα στο ορο-
πεδίο με τα μέλη του συλλόγου αλλά και του Φυσιολατρικού Ηρακλείου
ανταλλάσσοντας ευχές για όμορφες πεζοπορίες μέσα στο έτος, δώσαμε
υποσχέσεις για συνεργασία και κοινές πορείες και δράσεις και περάσαμε
δύο ευχάριστες ώρες το απόγευμα της Κυριακής.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
ΤΖΕΡΜΙΑΔΟ ΣΕΛΙ ΑΣΦΕΝΤΑΜΙ ΛΑΓΟΥ at EveryTrail
EveryTrail - Find trail maps for California and beyond
περπάτησε η ορειβατική μας ομάδα την Κυριακή στις 19 του πρώτου μήνα
του 2014.Η διαδρομή μας στο "Αιολικό πάρκο των Θεών" ακολούθησε τα
χνάρια των αρχαίων προγόνων μας πάνω στα λιθόστρωτα αυτά αριστουργή-
ματα που χρησιμοποιούσαν για την επικοινωνία μεταξύ τους. Η διαδρομή
μας ξεκίνησε από το Τζερμιάδο πέρασε από Μετόχι Καστανά,Σελί Ασφε-
ντάμι,Κατσούλη Λάκκος,Παπούρα,Λαγού και επέστρεψε στο μεγάλο χω-
ριό του οροπεδίου.Η ομάδα βρέθηκε το πρωινό της Κυριακής, με τον ήλιο
φωτεινό να προσπαθεί να ζεστάνει το παγωμένο οροπέδιο από την πρωινή
πάχνη, να περπατάμε εκεί που η μυθολογία συναντά την ιστορία, εκεί που
η κάθε πέτρα των παλιών αυτών καλντριμιών έχει να σου διηγηθεί και ένα
ξεχωριστό μύθο για αυτούς που τα περπάτησαν στο βάθος των αιώνων.
Το Οροπέδιο Λασυθίου βρισκόταν στο κέντρο του Μινωικού Κόσμου και
κατοικήθηκε από τη Νεολιθική εποχή, όπως διαπίστωσαν οι αρχαιολογικές
έρευνες των τελευταίων χρόνων. Το Σπήλαιο της Τραπέζας, το Κρόνιον, ό-
πως το βάφτισαν, κοντά στο χωριό Τζερμιάδω, ήταν κατοικία νεολιθικών
ανθρώπων που ανέπτυξαν το δικό τους τύπο κεραμικής.(J. Pendrebury, The
Archaology of Crete, 1963, σ.35). Την πρώτη Μεσομινωική περίοδο είχε γί-
νει σπουδαίο ιερό,όπως δείχνουν οι σκαραβαίοι της 11ης φαραωνικής δυ-
ναστείας της Αιγύπτου,που βρέθηκαν εκεί (Pendlebury, σ. 121).Το 1900-
1700 π.Χ. το θρησκευτικό κέντρο της Τραπέζας μετατοπίστηκε στο Δικταίο
Άντρο(στο Ψυχρό), "το σπήλαιο της Βηθλεέμ" της προχριστιανικής θρη-
σκείας των Ελλήνων, όπου κατά τη Θεογονία του Ησιόδου, γεννήθηκε ο
Ζεύς.Σήμερα με το γεωγραφικό όρο Λασύθι που προσδιορίζεται (ονοματο-
λογικά) τουλάχιστον από την τελευταία βυζαντινή περίοδο, ονομάζουμε το
όμορφο αυτό οροπέδιο όπως ονομάζουμε και Λασυθιώτικα βουνά τη "ιε-
ρή" οροσειρά που το περιβάλει.
Η διαδρομή μας ξεκίνησε από την δυτική μεριά του Τζερμιάδο του πανέμο-
ρφου ορεινού και γραφικού χωριού του Οροπεδίου και έδρα του παλιού δή-
μου που περιλάμβανε και τα μικρά χωριουδάκια που είναι κτισμένα στις βό-
ρειες πλαγιές του οροπεδίου.Το όνομα του χωριού προέρχεται από το επώ-
νυμο των πρώτων οικιστών, Τζερμιάς (που στον πληθυντικό είναι το χωριό
των Τζερμιάδων).Το επώνυμο προέρχεται από το βενετσάνικο Geremia = Ιε-
ρεμίας.Το επώνυμο Τζερμιάς σώζεται ακόμα και σήμερα στο χωριό, όπως
και το επώνυμο Ιερεμίας, που υπάρχει σήμερα στην πόλη του Ηρακλείου.
Χαρακτηριστικό του μεγάλου χωριού είναι ότι οι κάτοικοι του διατηρούν
σήμερα ζωντανά όλα τα παραδοσιακά ήθη κι έθιμα, ενώ διακρίνεται για τη
φυσική ομορφιά του,διαθέτει καταπληκτική θέα, και την παραδοσιακή αρχι-
τεκτονική.Πίσω από το χωριό βρίσκεται το Κρόνιο σπήλαιο και λίγο ψηλό-
τερα και βόρειοδυτικά στη θέση Καρφί(1100μ.) βρίσκονται τα ερείπια του
μινωικού οικισμού των Ετεοκρητών.
Περπατήσαμε προς την περιοχή που εικάζεται ότι βρισκόταν το μετόχι Κα-
στανά και προς τα βόρεια μέχρι το σημείο όπου ξεκινά ένα εντυπωσιακό
λιθόστρωτο καλντερίμι.Η πορεία μας ανηφορική, ελίσσεται ανάμεσα σε
ένα μικρό πρινοδάσος.Το καλντερίμι έχει εντυπωσιακό μέγεθος (το πλάτος
του είναι κοντά 2 μέτρα) και βγάζει μετά από περπάτημα περίπου σαράντα
λεπτών σε ένα εντυπωσικό από άποψη θέας διάσελο ανάμεσα στο Καρφί
και την Παπούρα.Το διάσελο ονομάζεται "Σελί Ασφεντάμι" και στην θέ-
ση εδώ υπήρχε παλαιότερα ένα από τα μεγαλύτερα μυλοτόπια της Κρήτης.
Σήμερα διακρίνουμε λίγο τα ερείπια 23 μονόκαιρων ανεμομύλων. Το μυ-
λοτόπι αυτό μεταφέρθηκε δυτικότερα στο Σελί της Αμπέλου μετά την Επα-
νάσταση 1866-69.Από εδώ το καλντερίμι διακλαδίζεται και στα δεξιά ανε-
βαίνει με πορεία βόρεια και οδηγεί στον μινωικό οικισμό στο Καρφί,αλλά
και χαμηλότερα μέχρι την Κερά το όμορφο Ηρακλειώτικο χωριό.Από τα
αριστερά το μονοπάτι οδηγεί στην Παπούρα όπου επίσης στην κορυφή της
εντοπίστηκε αρχαίος οικισμός.
Η ομάδα μας αφήνει το "Σελί Ασφεντάμι" και ακολουθεί το μονοπάτι προς
Παπούρα.Η πορεία ελαφρά κατηφορική μας φέρνει στο μικρό πλάτωμα με
την ονομασία "του Κατσούλη ο Λάκκος".Από εδώ ξεκινούν επίσης δύο μο-
νοπάτια : το ένα οδηγεί στο Λαγού και το άλλο στην κορυφή της Παπούρας
όπου σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, βρισκότανε ένας αρχαίος οικι-
σμός που έφθανε σχεδόν μέχρι το Σελί της Αμπέλου.Η μικρή εγκατάσταση
στα μινωικά χρόνια συνοικίσθηκε από τους κατοίκους του κοντινού υστερο-
μινωικού οικισμού Καρφί, όταν αυτοί εγκατέλειψαν ειρηνικά την αφιλόξενη
κορυφή τους, γύρω στον 10ο π.Χ. αιώνα και η Παπούρα εξελίχθηκε σε μια
πολυάνθρωπη πόλη τους επόμενους τρεις ή τέσσερεις αιώνες. Το όνομα της
πόλης αυτής δεν είναι γνωστό, ενώ διάφοροι μελετητές έχουν προσπαθήσει
να την ταυτίσουν με κάποιες από τις σπουδαίες πόλεις της αρχαιότητας όπως
Λάσυνθο (Paul Faure)ή Δαταλά (Watrious) κ.α.,πόλη που πάντως εγκαταλεί-
φθηκε κατά την κλασσική περίοδο.
ΛΑΓΟΥ
Από την Παπούρα η εντυπωσική θέα είναι διπλή και προς τα Ηρακλειώτικα
αλλά και προς το οροπέδιο του Λασιθίου.Επιστρέφουμε "στου Κατσούλη το
Λάκο" και ακολουθούμε το κατηφορικό μονοπάτι με την πανοραμική εικόνα
του οροπεδίου με φόντο την χιονισμένη "Δίκτη"να βρίσκεται συνεχώς μπρο-
στά στα μάτια μας,που μας κατεβάζει στο χωριό Λαγού, το χωριό που οφεί-
λει το όνομα του στον πρώτο οικιστή, που λεγόταν Θωμάς Λαγός.Γύρω από
το χωριό έχουν βρεθεί διάφορα αρχαϊκά αντικείμενα,αγγεία και συλημένοι
θολωτοί τάφοι,που μαρτυρούν ότι η περιοχή είχε κατοικηθεί από το 650-550
π.Χ.Το Λαγού αναφέρεται από τον ιστορικό Καστροφύλακα (Κ105) ως Met
tochio di Lagu, αλλά δεν αναφέρει τον αριθμό των κατοίκων. Από τον Ιστο-
ρικό Βασιλικάτα αναφέρεται ως Metochio Lagu με 10 σπίτια το 1630,στην
τούρκικη απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Lagu με 29 κατοίκους, στην
αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Lagii with Pinikiano με 20
χριστιανικές οικογένειες,και τέλος στην απογραφή του 1881 αναφέρεται με
τα ονόματα Λαγού και Πινακιανώ.
Διασχίσαμε το χωριό και περάσαμε μέσα στο οροπέδιο στο επίπεδο τμήμα
του με τους κήπους και τα εύφορα χωράφια.Περπατήσαμε εκεί που άλλοτε
βρίσκονταν οι περίπου πάνω από 10,000 ανεμόμυλοι, (το σήμα κατατεθέν
του οροπεδίου σε παλαιότερες εποχές), που γύριζαν τα λευκά πανιά τους
προσφέροντας εκτός από την άντληση του νερού και ένα εντυπωσιακό θέ-
αμα.Τερματίσαμε την πεζοπορική μας διαδρομή μήκους 8,0 χιλμ. μετά από
3 ώρες περπάτημα, στο Τζερμιάδο και στην συνέχεια μεταβήκαμε οδικώς
στην ταβέρνα στα "Σελί Αμπέλλου" στην δυτική μεριά του οροπεδίου όπου
ο Ε.Ο.Σ ΟΡΟΠΕΔΙΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ έκοβε την βασλόπιτα του για το 2014.
Συνευρεθήκαμε έτσι στην ταβέρνα-μπαλκόνι με την όμορφη θέα στο ορο-
πεδίο με τα μέλη του συλλόγου αλλά και του Φυσιολατρικού Ηρακλείου
ανταλλάσσοντας ευχές για όμορφες πεζοπορίες μέσα στο έτος, δώσαμε
υποσχέσεις για συνεργασία και κοινές πορείες και δράσεις και περάσαμε
δύο ευχάριστες ώρες το απόγευμα της Κυριακής.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
ΤΖΕΡΜΙΑΔΟ ΣΕΛΙ ΑΣΦΕΝΤΑΜΙ ΛΑΓΟΥ at EveryTrail
EveryTrail - Find trail maps for California and beyond
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου