Σάββατο 13 Ιουλίου 2013

ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΨΗΛΟΡΕΙΤΗ 2456 μ.)

Στην κορφή του Ψηλορείτη, στην στέγη της Κρήτης , μου δόθηκε η ευκαιρία
να ανέβω το Σάββατο 13-Ιουλίου-2013 πραγματοποιώντας μια επιθυμία μου
που στριφογύριζε στο μυαλό μου από τότε που ξεκίνησα τις πεζοπορικές και
ορειβατικές διαδρομές.Μια ανάβαση στην κορυφή του βουνού των Κουρήτων
και του Δία, του πατέρα των θεών, μιά ανάβαση που σου προκαλεί ψυχική ανά-
ταση, που σε φέρνει σ'επαφή με το θείο σε που κάνει να αισθάνεσαι δυνατός,
και ασφαλής.Την περιπέτεια αυτή προσπαθούσα να πραγματοποιήσω αρκετό
καιρό πριν, όμως πάντα την τελευταία στιγμή κάποιο πρόβλημα με ανάγκαζε
να την αναβάλω.Έτσι στην χθεσινή απόπειρα μου στάθηκα τυχερός και μαζί
με δυό καλούς φίλους τον Κώστα και τον Γιώργο πραγματοποίησα την επιθυ-
μία μου ανεβαίνοντας στο ψηλότερο σημείο της Κρήτης.
















Ο Ψηλορείτης (ή οροσειρά Ίδης) είναι το πιο ψηλό βουνό της Κρήτης με 2456
μέτρα ύψος.Βρίσκεται περίπου στο μέσον του Νησιού, και απλώνεται στους
δύο Νομούς,Ηρακλείου και Ρεθύμνου, και κυρίως στην Επαρχία Μυλοποτά-
μου.Έχει 5 κορυφές οι οποίες ξεπερνούν τα 2000 μέτρα: ο Τίμιος Σταυρός
(2456 μ.), ο Αγκαθιάς (2424 μ.), η Στολίστρα (2325 μ.), η Βουλομένου (2267
 μ.) και ο Κούσσακας (2209 μ.). Από την κορφή του Ψηλορείτη, απολαμβάνει
ο ορειβάτης, αξέχαστο θέαμα: μπορεί να δει ολόκληρη σχεδόν την Κρήτη, με-
γάλη έκταση από το Λυβικό πέλαγος προς τα νότια, και το Κρητικό πέλαγος
προς τα βόρεια. Πολλά από τα νησιά του Αιγαίου Πελάγου και προ πάντων η
Σαντορίνη φαίνονται καθαρά, καθώς και οι νότιες ακτές της Πελοπονήσου (ο
Ταΰγετος), αν είναι καθαρή η ατμόσφαιρα.























Η πρόσβαση στις κορυφές γίνεται από αρκετά μονοπάτια.Το πιο συνηθισμένο
και καλά σημαδεμένο μονοπάτι (Ε4) είναι από το οροπέδιο της Νίδας (η πεζο
πορία υπολογίζεται στις 5 ώρες περίπου).Το οροπέδιο Νίδα είναι μια εύφορη
πεδιάδα σε ύψος 1.400 μέτρα πάνω στον Ψηλορείτη κι απέχει 24 χιλιόμετρα
από τα Ανώγεια, 78 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και 60 χιλιόμετρα από το Ηρά
κλειο. Χρησιμοποιείται ως θερινός βοσκότοπος. Στη Νίδα ο επισκέπτης μπο-
ρεί να δει τον παραδοσιακό χώρο παραγωγής τυριού, τα μιτάτα, το χιονοδρο-
μικό κέντρο του Ψηλορείτη και τη σπηλιά "Ιδαίον Άντρον". Κατά τη διάρκεια
του χειμώνα το χιόνι στην περιοχή είναι αρκετό και κάτω από το λόφο, στη
βάση της κορυφής του Ψηλορείτη, λειτουργεί ένα χιονοδρομικό κέντρο.Υστε-
ρα από την άφιξη στο οροπέδιο της Νίδας, ο δρόμος κατεβαίνει και μια δεξιά
στροφή οδηγεί στο χιονοδρομικό κέντρο.Η ανάβαση στην κορυφή γίνεται
κυρίως το καλοκαιρινό τρίμηνο Ιούνη - Ιούλη - Αύγουστο.Ως ευκολότερη
χαρακτηρίζεται η ανάβαση από την επαρχία Αμαρίου (Κουρούτες, Βυζάρι,
Νίθαυρη, Βισταγή κλπ.) και από την επαρχία Μυλοποτάμου (Ανώγεια, Λει-
βαδιά, Ζωνιανά, Αξός)














Ο Ψηλορείτης ανέκαθεν προκαλούσε δέος στους επισκέπτες του. Έτσι, οι
αρχαίοι Μινωΐτες τον θεωρούσαν ιερό βουνό και πολλοί μύθοι τον έχουν
επίκεντρο.Στον Ψηλορείτη βρίσκεται και το Ιδαίο άντρο (υψόμετρο 1.495 μ.),
αρχαιολογικός τόπος και σπήλαιο. Κατά την ελληνική μυθολογία είναι το μέ-
ρος όπου ανατράφηκε ο Δίας από τους Κουρήτες και τη νύμφη Αμάλθεια.
Λίγο χαμηλότερα, σε υψόμετρο 1.187 μ. βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος
της Ζωμίνθου,όπου υπάρχει μία εγκατάσταση της μινωικής εποχής.Το Ιδαίον
Άντρον είναι αυτό που έδωσε στον Ψηλορείτη τόση δόξα και ιερότητα, και
στάθηκε το λίκνο του Πατέρα των θεών και των ανθρώπων, του Δία, όπως
αναφέρει ο μεγάλος υμνογράφος Πίνδαρος.Το σπήλαιο αυτό, το γνωρίζουν
από παλιά, οι βοσκοίτης περιοχής της Νίδας, με το όνομα «Σπηλιάρα της βο
σκοπούλας». Βρίσκεται στη δυτική πλαγιά του «κάμπου της Νίδας», σε ύψος
1538 μέτρα, και απέχει περίπου 22 χιλιόμετρα, από την ηρωική κωμόπολη
Ανώγεια. Σύμφωνα με παλιά παράδοση οι βοσκοί πίστευαν, πως εκεί κοντά
βρίσκεται ο τάφος της γυναίκας του βασιλόπουλου της Κρήτης Χαρίδημου,
που την σκότωσε άθελα του, όπως περιγράφει στον «Ερωτόκριτο» του, ο
ποιητής Βιτσέντζος Κορνάρος.Eδώ στο βουνό του Ψηλορείτη βρίσκεται και
το Σπήλαιο Δικαταίο Άντρο που υπήρξε το κρησφύγετο, που κατά την μυθο-
λογία του Δία.Η Ρέα, η γυναίκα του Κρόνου, παλιού κυρίαρχου του Κόσμου,
έκρυψε το στερνοπαίδι της, το Δία, για να τον γλιτώσει από την αδηφάγο μα-
νία του πατέρα του.Τη φύλαξη και φροντίδα του μωρού, ανάθεσε η Ρέα, στους
πιστούς της φύλακες Ιδαίους Δακτύλους και τους Κουρήτες,ενώ οι Μέλισσες
με το μέλι των και η αίγα Αμάλθεια με το γάλα της, έτρεφαν το θείο Βρέφος.
Έτσι γλίτωσε και ανατράφηκε ο νέος κυρίαρχος του ουρανού και της Γής, που
ήλθε να φέρει νέα τάξη στον κόσμο και ημερότερα ήθη στους ανθρώπους,
εκθρονίζοντας τον πατέρα του Κρόνο.Το Σπήλαιο θεωρήθηκε σαν η «Βηθλεέμ
της Αρχαιότητας».















Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ  ΜΑΣ
Η πεζοπορία μας αρχίζει από το χωματόδρομο που οδηγεί στο Ιδαίον Αντρο,
με κατεύθυνση αρχικά νοτιοανατολικά, στη συνέχεια δυτικά και πάντα ανη
φορική.Λίγο πριν φτάσουμε το σπήλαιο συναντάμε αριστερά του δρόμου τον
χαρακτηριστικό κίτρινο στύλο σημματοδότησης του Ε4. Οι στύλοι αυτοί ση-
μαδεύουν όλη τη διαδρομή μέχρι την κορυφή, ενώ την πεζοπορία μας βοη-
θούν και οι κόκκινες βούλες στα βράχια αλλά τα μικρά πυργάκια από τις πέ-
τρες που οι πεζοπόροι τοποθετούν σε πολλά σημεία.Η ανηφορική πορεία
συνεχίζεται για περίπου 2 ώρες με τις σταγόνες του ιδρώτα να τρέχουν αστα-
μάτητα από το μέτωπο μας παρά τις στάσεις ξεκούρασης, που είναι απαραίτη-
τες, στην πάλη μας με τις πέτρες και τα χώματα του Ψηλορείτη μέσα σε ένα
τοπίο ερημικό, μυστήριο,με μια άγρια ομορφιά.Στην συνέχεια και για λίγο η
πορεία μας αλλάζει σε κατηφορική μέχρι το μικρό οροπέδιο Ακόλητα, και
από εκεί συνεχίζει ανηφορικά μέχρι την κορυφή όπου και φτάνουμε μετά πε-
ρίπου 4 ώρες κάτι από το ξεκίνημα της πεζοπορικής μας διαδρομής.














ΤΥΜΠΑΚΙ
ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ
Εκεί μας περίμενε το πέτρινο εκκλησάκι του Τίμιου Σταυρού, στο ψηλότερο
σημείο της Κρήτης να στέκει αγέρωχο καλωσορίζοντας τους ορειβάτες και
τους πεζοπόρους που φτάνουν μετά την κοπιαστική διαδρομή μέχρι εκεί στο
κέντρο του Κρητικού ουρανού.Η εκκλησία είναι χτισμένη με την τεχνική κα-
τασκευής των "μιτάτων", των πέτρινων κυκλικών κατασκευών των βοσκών
του Ψηλορείτη, δηλαδή από πέτρες τοποθετημένες με τέτοιο τρόπο που η
μία δένει την επόμενη χωρίς κονιάμα .Η θέα από την εδώ απερίγραπτη, σου
κόβει την ανάσα καθώς αντικρύζουμε ταυτόχρονα το Ηράκλειο και το Ρέθυ-
μνο, το Κρητικό Πέλαγος στα βόρεια, την πεδιάδα τον κόλπο της Μεσσαράς
και το Λιβυκό Πέλαγος στα νότια και ολόκληρο το νομό Ρεθύμνου και τις
κορυφές των Λευκών Ορέων στα δυτικά.Ανατολικά την θέα προς τα Λασι-
θιώτικα περιορίζει λίγο η κορυφή Αγκαθιάς που παρεμβάλλεται.Είμαστε
κουρασμένοι,εξουθενωμένοι από την ανάβαση, έχουμε να αντιμετωπίσουν
την εξίσου δύσκολη, αν όχι δυσκολότερη, κατάβαση, όμως εδώ στην κορυ-
φή είμαστε όλοι ικανοποιημένοι,ευτυχισμένοι με ένα πρωτόγνωρο αίσθημα
ελευθερίας έτοιμοι λες να ανοίξουμε φτερά και να πετάξουμε στο απέραντο
γαλάζιο του Κρητικού ουρανού.












Την μαγεία της κορυφής αυτής πάντα ονειρευόμουν να αντικρύσω και για
μένα σήμερα όπως θέλω να πιστεύω και για όσους πρώτη φορά σήμερα την
αντίκρυσαν ένα όνειρο εκπληρώθηκε.Και αφήνοντας τον Τίμιο Σταυρό στο
νου μου έρχεται καθώς κατηφορίζω από τον Ψηλορείτη η περιγραφή του
Νίκος Καζαντζάκης από την "Αναφορά στον Γκρέκο", για την κορφή
του Ψηλορείτη :
...τι θάμα ήταν αυτό που απλώθηκε μπροστά μου! τι χαρά μεγάλη! 
Ο ήλιος είχε τώρα προβάλει, η πάχνη σκόρπισε, αλάκερη η Κρήτη, 
από την μία άκρα ως την άλλη, έλαμπε ολόγυμνη, άσπρη, πράσινη, 
τριανταφυλλένια, τριγυρισμένη από τέσσερις θάλασσες. Ένα καράβι 
τρικάταρτο ήταν η Κρήτη, με τις τρεις αψηλές βουνοκορφές της, τα 
Λευκά Όρη, τον Ψηλορείτη, τη Δίχτη, κι αρμένιζε μέσα στους αφρούς. 
Ένα θαλάσσιο τέρας ήταν, μία γοργόνα, με πλήθιους μαστούς, ανά-
σκελα ξαπλωμένη στα κύματα και λιάζουνταν. Έβλεπα καθαρά, μέσα 
στον πρωινό ήλιο, το πρόσωπό της, τα χέρια, τα πόδια, την ουρά της, 
τα όρθια στήθη... Μου έλαχαν κάμποσες χαρές στη ζωή μου, παρά-
πονο δεν έχω' μα ετούτη να δω την Κρήτη αλάκερη πάνω στα κύματα, 
ήταν από τις πιο μεγάλες.










 Η κατάβαση μας ξεκίνησε με πολλή προσοχή αφού το δύσκολο κομμάτι και
το πιο επικίνδυνο πάντα είναι η κατάβαση του βουνού.Η διαδρομή μας μετά
την πρώτη ώρα που επιστρέφαμε από το ίδιο μονοπάτι αλλαξε σε νότιοανατο-
λική απο την ρεματιά στα δεξιά του μονοπτατιού.Μετά από περίπου 3 ώρες
επιστρέψαμε τη Νίδα στο μικρό οροπέδιο με τα μητάτα, όπου οι βοσκοί φτιά-
χνουν ακόμα τα παραδοσιακά τυριά με τον πατροπαράδοτο τρόπο.Το Οροπέδιο
στο κέντρο περίπου του ορεινού όγκου του Ψηλορείτη. To όνομα του προέρχε-
ται από τη συνεκφορά των λέξεων "Στην Ίδα". 'Εχει σχήμα περίπου τριγωνικό
με το νότιο στενότερο του τμήμα να σχηματίζει το λεγόμενο "Πόρο της Μηλιάς"
από όπου γίνεται και η πρόσβαση στις νότιες υπώρειες του Ψηλορείτη και την
περιοχή της Μεσσαράς.Εδώ η μυθολογία αναφέρει ότι η θεά Δήμητρα ερωτεύ-
θηκε τον θνητό Ιασίωνα και ο αναγεννησιακός ήρωας Χαρίδημος κυνηγούσε
και χαιρόταν τον έρωτά του.Στην νεώτερη ιστορία στη Νίδα καταφεύγουν σε
πολλές επαναστάσεις οι κάτοικοι των γύρω περιοχών και την περίοδο της γε-
ρμανικής κατοχής ήταν κέντρο της αντίστασης.













Γύρω από το οροπέδιο της Νίδας βρίσκονται τα μητάτα - κτίσματα που φαίνεται
να είναι αποτέλεσμα μιας πανάρχαιας κατασκευαστικής παράδοσης. Είναι συγκε-
ντρωμένα συνήθως κατά ομάδες οικογενειών σε αρκετή απόσταση μεταξύ τους.
Πολλές φορές αποτελούν συγκροτήματα με άλλους βοηθητικούς χώρους. Ετυμο-
λογικά η ονομασία αυτών των αρχέγονων ξερολιθικών κατασκευών με θόλο
εκφορικού συστήματος, προέρχεται από τη λατινική λέξη METATUM που σήμαινε
στρατιωτικό κατάλυμα. Η λέξη πέρασε στους βυζαντινούς με την έννοια του προ-
σωρινού καταλύματος και σχεδόν με την ίδια ερμηνεία διατηρείται σήμερα στην
Κρήτη.Εδώ στη Νίδα έπρεπε να αποχαιρετήσω το βουνό.Τον ξεχωριστό Ψηλορεί-
τη με τη άγρια ομορφιά του,η οποία δεν έχει σχέση μόνο με τον όγκο ή το ύψος του,
αλλά με τους μύθους, την επικινδυνότητα του και την επιρροή του στους ανθρώπους
που κατοικούν γύρω από αυτό.Η λεβεντιά και η ομορφιά  του Ψηλορείτη  είναι μο-
ναδική και η ανάβαση σ'αυτόν είναι η καλύτερη εμπειρία, καθώς οι πανέμορφες
πλαγιές του αλλά και το θέαμα από κει  άνω σε αποζημιώνει για τον κόπο σου να
το κατακτήσεις.







ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΝΙΔΑΣ





   Η  ΔΙΑΔΡΟΜΗ  ΤΗΣ  ΑΝΑΒΑΣΗΣ
ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΝΙΔΑΣ - ΚΟΡΦΗ ΨΗΛΟΡΕΙΤΗ at EveryTrail
EveryTrail - Find trail maps for California and beyond

1 σχόλιο:

EΛΕΝΗ ΛΑΜΠΡΟΥ είπε...

Οι φωτογραφίες σου μέκαναν να νιώσω το ανέβασμα στην κορυφή του Ψηλοτείτη σαν μοναδική εμπειρία!!! Θα τα καταφέρει λες η ομάδα να ανεβεί μια επόμενη φορά?