Κυριακή 21 Απριλίου 2013

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ-ΔΑΣΟΣ ΘΡΥΠΤΗΣ-ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ-ΣΕΛΙΜΑΣ

Η περιοχή της Θρυπτής είναι ένα από τα ωραιότερα "κομμάτια" της ορεινής
Κρήτης, βρίσκεται στα ανατολικά του στενότερου τμήματος του νησιού μας,
ψηλά πάνω από το φαράγγι του Χα ανάμεσα στα βουνά του Αφέντη του Κλή-
ρου και της Παπούρας όπου συναντάμε ένα μοναδικό πευκοδάσος, τραχείας
πεύκης που κλείνει μέσα του ένα εντυπωσιακό οικοσύστημα.Η περιοχή προ-
σφέρει σε αυτούς που αγαπούν την φύση εντυπωσιακές πεζοπορικές διαδρο-
μές και η ομάδα μας την Κυριακή περπάτησε σε μια από αυτές ενώνοντας
δυό περιοχές που βρίσκονται εκατέρωθεν της δυτικής πλαγιάς του Αφέντη :
το πευκοδάσος πριν τον οικισμό της Θρυπτής με τον Άι Γιάννη το παλιό
κεφαλοχώρι στους πρόποδες του βουνού από την άλλη μεριά.Η διαδρομή
μας είχε σαν αφετηρία την Αγία Άννα και τερματισμό την περιοχή του "Σελι-
μά" πάνω από το Πάνω Χωριό.











ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ
H περιοχή-μετόχι της Αγίας Άννας δίπλα στο φαράγγι XA βρίσκεται στην
καρδιά του δάσους της Θρυπτής και η ομάδα έφτασε από τον αγροτικό δρό-
μο πέντε λεπτά μετά το ξεκίνημα της πεζοπορίας.Εδώ υπάρχει μικρός βυζα-
ντινός ναός που χτίστηκε στα τέλη του 14ου αιώνα με λίγες δυστυχώς σή-
μερα διασωζόμενες τοιχογραφίες, με χαράγματα Ενετών περιηγητών του
14ου και 15ου αιώνα. Παλιά παράδοση αναφέρει ότι πάνω από το υπέρθυρο
υπήρχε δοκός από ξύλο συκιάς που έγραφε «είμαι σκιά μ' αξίζω σκιάς» και
μέσα ήταν γεμάτο από χρυσά νομίσματα και τιμαλφή που οι Χριστιανοί
έκρυψαν κατά πάσα πιθανότητα, για να μη πέσουν στα χέρια των εχθρών.
Στο μικρό ξωκλκήσι έχει γίνει συντήρηση,αλλά δυστυχώς καθυστερημένα,
με αποτέλεσμα να έχουν καταστραφεί πολλές από τις σημαντικές τοιχογρα-
φίες.Ο ναός ανήκει ενορικά στο Πάνω Χωριό Ιεράπετρας και γιορτάζει την
κοίμηση της Αγίας 'Αννας στις 25 του Ιούλη.Στην γύρω περιοχή υπάρχουν
πολλά μποστάνια σε αναβαθμίδες ακριβώς πάνω από το φαράγγι.






 




Από την Αγία Άννα περνά το παλίο μονοπάτι που έρχεται από το Κάτω Χω-
ριό και το Μοναστηράκι.Μερικά τμήματα του έχουν μετατραπεί σε αγροτι-
κούς δρόμους εδώ στην περιοχή όμως υπάρχει ένα μεγάλο τμήμα του που
ξεκινά από τα "Αργυρά" την περιοχή μετά την Αγία Άννα και φτάνει σε πολύ
καλή κατάσταση μέχρι λίγο πριν την Θρύπτη. Εδώ στα "Αργυρά" υπάρχουν
επίσης πολλοί κήποι και μαγατζέδες ανάμεσα στα πεύκα και η ομάδα βαδί-
ζοντας πάνω στο παλιό μονοπάτι με κατεύθυνση τον ορεινό οικισμό συναντά
μετά από είκοση λεπτά τον ασφάλτινο δρόμο.Η πορεία μας από εδώ αντιστρε-
φεται περπατάμε για διακόσια μέτρα στον δρόμο μέχρι που από τα αριστερά
συναντάμε τον αγροτικό δρομο προς τον Άγιο Ιωάννη.Ο δρόμος κινείται ανο-
δικά στην πλαγιά του βουνού κάτω από τα απότομα βράχια, μέσα στο πανέ
μορφο δάσος αποτελούμενο από τα όμορφα και με ιδιαίτερη μορφή πεύκα
το είδος της "τραχεία πεύκης"










ΤΡΑΧΕΙΑ ΠΕΥΚΗ
Η τραχεία πεύκη (επισ.Pinus brutia - Πεύκη η τραχεία) είναι ένα πεύκο
που μπορεί να φτάσει τα 35 μέτρα σε ύψος, συνήθως με μια φαρδιά κο-
ρυφή από ακανόνιστα κλαδιά. Ο φλοιός του κορμού είναι χοντρός, λεπι-
δωτός, με ρωγμές και έχει καστανοκόκκινο χρώμα. Οι βελόνες του είναι
λεπτές, αδρές στην αφή κι έχουν χρώμα ανοιχτό πράσινο. Οι κώνοι είναι
ορθοί, συμμετρικοί, με μήκος 6-10 εκ. Είναι ιθαγενές της ανατολικής πε-
ριοχής της Μεσογείου και απαντάται από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι
τα 1200 μέτρα υψόμετρο στις πιο νότιες περιοχές. Έχει διάφορες κοινές
ονομασίες όπως Τουρκικό πεύκο ή Καλαβρέζικο πεύκο, αν και στην Του-
ρκία το αποκαλούν Kızılçam (Κιζιλτσάμ - Κόκκινο πεύκο). Είναι στενά
συνδεδεμένο με την Χαλέπιο πεύκη, γι' αυτό το λόγο κάποιοι ερευνητές
την θεωρούν υποείδος της Χαλέπιου πεύκης, αλλά συνήθως θεωρείται
ξεχωριστό είδος.Η τραχεία πεύκη φύεται κυρίως στην Τουρκία. Στην Ελ-
λάδα συναντάται στη Θράκη, στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και την
Κρήτη.Δυστυχώς, είναι το μόνο που έχει απομείνει από τα δάση που κά-
ποτε κάλυπταν όλη την ανατολική Κρήτη. Μεγάλο μέρος από αυτά κάηκε
από μεγάλη πυρκαγιά το 1987.














Η ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΘΡΥΠΤΗΣ
Εδώ μέσα στο δάσος αλλά και στην ευρύτερη περιοχή του μικρού οροπε-
δίου έχουν καταμετρηθεί τουλάχιστον 62 είδη ενδημικών φυτών της Κρή-
της, όπως είναι η καμπανούλα της Ιεράπετρας, η Campanula hierapetrae,το
απειλούμενο ενδημικό αμάραντο Helichrysum doerfleri και η επίσης ενδη-
μική μινουάρτια Minuartia wettsteinii, είναι είδη που βρίσκονται μόνο στη
Θρυπτή,όπως και το αγκάθι Eryngium amorginum ενδημεί μόνο στο νησί
της Αμοργού και το όρος της Θρυπτής.Πολλά δεφυτικά είδη της Θρυπτής,
προστατεύονται από το Προεδρικό Διάταγμα 67/81 και περιλαμβάνονται στο
Κόκκινο Βιβλίο της IUCN (1993) όπως το ασιατικό κυδωνίαστρο Cotonea-
ster nummularia (τρωτό), η ενδημική μαργαρίτα Anthemis abrotanifolia(σπά-
νιο) η βραχόφιλη τουλίπα Tulipa saxatilis οι ορχιδέες οrcis anatolica ssp.
sitiaca, οphrys sitiaca, οphtys sphegodes ssp. Cretensis,οphrys basilissa
αλλά και οι barlia robertiana, οphrys sphegodes ssp. cretensis και οrchis 
anatolica ssp.sitiaca, καθώς και το Limodorum abortivum που προστατεύ-
ονται από τη συνθήκη CITES (Annex C). Η περιοχή συγκεντρώνει επίσης
πολλά φυτικά είδη στενής γεωγραφικής εξάπλωσης και μικρών πληθυσμών
ανατολικό Αιγαίο (κρητικές δρακοντιές Arum creticum, φλώμους Eupho-
rbia  dimorphocaulon, κλπ.)













Η δυτική πορεία στην πλαγιά του Αφέντη μας φέρνει ψηλά πάνω από τα "κα-
μινάκια" μια ακόμα περιοχή με πολλά τρεχούμενα νερά μποστάνια και αμπέ-
λια που βρίσκεται λίγο ψηλότερα από το σημείο που είχαμε ξεκινήσει το πρωί
της Αγίας Άννας.Στα "καμινάκια" υπάρχουν και λιγοστοί μαγατζέδες γύρω
από το ξωκλήσι του Αγίου Δημητρίου, με όμορφη θέα στην πλαγιά της "πα-
πούρας" πάνω από το φαράγγι του Χα αλλά και του κόλπου του Μεραμπέλου
με τον Άγιο Νικόλαο στο Βάθος.Συνεχίζουμε το περπάτημα από την περιοχή
της "αχλάδας" και το διάσελο από όπου η πορεία στρέφεται νότια και αντικρύ-
ζει μετά από λίγο το Λιβυκό πέλαγος να απλώνεται μπροστά μας.Αφήνουμε
εδώ το χωματόδρομο και συνεχίζουμε στα μονοπάτια που μας φέρνουν βήμα
βήμα με κατηφορική πορεία στο μικρό χωριό του Άι Γιάννη.






















ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ
Το χωριό του Άι Γιάννη «Ασπραδιανά» χτισμένο στους πρόποδες της οροσει-
ράς του Αφέντη πίσω από τον Καστρόλακκο.Το χωριό βρίσκεται απλωμένο
σ’ένα μικρό τμήμα μιας κατάφυτης με ελιές πλαγιάς, προστατευμένο από τους
βορειάδες στη ρίζα ενός  πανύψηλου βράχου.Το πότε ακριβώς ιδρύθηκε το χω-
ριό δεν είναι γνωστό.Δεν υπάρχουν επιγραφές στοιχεία ή άλλες μαρτυρίες.Με-
ρικοί πιστεύουν ότι είναι δημιούργημα των τελευταίων δύο ή τριών αιώνων,
όμως από τα αρχεία που άφησαν φεύγοντας οι Τούρκοι αλλά και από αυτά της
Βενετίας προκύπτει ότι το χωριό  υπήρχε πολύ πριν το 1500.Πάντως κατά την
Ενετική απογραφή του 1583 είχε 157 κατοίκους ενώ κατά την Αιγυπτιακή του
1834 είχε 49 οικογένειες. Το 1881 σαν συνοικισμός του Δήμου Κάτω Χωρίου
είχε 341 άτομα, ενώ το 1928 το χωριό απέκτησε δική του Κοινότητα την οποία
και διατήρησε μέχρι την ημέραπου εφαρμόστηκε το σχέδιο Καποδίστριας.Στο
χωριό δεν έμειναν ποτέ Τούρκοι. Οι κάτοικοι ήταν ανέκαθεν Έλληνες χριστια-
νοί, και σήμερα το χωριό αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα της Ιεράπετρας.














Με το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου οι κάτοικοι του χωριού ξεκί-
νησαν τη σταδιακή κάθοδο προς τη θάλασσα και με σύμμαχο το εύφορο
έδαφος και τα πανέμορφα παράλια άρχισε αφ’ ενός μια πιο συστηματική γεω-
ργική εκμετάλλευση του έυφορου εδάφους και αφ’ ετέρου η ραγδαία άνοδος
του τουρισμού για να οδηγηθούμε τελικά στη δημιουργία του Κουτσουναρίου
των Φερμών και της Αγιάς Φωτιάς, τριών νέων κοινοτήτων (πρώτη καταγραφή
τους στην απογραφή του 1961), που σήμερα απαριθμούν συνολικά περισσότε-
ρους από 1000 κατοίκους φιλοξενώντας σύγχρονες και πολυδιάστατες τουρι-
στικές εγκατάστασεις.Ο Άη γιάννης, σήμερα το μητρικό χωριό της κοινότητας,
μπορεί  στα χαρτιά να φαίνεται ερειπωμένο, (μόλις 8 κάτοικοι καταγράφονται
στην απογραφή του 2011), όμως η πραγματικότητα δείχνει πως το όμορφο αυτό
χωριό δεν έχει εγκαταληφθεί αφού οι κάτοικοι μπορεί να μην μένουν πια μόνιμα
εκεί, όμως το επισκέπτονται αρκετά συχνά είτε πρόκειται για γιορτές ή πανυγή-
ρια είτε απλά για την ξεκούραση του  σαββατοκύριακου,φροντίζουν τα  πατρικά
τους σπίτια, δίνοντας έτσι ξανά ζωή στον παλιό τους τόπο.












Μπορεί το ανάγλυφο της περιοχής να αποτελείται από απότομους βράχους
γκρεμούς σπηλιές χαράδρες και εντυπωσιακούς ρηξιγενείς γεωλογικούς σχη-
ματισμούς που ξεχωρίζουν και διακρίνονται από μακριά(όπως ο Καστρόλακ-
κος, το Καστρί, ο Καβαλάρης ο Μακρυλός βόλακας το Καρφί και η Στρογγυλή
όπως τα ονοματίζουν οι ντόπιοι ), αλλά περιλαμβάνει και καταπράσινα τμήματα
από δάση πεύκων και φαράγγια που οφείλουν την δημιουργίας τους στην αστεί-
ρευτη ροή νερού που διασχίζει την περιοχή αίωνες τώρα.Ο δρόμος του, ξεκινάει
από τις κορυφές του Αφέντη Χριστού, περνάει απ’ τις πολύτιμες πηγές του Ψυ-
χρού (που όπως και σήμερα  υδροδοτούσαν με πόσιμο νερό την Ιεράπετρα από
την αρχαιότητα), χαρίζοντας ζωή στο βουνό, σμιλεύοντας τα βράχια, δημιουργώ-
ντας ένα μοναδικό φυσικό τοπίο, σπάνιας ομορφιάς που δύκολα συναντά κανείς
στην Κρήτη,όπως και η περιοχή με τον εντυπωσιακό καταρράκτης του Μυλωνά
με το νερό να πέφτει από τα 40 μέτρα.










Aφήνουμε πίσω μας το γραφικό χωριουδάκι του Άι-Γιάννη να κοιτάζει το
Λιβυκό πέλαγος και ξεκινάμε για το τελευταίο τμήμα της πεζοπορικής μας
διαδρομής.Ακολουθούμε τον αγροτικό δρόμο με πορεία νότιο-δυτική δια-
σχίζουμε δυό μικρά οροπέδια που δημιουργούνται από τα βουνά "Κουφωτό"
και "Καταλύματα" (δεξιά και αριστερά αντίστοιχα) και φτάνουμε στο διάσελο
του προφήτη Ηλία με το ομώνυμο εκκλησάκι που μας "χαρίζει" μερικές ανά-
σες πρίν αρχίσουμε την κατάβαση προς τον "Σελιμά", αλλά και εντυπωσιακή
θέα στο στενότερο τμήμα της Κρήτης.Στραμμένοι με το βλέμμα δυτικά απο-
λαμβάνουμε δεξιά το πανόραμα του κόλπου του Μεραμβέλλου, αριστερά το
Λιβυκό Πέλαγος με την Ιεράπετρα και μπροστά μας στο βάθος την Οροσειρά
της Δίκτης.Εδώ βέβαια ο αέρας των 7-8 μποφώρ έκανε πολύ αισθητή την πα-
ρουσία του, αφού η δύναμη του χτυπούσε μέχρι την καμπάνα του Προφήτη-
Ηλία.Δυσκόλευε λίγο το περπάτημα μας αφού το είχαμε κόντρα όμως ο ήλιος
που βγήκε μας αποζημίωσε με την ζεστασία του.











Η διαδρομή συνεχίζει και από εδώ σε αγροτικό δρόμο που ανοίχτηκε πάνω
στο μονοπάτι που ένωνε παλιά τον Άι Γιάννη (αλλά και το Ορεινό) με το Κά-
τω Χωριό ( περί το 1880 άνηκε στην κοινότητα του), και μετά από λίγο βρι-
σκόμαστε στο "Σελιμά" σε μια περιοχή όπου τα νερά που ανάβλυζαν (σή-
μέρα έχουν μειωθεί αρκετά) από φυσικές πηγές ήταν η αιτία που κάτοικοι
του διπλανού χωριού (Πάνω Χωριό ),δημιούργησαν ποτιστικούς κήπους,
και λιγοστούς αμπελώνες με μαγατζέδες κατά μήκος της ρεματιάς.Η ονο-
ματολογία της περιοχής ΣΕΛΙΜΑΣ ίσως παραπέμπει σε επίθετο (προέρχε-
ται πάντως από το τουρκικό selim = υγιής).Ο τερματισμός μας από τον πε-
ριοχή αυτή ήταν ακόμα πέντε λεπτά περπάτημα πάντα κατηφορικά (στον
δρόμο που ανεβαίνει για Θρυπτή) συμπληρώνοντας εκεί τις πέντε ώρες &
τριάντα λεπτά της διαδρομής μας μήκους κάτι παραπάνω από δεκαπέντε
χιλιόμετρα, (15.184 μ.) με την συνέχεια να δίνεται στην ταβέρνα στο Μο-
ναστηράκι για την πλήρη..."αποθεραπεία" από την πεζοπορία.


ΤΟ ΣΤΕΝΟΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (αριστερά η Ιεράπετρα, δεξιά η Παχεία Άμμος) πανοραμική φώτο από την περιοχή του "Σελιμά"






Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ 
ΑΓ.ΑΝΝΑ-ΘΡΥΠΤΗ-ΑΓ.ΙΩΑΝΝΗΣ-ΣΕΛΙΜΑΣ  at EveryTrail
EveryTrail - Find the best hikes in California and beyond

Δεν υπάρχουν σχόλια: