ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (1ος κύκλος): ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΧΩΝΟΣ-ΜΝΗΜΑ ΤΣΟΥΛΗ-ΑΓ.ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ

Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2013

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΧΩΝΟΣ-ΜΝΗΜΑ ΤΣΟΥΛΗ-ΑΓ.ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ

Για μία ακόμα φορά την Κυριακή 3-2-2013 η ορειβατική-πεζοπορική μας
ομάδα περπάτησε στα όρη της Δίκτης, της "ιερής οροσειράς" στα νότια του
Λασιθιώτικου οροπεδίου.Η ιδιαίτερη μορφολογία της με τις ψηλές κορφές
τα εύφορα οροπέδια τις ορεινές κοιλάδες τα φαράγγια και τα πυκνά δάση
της (όπου υπάρχουν ακόμα) αποτελούν συχνό προορισμό μας, μιας και οι
πεζοπορικές διαδρομές δεν τελειώνουν πότε στην εντυπωσιακή αυτή γωνιά
του νησιού μας.Αυτή την φορά η διαδρομής μας ήταν στις παρυφές του "Μι-
κρού Αφέντη" του βουνού που βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του μεγάλου ορο-
πεδίου, δίπλα στις ψηλότερες κορφές Σπαθί, Λάζαρος και Αφέντης

"ΧΩΝΟΣ"

Λίγο μετά από τη Μονή Βιδιανής του Οροπεδίου Λασιθίου (850 μ) βρί-
σκεται ο "χώνος" το σημείο που διοχετεύει υπόγεια τα πλεονάζοντα (από
τις πλημμύρες του χειμώνα) νερά του οροπεδίου.Πρόκειται για την κατα-
βόθρα στη δυτική μεριά του Οροπεδίου που την σημαδεύει ένας μεγάλος
ασβεστολιθικός βράχος με γκριζκόκκινες αποχρώσεις .Εκεί στο κάτω από
τον βράχο σημείο διακρίνεται ένα βύθισμα του εδάφους από όπου και
"φεύγουν" τα νερά, πιθανόν από σπηλαιώδεις αγωγούς.Το 2001, χρονιά
που "άνοιξε" η είσοδος του, ομάδα σπηλαιολόγων προσπάθησε να τον
εξερευνήσει, χωρίς αποτέλεσμα όμως μιας και η προσπέλαση στον υπό-
γειο αγωγό δεν ήταν δυνατή πέρα από τα 20μ. όπου η "δίοδος έκλεινε
από χώμα και άλλα στερεά υλικά που εναποθέτει η ροή του νερού.

ΦΡΑΓΜΑ ΑΠΟΣΕΛΕΜΗ

ΚΑΣΤΕΛΛΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Από τον "χώνο" του οροπεδίου ξεκινά και η πεζοπορική διαδρομή-ανάβα-
ση μας προς την κορφή του "Μικρού Αφέντη".Περπατάμε δυτικά και ανη-
φορικά σε τμήμα από το Ευρωπαικό μονοπάτι Ε4 αρχικά στον αγροτικό
δρόμο και μετά από λίγο στο παλιό μονοπάτι μέχρι το διάσελο στην πε-
ριοχή "Τσούλη μνήμα".To σημείο εδώ πήρε το όνομα του επειδή μετά
από ενέδρα σκότωσαν μερικοί ατρόμητοι Λασιθιώτες τον αιμοχαρή Γε-
νίτσαρο Τσούλη που τα χρόνια εκείνα επιδίδοταν σε όργια σε βάρος των
Χριστιανών της περιοχής και την απάλλαξαν από το βάρος του.Μάλιστα
εδώ ακόμα και σήμερα αναβιώνει το έθιμο από τους τοπικούς πολιτιστι-
κούς συλλόγους που η παράδοση έφερε μέχρι τις μέρες μας το"ανάθεμα
στον Τσούλη" δηλαδή το ρίξιμο πέτρας με το σχετικό αναθεμάτισμα
κάθε φορά.Την πεζοπορία μας δυσκολεύει ο δυνατός νοτιάς που φυσσά
στην περιοχή όμως μας αποζημιώνει η φανταστική θέα προς την μεριά
του Ηρακλείου από Μοχό, Αποσελέμη, Ασκούς, Καστέλλι, Απόστολοι
Θραψανό...

ΑΣΚΟΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Στη συνέχεια ακολουθούμε χωματόδρομο και μονοπάτι μέχρι τα 1200 μ.
περίπου και περνάμε από το διάσελο που σχηματίζουν το βουνό του Μι-
κρού Αφέντη με το βουνό του Μαλλιά που βρίσκεται ακριβώς μπροστά
του.Κατά μήκος της διαδρομής περνάμε από μια μικρή καταπράσινη λε-
κάνη φωλιασμένες ανάμεσα στα βουνά όπου υπάρχει μια μάντρα και ίχνη
από κάποια παλιά μιτάτα γύρω της. Εδώ στις ορεινές κοιλάδες της Δίκτης
συναντάμε ακόμα την σημαντική παραδοσιακή κτηνοτροφία αιγοπροβά-
των,που μας προσφέρει από τα πολύ παλιά χρόνια τα εκλεκτά προιόντα
της.Στα δεξιά ψηλά βρίσκεται ο Μικρός Αφέντης και στα αριστερά το
οροπέδιο που από σημείο εδώ η θέα του είναι εντυπωσιακή.Η πορεία
συνεχίζει ανατολικά για λίγο ακόμα σε επίπεδη πορεία και μετά γίνε-
ται κατηφορική από την όμορφη περιοχή του Βιτσιλόκουμου,μέχρι τον
Άγιο Χαράλαμπο ένα από τα 18 γραφικά χωριά του Οροπεδίου.

ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΟΡΟΠΕΔΙΟΥ
Το όνομα του οικισμού μέχρι το 1960 ήταν «Γέρων το Μουρί» και από
το 1960 μέχρι και σήμερα ονομάζεται Άγιος Χαράλαμπος λόγω της εκ-
κλησίας του χωριού. Το αρχικό του όνομα, «Γέρων το Μουρί», οφείλεται
στην εδαφική έξαρση (Μουρί) που παρουσιάζει μορφολογικά η περιοχή.
Σύμφωνα με μια ιστορικά εξακριβωμένη άποψη στον τόπο αυτό συγκε-
ντρώνονταν οι δημογέροντες της επαρχίας, προκειμένου να εξετάσουν
και να πάρουν αποφάσεις πάνω σε σημαντικής σημασίας θέματα που
αφορούσαν τον τόπο.Ο Άγιος Χαράλαμπος αναφέρεται από τον ιστορικό
Καστροφύλακα (Κ104) ως Mettocchio Geromuri με 18 κατοίκους το 1583,
από τον Ιστορικό Βασιλικάτα ως Gero to Muri το 1630, στην τούρκικη
απογραφή του 1671 ως Yerotomuri με 37 οικογένειες, στην αιγυπτιακή
απογραφή του 1834 ως Gaidhuromandra (= Κάτω Μετόχι) και Gerontomuri
με 30 χριστιανικές οικογένειες.To 1881& 1900 αναφέρεται ως Γεροντο-
μουρί στο δήμο Ψυχρού με 149 κατοίκους, και το 1961 (που μετονομά-
στηκε Άγιος Χαράλαμπος.

ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ

ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΚΟΡΥΦΗ ΣΕΛΕΝΑΣ

ΚΟΡΥΦΗ ΤΣΙΒΗΣ

Από τον Άγιο Χαράλμπο αποφασίζουμε να περπατήσουμε διασχίζοντας
το οροπέδιο μέχρι τον "χώνο" για να επιστρέψουμε στην αφετηρία μας.
Περνάμε δίπλα από τα πρασινισμένα χωράφια του οροπεδίου που σε πολ-
λά σημεία κρατούν ακόμα νερά δημιουργώντας μικρές λιμνούλες που
αντανακλούν το φώς του ήλιου,ενώ τα γυμνά δένδρα από τις μηλιές τις
αχλάδιές στα σύνορα τους προσφέρουν εντυπωσιακές εικόνες με φόντο
τις κατάλευκες κορφές της Δίκτης κυκλωμένες από τα σύνωεφα του νο-
τιά. Εκεί αναμέσα τους εκατοντάδες πρόβατα βόσκουν αμέριμνα στο
άφθονο χορτάρι κάτω από τον ζεστό μεσημεριανό ήλιο και εμείς ακο-
λουθούμε την πρασινισμένη στράτα που μας φέρνει μετά από λίγο στην
περιοχή του "χώνου" περνώντας πάνω από το γεφύρι του μοναδικού ρέ-
ματος του οροπεδίου που φέρνει τα νερά μέχρι εδώ για να τα "καταπιεί"
η φυσική αυτή "αποχέτευση" που βοηθά να μην πλημμυρίσει το οροπέδιο.