Κυριακή 3 Ιουνίου 2012

ΛΙΜΝΑΚΑΡΟ-Ε4-ΣΠΑΘΙ(2147μ.)-ΔΑΣΟΣ ΣΕΛΑΚΑΝΟΥ

Στο μικρό αλλά εντυπωσιακό Λιμνάκαρο στην σκιά  των ψηλών κορφών
της Δίκτης εκεί όπου βρίσκεται το καταφύγιο του Ορειβατικού Συλλόγου
Λασιθίου, είχε στρατοπεδεύσει ο ομάδα των ορειβατών του Συλλόγου
Φυλής Αθηνών και μαζί τους είχαμε προγραμματίσει μια εντυπωσιακή
πεζοπορία-ανάβαση στην ψηλότερη κορφή της "Ιερής" λασιθιώτικης ορο-
σειράς.Η οροσειρά της Δίκτης ή Λασιθιώτικα Όρη εκτείνεται στα ανατολικά
του νησιού,στα σύνορα του Νομού Ηρακλείου και Λασιθίου.Στο κέντρο της
σχηματίζεται το μεγαλύτερο οροπέδιο της Κρήτης, το Οροπέδιο Λασιθίου
σε υψόμετρο 850m. αλλά επίσης και μερικά μικρότερα όπως του Καθαρού,
του Λιμνάκαρου, της Λαπάθου, του μικρού Ομαλού της Βιάννου, της Εργά-
νου και του Νήσιμου.Η ομάδα του Αθηναικού συλλόγου από την προηγού-
μενη ημέρα βρισκόταν και διανυκτέρευσε στο Λιμνάκαρο και όλοι μαζί μετά
τις απαραίτητες ετοιμασίες ξεκινήσαμε την ανάβαση για την κορυφή "Καρφί"
ακολουθώντας το μονοπάτι Ε4, που διασχίζει τον ορεινό όγκο της Δίκτης.























Η κορυφή με το μεγαλύτερο ύψος λέγεται Σπαθί ή Εντίχτης (2.148 μ.) και
βρίσκεται νότια του οροπεδίου. Υπάρχουν επίσης άλλες ψηλές κορυφές,
όπως ο Αφέντης Χριστός ή  Μαδάρα (2.141 μ.), ο Λάζαρος (2.085 μ.)
η Ψαρή Μαδάρα (1783), η Κορφή του Σκαφιδαρά (1673), η Τσίβη (1664), το
Σαρακινό (1588), ο Αφέντης (1571), η Σελένα (1559), η Τούμπα Μού
τσουνας (1538), η Πλατιά Κορυφή (1489), ο Μαχαιράς (1487) και το
Βιργιωμένο Όρος (1414). Εκτός από το οροπέδιο Λασιθίου στη Δίκτη
υπάρχουν επίσης μερικά μικρότερα οροπέδια όπως του Καθαρού
(1140), του Λιμνάκαρου (1125), της Λαπάθου (1260), του Ομαλού της
Βιάνου (1325), της Εργάνου (950) και της Νισσίμου (930).









Την Δίκτη αποτελούν από τα νοτιοανατολικά η κύρια κορυφογραμμή, με
ύψος 2000 μέτρα έχει σχήμα πετάλου γύρω από την δασωμένη κοιλάδα
του Σελάκανου,(την αποτελούν οι κορυφές : Σκαφιδαράς, Λάζαρος,Σπαθί,
 Αφέντης Χριστός/ Μαδάρα, Ψαρή Μαδάρα.Από τα βόρεια της κυ-
ρίας κορυφογραμμής το οροπέδιο Λασιθίου και από τα βορειοανατολικά
το οροπέδιο του Καθαρού. Tα βορειοδυτικά του πετάλου και νοτιοδυτικά
του οροπεδίου Λασιθίου αποτελούν οι κορυφές Βιργιωμένο όρος, Τού-
μπα Μούτσουνας, Σαρακηνό και Αφέντης. Βορειοανατολικά και ανατολικά
του οροπεδίου του Καθαρού βρίσκονται οι κορυφές Καθαρό Τσίβη και
Πλατιά Κορυφή. Τέλος Βορειοανατολικά του οροπεδίου υψώνεται ο όγκος
της Σελένας που στα νοτιοανατολικά εκτείνεται στην κορυφή Μαχαιράς.
Αρκετά φαράγγια διασχίζουν τον ορεινό όγκο της Δίκτης. Δύο από αυτά
έχουν το όνομα Χαυγάς, το ένα συνδέει τα οροπέδια Καθαρού και Λασιθίου,
ενώ το δεύτερο ξεκινάει από την κορυφή Αφέντης Χριστός και αποτελεί την
αρχή του ποταμού Αναποδάρη.













Στην Δίκτη συναντάμε σημαντικά φαράγγια όπως της Λαπάθου και της
Σαρακίνας στα νοτιοανατολικά καθώς και της Κριτσάς και του Αδριανού
στα ανατολικά. Στον ευρύτερο όγκο της Δίκτης μπορούν να συμπεριλη-
φθούν τα άγριας ομορφιάς και δυσπρόσιτα φαράγγια της Βιάννου όπως
της Άρβης και της Πορτέλας. Την πλούσια μορφολογία συμπληρώνουν
επιβλητικοί γκρεμοί (δέτες) όπως του Λιμνάκαρου της Ψαρής Μαδάρας
και της Εμπάρου/Μηλιαράδων στα νοτιοδυτικά. Στη Δίκτη βρίσκονται οι
πηγές χειμάρων/ποταμών όπως οι Αποσελέμης, στα βόρεια και κεντρικά,
ο Αναποδάρης στα νοτιοδυτικά και ο Kρυός ή Ψωριάρης στα νοτιοα-
νατολικά. Η λεκάνη απορροής του Αποσελέμη ξεκινάει νοτίως του ορο-
πεδίου του Καθαρού στα σύνορα του δήμου Ιεράπετρας. Στη συνέχεια
αφού διασχίσει το οροπέδιο Καθαρού εισέρχεται στο οροπέδιο Λασιθίου
μέσω του φαραγγιού του Χαυγά.Ο Αναποδάρης πηγάζει από την κορυφή
Αφέντης Χριστός και με δυτική ροή διασχίζει την κοιλάδα της Εμπάρου,
και ο Κρυός που πηγάζει από τις κορυφές Σπαθί (νότια) και Αφέντης Χρι-
στός (ανατολικά) και αφού διασχίσει το Σελάκανο με νοτιοανατολική ροή
και στη συνέχεια νότια εκβάλλει στο Λυβικό πέλαγος.

















Η περιοχή όπου βρίσκεται η Δίκτη αποτελεί μια από τις ευφορότερες πε-
ριοχές της Κρήτης και είναι τεράστιας οικολογικής σημασίας, καθώς
αποτελεί τόπο διαμονής αρπακτικών πτηνών. Δυστυχώς,τα δάση έχουν
μειωθεί δραματικά σε σχέση με την περίοδο ως την Τουρκοκρατία, οπότε
υπήρχαν πυκνά δάση με αγριοκάτσικα κρι κρι. Στα χρόνια της Κατοχής
(1941-44) πολλά δάση καταστράφηκαν από τους Γερμανούς, επειδή
αποτελούσαν προστασία για τους αντιστασιακούς αγωνιστές. Οι πλαγιές
με χαμηλά υψόμετρα είναι κατάφυτες από ελιές και χαρουπιές και πεύκα
στα νοτιοανατολικά. Στα νοτιοανατολικά της Δίκτης βρίσκεται ένα από τα
ωραιότερα τελευταία δάση της Κρήτης, το Σελάκανο. Τα δασικά είδη που
κυριαρχούν είναι τραχεία πεύκη, πρίνος (πουρνάρι), κρητικός σφένδαμος,
λιοπρίνι και άγριο κυπαρίσσι. Στα βορειοανατολικά της Σελένας υπάρχει
δάσος από αριές (Αζιλακόδασος). Επίσης οι περιοχές μέσου υψομέτρου
αποτελούν καταφύγιο του ενδημικού και απειλούμενου είδους Zelkova
Abelicea (Αμπελιτσά). Τέλος, στα βράχια και τους γκρεμούς της Δίκτης,
ευδοκιμεί το διάσημο κρητικό βότανο δίκταμο ή έρωντας το οποίο έχει
πάρει το όνομά του από τη Δίκτη.















Εδώ λοιπόν σε αυτές τις κορφές σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς
(Απολλόδωρο, Διονύσιο Αλικαρνασσέα κλπ.) όταν η θεά Ρέα γέννησε το
Δία στο σπήλαιο της Δίκτηςτης Κρήτης, το Δικταίο ‘Αντρο, επέστρεψε
στον Όλυμπο, ώστε να μην πονηρευτεί κάτι ο Κρόνος με την απουσία της
και για να μην πεθάνει ονεογέννητος Δίας τον παρέδωσε να τον αναθρέ-
ψουν κρυφά οι Κ(ου)ρήτες που έμεναν στη Δίκτη. Εκείνοι έβαλαν μια
αίγα(γρο) (= άγρια κατσίκα), τη λεγόμενη Αμάλθεια, να θηλάζει το Δία
και οι ίδιοι κροτούσαν τις ασπίδες τους, όταν έκλεγε ο Δίας, για να μην
ακούει τα κλάματά του ο πατέρας του Κρόνος και έρθει να τον φάει. Ανα-
φέρουν επίσης ότι σύμφωνα με τους θρύλους, οι μέλισσες νύμφες Αδρά-
στεια και Ίδη  τον τάιζαν  με βασιλικό πολτό, τα ολόλευκα περιστέρια και
ένας αετός του κουβαλούσαν την αμβροσία και το νέκταρ, η νύμφη Ίδη
χάρισε στο Δία ένα παιχνίδι, μια κρυστάλλινη σφαίρα (μπάλα) που όταν
την πετούσε ψηλά, άφηνε λαμπρές πολύχρωμες γραμμές στον αέρα, όπως
τα άστρα του ουρανού κ.α.

















Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Η ορεινή πεζοπορική μας διαδρομή ξεκινά από το Λιμνάκαρο πάνω στο
ευρωπαικό μονοπάτι Ε4 που έρχεται από το οροπέδιο Λασιθίου.Το μονο-
πάτι περνά από τα αριστερά όπως ανεβαίνουμε από το "ποτάμι των χαλι-
κιών " τους πετράδες όπως λένε οι ντόπιοι και περίπου στο μέσο του πε-
ρνά απέναντι και αρχίζει την ανηφορική του πορεία με κατεύθυνση νότιο-
δυτική σε ένα τόπο που από εδώ και πάνω κυριαρχεί η πέτρα.Αφού περνά
στην συνέχεια από δυό μικρά υψίπεδα έχοντας πάντα για συνοδεία τους
κίτρινους στύλους του Ε4, το μονοπάτι που διακρίνεται εύκολα και από
τα σημάδια στα βράχια ανεβαίνει με πιο απότομη ανάβαση στην πηγή
Βαρσάμη  στα 1885 μ. Εδώ στο εντυπωσιακό δίασελο ανάμεσα στις κο-
ρφές Σπαθί και Αφέντης έχεις απέραντη θέα στην ανατολική μερία της
 Κρήτης και ταυτόχρονα στα προς τα δυτικά Από εδώ μάλιστα το μονο-
πάτι χωρίζεται  τρείς διαφορετικές κατευθύνσεις.Ανατολικά κατεβαίνει
προς το Σελάκανο, νότια ανεβαίνει προς την κορφή Αφέντης ή Ψαρή Μα-
δάρα (2141μ.) και βόρειο ανατολικά προς την κορφή Σπαθί (2147μ.) την
ψηλότερη της Δίκτης.







Η ΠΗΓΗ ΣΤΟ ΑΣΦΕΝΤΑΜΙ ΜΕ ΤΗΝ ΓΟΥΡΝΑ ΤΗΣ                                                    

Η ομάδα μας ακολουθεί κοινή πορεία με την μία από τις δύο ομάδες του
συλλόγου από την Φυλή, μέχρι το διάσελο που τα μονοπάτια χωρίζουν
(η άλλη ομάδα θα συνεχίσει για Σελάκανο) και έχει στόχο την ψηλότερη
κορφή .Το αχνό μονοπάτι ακολουθεί την πλαγιά και σκαρφαλώνει σιγά-
σιγά μέσα στην τραχύτητα του τοπίου και τη σκληρότητα της πέτρας, που
σε πολλά σημεία του διατηρεί ακόμα αρκετό χιόνι.Το δροσερό μάλιστα
κρυσταλωμένο χιόνι μας προσφέρει δροσιά από ζέστη της ανάβασης μας
στην κορυφή στα 2147 μέτρα.Το ψηλότερο σημείο της Δίκτης όμως σε
αποζημιώνει, τόσο με την κατάκτηση της κορφής όσο και με την μοναδική
θέα. Από τη μια μεριά απλώνεται σχεδόν όλη η ανατολική μεριά της Κρήτης
(διακρίνεται ο Αγιος Νικόλαος η Ιεράπετρα) και από την άλλη διακρίνεται
ολόκληρος ο Νομός Ηρακλείου από το βορειότερο (πόλη Ηρακλέιου)μέχρι
το νοτιότερο σημείο του( πεδιάδα Μεσσαρας) και με τον Ψηλορείτη να μας
χαιρετά από το κέντρο του. Γύρω μας οι κορυφές της Ψαρής Μαδάρας και
του Λάζαρου, της Σελένας απέναντι και από κάτω μας τα οροπέδια του Λα-
σιθίου, του Καθαρού και του Σελάκανου.Θέλαμε να καθίσουμε όσο το δυ-
νατό περισσότερο για να απολαύσουμε αυτό το μεγαλείο... όμως η συνέχεια
μέχρι τον οικισμό του Σελάκανου μας περίμενε.






ΣΤΟ ΜΙΤΑΤΟ




ΣΤΟ ΜΙΤΑΤΟ ΤΟΥ ΚΡΙΤΣΩΤΑΚΗ


ΤΟ ΤΥΡΟΚΕΛΙ


ΦΥΣΙΚΆ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΝΑΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

Ο ΛΥΧΝΟΣ 

Αφού χορτάσαμε όσο μπορούσαμε το εκπληκτικό θέαμα και αφήσαμε το
σχόλιο μας στο βιβλίο επισκεπτών της κορυφής που ξεφυλίζοντας το δια-
πιστώσαμε 'οτι την κορυφή έχουν επισκεφθεί ομάδες από όλο τον κόσμο
ξεκινήσαξμε την κατάβαση από την αριστερή μεριά της κορυφής ακολου-
θώντας το μονοπάτι που οδηγεί στον Λάζαρο (2085μ.) στα ανατολικά.
Η συνέχεια μας βρίσκει σε ελεύθερη κατάβαση και με στόχο το μονοπάτι
που βρίσκεται περίπου 100μ. χαμηλότερα και κατευθύνεται προς την πηγή
του Ασφενταμιού.Λίγο πρίν την πηγή μπαίνουμε ξανά στο μονοπάτι Ε4 που
συνεχίζει δυτικά και κατηφορίζει προς το Σελάκανο. Στην πορεία μας και
μετά την πηγή που μας δροσίζει από την μεσημεριανή ζέστη ,συναντάμε το
μιτάτο του Κριτσωτάκη, που ο βοσκός που μόλις έχει τελειώσει την παρ-
σκευή τυριού.Το μικρό μιτάτο με την μυρωδιά του καμμένου ξύλου και
του φρεσκοβρασμένου γάλακτος μας εντυπωσιάζει,πιο πολύ όμως το τυ-
ροκέλι με τα τυριά, το ίδιο όμως εντυπωσιασμένος δείχνει και ο βοσκός
που εκείνη την ημέρα παρατηρεί να περνά τόσος κόσμος από το έρημο
μιτάτο του(είμασταν το τρίτο γκρούπ που πέρασε εκείνη την ημέρα), και











                                    Η ΠΗΓΗ ΑΡΚΑΛΟΝΕΡΟ ΜΕ ΛΙΓΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΝΕΡΟΥ




Συνεχίζοντας μετά το μιτάτο μπροστά μας βλέπουμε σιγά σιγά να ξετυ-
λίγεται η κοιλάδα της "Αμπελίτσας" μια περιοχή άγρια με πολλές πέτρες
και ασφεντάμους.Η πεζοπορία μας συνεχίζεται στην πλαγιά κάτω από τον
Λάζαρο και λίγο πριν μπούμε στο δάσος του Σελάκανου περνάμε από τις
περιοχές "Αρκα-λόνερο", όπου υπήρχε παλιά πηγή (σήμερα δεν τρέχει) ,
τα "Νερούτσικα" και κάτω από την "Γρά καρά"(1310μ),ακολουθώντας
πάντα πορεία πάνω στο μονοπάτι Ε4. Η πρώτη ώρα πεζοπορίας  για την
διάσχιση του πρώτου τμήματος της λεκάνης του Σελάκανου γίνεται
μέσα στο άγριο και τραχύ τοπίο ,όμως σε αποζημιώνει η συνέχεια μόλις
βρεθείς μέσα στο δάσος., όταν το περπάτημα γίνεται μέσα στην δροσερή
σκιά από τα τεράστια πεύκα που φιλτράρουν τις δυνατές ακτίνες του
μεσημεριανού ήλιου.Το δάσος του Σελάκανου αποτελεί ένα από τα
ομορφότερα και σπουδαιότερα διασωζόμενα οικοσυστήματα της περι-
οχής μας και ένα σημαντικότατο δάσος όχι μόνο της της Κρήτης αλλά
και ολόκληρης της Μεσογείου.Μέρος της περιοχής καλύπτεται από
δάσος κυρίως τραχείας πεύκης, ένα πολύ ανθεκτικό είδος που αντέχει
την εξάμηνη ξηρασία και ευδοκιμεί και σε βραχώδες έδαφος. Συναντάμε
επίσης και άλλα είδη όπως είναι ο δενδρώδης πρίνος , κυπαρίσσι, ασφέ-
νδαμους,αλλά και πλάτανους. Το πευκοδάσος αποτελεί το μεγαλύτερο

μελισσοπαραγωγικό τόπο της Κρήτης, ενώ παλιότερα γινόταν ρυτινοσυλ-
λογή και υλοτομία.Περπατώντας ανάμεσα στα πεύκα στα αυτιά σου φτάνει
το βούισμα από τις πρώτες μέλισσες που βρίσκονται τώρα εγκατεστημένες
στο δάσος που συλλέγουν την γύρη, και τους καλοκαιρινούς μήνες γεμίζουν
το Σελάκανο (υπολογίζεται ότι το καλοκάιρι φυλοξενεί περίπου 70,000 κυ-
κυψέλες.)












Η διαδρομή μας τερματίζεται περίπου μετά από 8 ώρες και κάτι λεπτά
εντυπωσιακής ορεινής πεζοπορίας στο κέντρο του Σελάκανου τις πρώ-
τες απογευματινές ώρες της Κυριακής, και όλοι μας παρά την σωματική
κούραση είμαστε εντυπωσιασμένοι από τις πανέμορφες εικόνες που όλη
την ημέρα αποτυπώναμε με τα μάτια μας.Ιδιαίτερα μάλιστα εντυπωσια-
σμένοι είναι όλη η ομάδα από τους 19 ορειβάτες από την κα Δαβράδου
από την Κριτσά που παρά τα 65 της χρόνια σκαρφάλωσε στην ψηλότερη
κορυφή της Δίκτης με την δύναμη ενός 25χρόνου ορειβάτη, παραδίνοντας
σε εμάς τους νεότερους μαθήματα για την "δύναμη της Θέλησης"  για το
θάρρος και την δύναμη της ψυχής που τελικά πάντα μας βγάζουν νικητές
στην αστείρευτη πορεία αναζήτησης και ανίχνευσης του εαυτού μας.Λίγο
πριν εγκαταλέιψουμε την πανέμορφη αυτή γωνιά του Νομού μας σταμα-
τάμε στην Αγία Παρασκευή κάτω από τα τεράστια πλατάνια και δίπλα στα
τρεχούμενα νερά,ανάβοντας ένα κερί στο μικρό ξωκλήσι.





Δεν υπάρχουν σχόλια: