Για να ανέβει κάποιος στο οροπέδιο του Λασθίου χρειάζεται να περάσει από
μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή διαδρομή ανεβαίνοντας την δεξιά μερία της ρεμα-
τιάς του Σκουληκάρη ποταμού στην πλαγιά της Σελένας διασχίζοντας και
μια μικρή ομάδα παραδοσιακών χωριών κατά μήκος της.Ο ποταμός Σκου-
ληκάρης ξεκινά από τα ορεινά του οροπεδίου Λασιθίου, αυλακώνει την ημι-
ορεινή ζώνη, δημιουργεί το χαρακτηριστικό κυματιστό και πολυδαίδαλο ανά-
γλυφο της περιοχής και μέσα από μια εντυπωσιακή πορεία καταλήγει στην
θάλασσα μέσα από την πόλη του Αγίου Νικολάου. Το αρχικό του τμήμα στο
ύψος των Ποτάμων είναι ιδιαίτερα πράσινο διαθέτει μάλιστα και ένα εντυπω-
σιακό πέτρινο τοξωτό γεφύρι μοναδικό στην περιοχή μας, στην συνέχεια
γίνεται ξηρό καθώς περνά κάτω από την Τσίβη, όπου η διαδρομή του συνεχί-
ζει με εντυπωσιακά ζιγκ-ζακ, και αφού περνά τον Ανδριανό όπου δημιουργεί
ένα μικρό εντυπωσιακό φαράγγι και διασταυρωθεί στην συνέχεια τρείς φορές
με την εθνική οδό καταλήγει στην θάλασσα ανάμεσα από το κολυμβητήριο
και το γήπεδο της πόλης του Αγίου Νικολάου.
Η όμορφη διαδρομή μας αυτή την Κυριακή ξεκινά από τον Αγιο Νικόλαο
από όπου με τα αυτοκίνητα μας ανεβαίνουμε προς το οροπέδιο Λασιθίου
περνώντας από τα μικρά χωριά με τους λιγοστούς κατοίκους σήμερα που
μετά το Δράσι μας υποδέχονται ένα-ένα λουσμένα στο πρωινό φως του
ήλιου.Όλοι οι οικισμοί είναι τισμένοι στην δεξιά μεριά της ρεματιάς όπως
ανεβαίνουμε, και στις πλαγιές της Σελένας,(του ιστορικού για τον τόπο μας
βουνού που πιθανότατα οφείλει το όνομα του στη Σελήνη, τη δωρική Σε-
λάνα) Στην εύφορη κοιλάδα που όσο σκαρφαλώνει υψομετρικά γίνεται όλο
και πιο πράσινη συναντά σήμερα κανείς πολλές πηγές με νερά που τρέχουν
στίς ρεματιές τους κήπους όλο το χρόνο ποτίζοντας τα λαχανικά τις μηλιές
τις καρυδιές και τα αμπέλια.Aπό την απέναντι πλευρά μας ατενίζει ο ορεινός
απότομος όγκος της Τσίβης,με τις πηγές του "κυνηγού" και του "χαλασά"
που υδροδοτούν αρκετές δεκαετίες τώρα την πόλη μας.
Η ΠΕΡΙΟΧΗ
Η πρώτη ομάδα χωριών : Αμυγδάλοι(πρώην οικισμός Γαϊδούρο), Άνω Αμυ-
γδάλοι Ζένια και Ρουσαπιδιά,και Ανδριανός(πρών Αρκουδάς) δημιουργούσαν
την παλία κοινότητα Ζενίων, με έδρα το ομώνυμο χωριό.Σε μικρή απόσταση
από τον οικισμό των Ζενίων υπάρχουν απομεινάρια αρχαίας πόλης και ο
«Ατζιγγανόσπηλιος» ένα από τα πλέον αξιόλογα σπήλαια του Νομού Λασιθίου.
Το χωριό αναφέρεται πρώτη φορά το έτος 1881 (σαν Τζένια) και υπαγόταν,
με 503 κατοίκους, στον τότε Δήμο Χουμεριάκου (μαζί με τις Βρύσες, τον
Αρκουδά (Ανδριανός σήμερα), τη Ρουσαπιδιά και το Γαϊδούρο(Αμυγδάλοι
σήμερα). Το 1900 αναφέρονται ως Ζίνια, το 1920 σαν Ζένια και το 1928 σαν
Ξένια (!). Το 1940 είχε 85 κατοίκους και το 1991, 65 κατοίκους.
Κατά την τελευταία απογραφή, την Κοινότητα αποτελούσαν οι οικισμοί: Ζένια,
Αδριανός, Αμυγδάλοι, Άνω Αμυγδάλοι και Ρουσαπιδιά. Κατά το Στέργιο Σπα-
νάκη το όνομα του οικισμού «ίσως οφείλεται στον πρώτο οικιστή από τη μεγάλη
βενετσιάνικη οικογένεια των Ζen, φεουδαρχών του Μεραμπέλου, ενώ και
σήμερα υπάρχουν στην περιοχή μας τα ονόματα Τζένιος και Τζενάκης», ενώ
σύμφωνα με άλλη άποψη, «ο οικισμός Ζένια πήρε το όνομα του από παρα-
φθορά της παλαιάς ονομασίας Ξένια που σήμαινε τόπος φιλοξενίας των
περαστικών κατοίκων του Οροπεδίου Λασηθίου που πήγαιναν προς Νεάπολη
και Άγιο Νικόλαο» Στη θέση Καστροκεφάλα σώζονται τα ερείπια μεγάλου
υστερομινωϊκού οικισμού.
Στην συνέχεια σταματάμε λίγο πριν από το Αργυρό Νερό,τον ορεινό ακατοί-
κητο πλέον οικισμό στα 900 μ. στις νότιες κλιτύες της κορυφής Μαχαιράς,
δίπλα από τους "Μύλους στου Κατακαλού" (μια μικρή ομάδα 5-6 ανεμομύλων
γνωστών με το όνομα αυτό, όπου λέγεται ότι οι παλιοί κάτοικοι των Ποτάμων
συνόδευαν μέχρι τούτο εδώ το σημείο αυτούς που έφευγαν για μακριά και
αποχαιρετώντας τους ευχόνταν: "Κατά καλού να πάνε" εξ ου και το τοπωνύμιο).
Στην γύρω εδώ περιοχή "στου Κατακαλού" κάτω από τις γυμνές σήμερα νότιες
πλαγιές της Σελένας προπολεμικά βρισκόταν ένα πυκνό δάσος πρίνων που
καταστράφηκε από τους κατακτητές που έκοβαν συστηματικά τα αιωνόβια
δένδρα για ξύλευση.Από εδώ ξεκινάμε την πεζοπορία κατεβαίνοντας προς τον
εγκαταλελειμμένο σήμερα οικισμό της Ρουσαπιδιάς πάνω από την ρεματιά λίγο
πιο κάτω από το ύψος του ασφάλτινου δρόμου που συνεχίζει προς το οροπέδιο
του Λασιθίου.
Φτάνουμε στην Ρουσσαπιδιά από τον δρόμο που ακολουθεί φιδίσια πορεία και
από εκεί από το μονοπάτι κατεβαίνουμε την πλαγιά και βρίσκουμε την κοίτη του
ποταμού.Παρά τις πολλές φετεινές βροχές και τα χιόνια που διατηρούνται ακόμα
ο ποταμός είναι ξερός με τις μεγάλες άσπρες πέτρες να χαρακτηρίζουν το τοπίο,
(οι κροκάλες λέγονται) που έχουν λειανθεί με την πάροδο του χρόνου από την
ροή του ποταμού, και που αστράπτουν κάτω από το φως του δυνατού ήλιου, δη-
μιουργόντας ένα δρόμο στον πάτο της ρεματιάς που ακολουθεί πορεία ζιγκ-ζαγκ
ανάμεσα στα ψηλά τοιχώματα δεξιά και αριστερά που σε πολλά σημεία θυμίζει
περισσότερο φαράγγι παρά ρεματιά.Σε πολλά σημεία στο μέσο κοίτης συναντάμε
μικρά πλατάνια αλλά και πυκνόφυλλους πρίνους που μας χαρίζουν την σκιά τους
ανακουφίζοντας μας κάτω από τον ήλιο που όσο ανεβαίνει γίνεται και πιο ζεστός.
Το παρήγορο όμως για μας είναι ένα δροσερό αεράκι που έρχεται από την αντίθετη
κατεύθυνση και μας συντροφεύει καθώς προχωράμε.
Η συνέχεια χωρίς να αλλάζει πολύ το τοπίο μας βρίσκει να περνάμε κάτω από τις
μεγάλες χαλασές που ξεκινούν από τις δυό πηγές ("του κυνηγού" και "του χαλασά")
δυό τεράστια ποτάμια από πέτρες που ξεκινούν την πορεία τους από εκατοντάδες
μέτρα ψηλότερα και κατεβαίνουν μέχρι την κοίτη του ποταμού, και μετά από με-
ρικές στροφές βγαίνουμε στον μικρό κάμπο πρίν το οικισμό του Ανδριανού, όπου
φτάνουμε μετά από δέκα λεπτά.Με μεγάλη χαρά βρίσκουμε στον οικισμό τους
λιγοστούς ηλικιωμένους κατολικους που είχαμε και την προηγούμενη χρονιά
συναντήσει και στο μικρό καφενείο που διατηρεί η κα Αναστασία κάτω από την
δροσιά της κληματαριάς στήνουμε ένα μικρό αλλά πολύ όμορφο "τραπέζι" με τις
νοστιμιές που φρόντισε ο καθένας μα φέρει μαζί του, ψήνοντας ταυτόχρονα στην
ψησταρία αρκετά σουβλάκια,που διέγειραν τα κέντρα αμοιβής του εγκεφάλου
μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή διαδρομή ανεβαίνοντας την δεξιά μερία της ρεμα-
τιάς του Σκουληκάρη ποταμού στην πλαγιά της Σελένας διασχίζοντας και
μια μικρή ομάδα παραδοσιακών χωριών κατά μήκος της.Ο ποταμός Σκου-
ληκάρης ξεκινά από τα ορεινά του οροπεδίου Λασιθίου, αυλακώνει την ημι-
ορεινή ζώνη, δημιουργεί το χαρακτηριστικό κυματιστό και πολυδαίδαλο ανά-
γλυφο της περιοχής και μέσα από μια εντυπωσιακή πορεία καταλήγει στην
θάλασσα μέσα από την πόλη του Αγίου Νικολάου. Το αρχικό του τμήμα στο
ύψος των Ποτάμων είναι ιδιαίτερα πράσινο διαθέτει μάλιστα και ένα εντυπω-
σιακό πέτρινο τοξωτό γεφύρι μοναδικό στην περιοχή μας, στην συνέχεια
γίνεται ξηρό καθώς περνά κάτω από την Τσίβη, όπου η διαδρομή του συνεχί-
ζει με εντυπωσιακά ζιγκ-ζακ, και αφού περνά τον Ανδριανό όπου δημιουργεί
ένα μικρό εντυπωσιακό φαράγγι και διασταυρωθεί στην συνέχεια τρείς φορές
με την εθνική οδό καταλήγει στην θάλασσα ανάμεσα από το κολυμβητήριο
και το γήπεδο της πόλης του Αγίου Νικολάου.
Η όμορφη διαδρομή μας αυτή την Κυριακή ξεκινά από τον Αγιο Νικόλαο
από όπου με τα αυτοκίνητα μας ανεβαίνουμε προς το οροπέδιο Λασιθίου
περνώντας από τα μικρά χωριά με τους λιγοστούς κατοίκους σήμερα που
μετά το Δράσι μας υποδέχονται ένα-ένα λουσμένα στο πρωινό φως του
ήλιου.Όλοι οι οικισμοί είναι τισμένοι στην δεξιά μεριά της ρεματιάς όπως
ανεβαίνουμε, και στις πλαγιές της Σελένας,(του ιστορικού για τον τόπο μας
βουνού που πιθανότατα οφείλει το όνομα του στη Σελήνη, τη δωρική Σε-
λάνα) Στην εύφορη κοιλάδα που όσο σκαρφαλώνει υψομετρικά γίνεται όλο
και πιο πράσινη συναντά σήμερα κανείς πολλές πηγές με νερά που τρέχουν
στίς ρεματιές τους κήπους όλο το χρόνο ποτίζοντας τα λαχανικά τις μηλιές
τις καρυδιές και τα αμπέλια.Aπό την απέναντι πλευρά μας ατενίζει ο ορεινός
απότομος όγκος της Τσίβης,με τις πηγές του "κυνηγού" και του "χαλασά"
που υδροδοτούν αρκετές δεκαετίες τώρα την πόλη μας.
Η ΠΕΡΙΟΧΗ
Η πρώτη ομάδα χωριών : Αμυγδάλοι(πρώην οικισμός Γαϊδούρο), Άνω Αμυ-
γδάλοι Ζένια και Ρουσαπιδιά,και Ανδριανός(πρών Αρκουδάς) δημιουργούσαν
την παλία κοινότητα Ζενίων, με έδρα το ομώνυμο χωριό.Σε μικρή απόσταση
από τον οικισμό των Ζενίων υπάρχουν απομεινάρια αρχαίας πόλης και ο
«Ατζιγγανόσπηλιος» ένα από τα πλέον αξιόλογα σπήλαια του Νομού Λασιθίου.
Το χωριό αναφέρεται πρώτη φορά το έτος 1881 (σαν Τζένια) και υπαγόταν,
με 503 κατοίκους, στον τότε Δήμο Χουμεριάκου (μαζί με τις Βρύσες, τον
Αρκουδά (Ανδριανός σήμερα), τη Ρουσαπιδιά και το Γαϊδούρο(Αμυγδάλοι
σήμερα). Το 1900 αναφέρονται ως Ζίνια, το 1920 σαν Ζένια και το 1928 σαν
Ξένια (!). Το 1940 είχε 85 κατοίκους και το 1991, 65 κατοίκους.
Κατά την τελευταία απογραφή, την Κοινότητα αποτελούσαν οι οικισμοί: Ζένια,
Αδριανός, Αμυγδάλοι, Άνω Αμυγδάλοι και Ρουσαπιδιά. Κατά το Στέργιο Σπα-
νάκη το όνομα του οικισμού «ίσως οφείλεται στον πρώτο οικιστή από τη μεγάλη
βενετσιάνικη οικογένεια των Ζen, φεουδαρχών του Μεραμπέλου, ενώ και
σήμερα υπάρχουν στην περιοχή μας τα ονόματα Τζένιος και Τζενάκης», ενώ
σύμφωνα με άλλη άποψη, «ο οικισμός Ζένια πήρε το όνομα του από παρα-
φθορά της παλαιάς ονομασίας Ξένια που σήμαινε τόπος φιλοξενίας των
περαστικών κατοίκων του Οροπεδίου Λασηθίου που πήγαιναν προς Νεάπολη
και Άγιο Νικόλαο» Στη θέση Καστροκεφάλα σώζονται τα ερείπια μεγάλου
υστερομινωϊκού οικισμού.
Στην συνέχεια σταματάμε λίγο πριν από το Αργυρό Νερό,τον ορεινό ακατοί-
κητο πλέον οικισμό στα 900 μ. στις νότιες κλιτύες της κορυφής Μαχαιράς,
δίπλα από τους "Μύλους στου Κατακαλού" (μια μικρή ομάδα 5-6 ανεμομύλων
γνωστών με το όνομα αυτό, όπου λέγεται ότι οι παλιοί κάτοικοι των Ποτάμων
συνόδευαν μέχρι τούτο εδώ το σημείο αυτούς που έφευγαν για μακριά και
αποχαιρετώντας τους ευχόνταν: "Κατά καλού να πάνε" εξ ου και το τοπωνύμιο).
Στην γύρω εδώ περιοχή "στου Κατακαλού" κάτω από τις γυμνές σήμερα νότιες
πλαγιές της Σελένας προπολεμικά βρισκόταν ένα πυκνό δάσος πρίνων που
καταστράφηκε από τους κατακτητές που έκοβαν συστηματικά τα αιωνόβια
δένδρα για ξύλευση.Από εδώ ξεκινάμε την πεζοπορία κατεβαίνοντας προς τον
εγκαταλελειμμένο σήμερα οικισμό της Ρουσαπιδιάς πάνω από την ρεματιά λίγο
πιο κάτω από το ύψος του ασφάλτινου δρόμου που συνεχίζει προς το οροπέδιο
του Λασιθίου.
Φτάνουμε στην Ρουσσαπιδιά από τον δρόμο που ακολουθεί φιδίσια πορεία και
από εκεί από το μονοπάτι κατεβαίνουμε την πλαγιά και βρίσκουμε την κοίτη του
ποταμού.Παρά τις πολλές φετεινές βροχές και τα χιόνια που διατηρούνται ακόμα
ο ποταμός είναι ξερός με τις μεγάλες άσπρες πέτρες να χαρακτηρίζουν το τοπίο,
(οι κροκάλες λέγονται) που έχουν λειανθεί με την πάροδο του χρόνου από την
ροή του ποταμού, και που αστράπτουν κάτω από το φως του δυνατού ήλιου, δη-
μιουργόντας ένα δρόμο στον πάτο της ρεματιάς που ακολουθεί πορεία ζιγκ-ζαγκ
ανάμεσα στα ψηλά τοιχώματα δεξιά και αριστερά που σε πολλά σημεία θυμίζει
περισσότερο φαράγγι παρά ρεματιά.Σε πολλά σημεία στο μέσο κοίτης συναντάμε
μικρά πλατάνια αλλά και πυκνόφυλλους πρίνους που μας χαρίζουν την σκιά τους
ανακουφίζοντας μας κάτω από τον ήλιο που όσο ανεβαίνει γίνεται και πιο ζεστός.
Το παρήγορο όμως για μας είναι ένα δροσερό αεράκι που έρχεται από την αντίθετη
κατεύθυνση και μας συντροφεύει καθώς προχωράμε.
Η συνέχεια χωρίς να αλλάζει πολύ το τοπίο μας βρίσκει να περνάμε κάτω από τις
μεγάλες χαλασές που ξεκινούν από τις δυό πηγές ("του κυνηγού" και "του χαλασά")
δυό τεράστια ποτάμια από πέτρες που ξεκινούν την πορεία τους από εκατοντάδες
μέτρα ψηλότερα και κατεβαίνουν μέχρι την κοίτη του ποταμού, και μετά από με-
ρικές στροφές βγαίνουμε στον μικρό κάμπο πρίν το οικισμό του Ανδριανού, όπου
φτάνουμε μετά από δέκα λεπτά.Με μεγάλη χαρά βρίσκουμε στον οικισμό τους
λιγοστούς ηλικιωμένους κατολικους που είχαμε και την προηγούμενη χρονιά
συναντήσει και στο μικρό καφενείο που διατηρεί η κα Αναστασία κάτω από την
δροσιά της κληματαριάς στήνουμε ένα μικρό αλλά πολύ όμορφο "τραπέζι" με τις
νοστιμιές που φρόντισε ο καθένας μα φέρει μαζί του, ψήνοντας ταυτόχρονα στην
ψησταρία αρκετά σουβλάκια,που διέγειραν τα κέντρα αμοιβής του εγκεφάλου
μας χαρίζοντας μας αξέχαστα όμορφες στιγμές για μιά ακόμα Κυριακή.
ΡΟΥΣΑΠΙΔΙΑ - ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ at EveryTrail
EveryTrail - Find trail maps for California and beyond
ΡΟΥΣΑΠΙΔΙΑ - ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ at EveryTrail
EveryTrail - Find trail maps for California and beyond
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου