Τρίτη 16 Ιουνίου 2020

ΣΤΑ ΟΡΗ ΤΗΣ ΘΡΥΠΤΗΣ (ΑΝΑΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΦΕΝΤΗ ΣΤΑΥΡΟ)

Τα όρη της Θρυπτής, το "Αόρη", όπως λέγονται από τους ντόπιους, αποτελούν
τη φυσική συνέχεια της Δίκτης και βρίσκονται στα ανατολικά του ισθού της
Ιεράπετρας .Σε υψόμετρο από 800 μέχρι 900 μέτρα βρίσκεται o ομώνυμος
μικρός οικισμός που κατοικείται περιστασιακά ,φωλιασμένος περιμετρικά του
 "Λάκκου", του χαμηλότερου τμήματος του οροπεδίου και τις αναβαθμίδες με
τα αμπέλια,τις μηλιές,τις καρυδιές,τις αχλαδιές να φτάνουν στο ύψος του
"Πευκιά",του μικρού πευκοδάσους ακριβώς κάτω από τα θεόρατα βράχια της
κορυφή που ορθώνεται μέχρι τα 1476μ..Σχεδόν σε κάθε αμπέλι συναντάμε και
τον "μαγατζέ", το μικρό πέτρινο σπιτάκι με το πατητήρι του, χτισμένο με απλά
υλικά όπου διέμεναν,κυρίως την περίοδο του τρύγου, όσοι ανέβαιναν στην
Θρυπτή για τις αγροτικές εργασίες.Το ψηλότερο σημείο,η κορυφή "Αφέντης
Σταυρός",στην οποία συναντάμε την μικρή ομώνυκατάλευκη εκκλησία, με
εντυπωσιακή θέα περιμετρικά σε όλο το νομό Λασιθίου αλλά και στα ανατο-
λικά που όταν ο καιρός το επιτρέπει διακρίνεται καθαρά η Κάσος και η
Κάρπαθος.




Η περιοχή της Θρυπτής αποτελεί μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλους  που
η σπουδαιότητα της έγκειτε στην μεγάλη ποικιλία  από καλά διατηρημένα
οικοσυστήματα που βρίσκονται σε μικρή σχετικά περιοχή με δύσκολη πρόσβαση.
Περιλαμβάνει μια περιοχή "Κοινοτικού Ενδιαφέροντος" (pSCI του Ευρωπαϊκού
δικτύου Natura 2000 GR 4320005)  και μία "Ζώνη ειδικής Προστασίας" (SPA,
GR 4320014). Η χλωρίδα της περιοχής είναι πλούσια σε κοινά και ενδημικά
είδη τα οποία παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στη Θρυπτή έχουν κατα-
γραφεί τουλάχιστον 62 είδη ενδημικών φυτών της Κρήτης, ενώ η καμπανούλα
της Ιεράπετρας (Campanula hierapetrae), ένα ενδημικό αμάραντο (Helichrysum
doerfleri) και η ενδημική μινουάρτια (Minuartia wettsteinii) είναι είδη που
 βρίσκονται μόνο στη Θρυπτή, ενώ ο αγκάθι Eryngium amorginum φυτρώνει
μόνο στο νησί της Αμοργού και στο όρος Θρυπτή. Ακόμη, στην περιοχή διακρί-
νονται σπάνια και προστατευόμενα είδη χλωρίδας, όπως το ασιατικό κυδωνία-
στρο (Cotoneaster nummularius), η ενδημική μαργαρίτα (Anthemis abrotanifolia)
και η βραχόφιλη τουλίπα (Tulipa saxatilis), αλλά και οι ορχιδέες Barlia robertiana,
Ophrys sphegodes subsp. cretensis, Orchis anatolica subsp. sitiaca, Ophrys sitiaca,
Ophrys sphegodes subsp. cretensis και Ophrys basilissa, καθώς και το Limodorum
abortivum. Στην περιοχή υπάρχει πευκοδάσος (Pinus brutia) με πολύ παλιά δέντρα,
το μεγαλύτερο μέρος του οποίου όμως κάηκε πριν από αρκετά χρόνια.















ΤΟ ΕΛΙΧΡΥΣΟ ΤΗΣ ΘΡΥΠΤΗΣ
Σε υψόμετρο 1305 μέτρων φυτρώνει ένα μικρό ελίχρυσο το helichrysum doerfleri.
Ανήκει στα σπάνια και απειλούμενα με εξαφάνιση φυτά, καθώς ο βιότοπός του εκτεί-
νεται σε τμήμα στο βουνό της Θρυπτής.Τα άνθη του φυτού έχουν ένα φωτεινό κίτρινο
χρώμα, όπως άλλωστε όλα τα ελίχρυσα, ενώ τα βράκτια του είναι ασημοκκόκινα με
υφή πέρλας. Η ονομασία των ελίχρυσων προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ήλιος και
χρυσός.Το μικρό αυτό πολύ όμορφο ελίχρυσο περιλαμβάνεται στον πίνακα με τα πιο
σημαντικά αυτοφυή είδη της Κρητικής χλωρίδας και η ανάγκη προστασίας του προ-
βλέπεται από το Προεδρικό Διάταγμα «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδος και
άγριας πανίδος».







Η ΑΜΠΕΛΙΤΣΑ ΣΤΗΝ ΘΡΥΠΤΗ !
Στα όρη της Θρυπτής, βρίσκουμε και το ενδημικό δένδρο της Κρήτης την
"αμπελιτσιά" (Zelkova abelicea), δένδρο που υπάρχει μόνο στο νησί και  πουθενά
αλλού στον κόσμο.Είναι ένα από τα 6 είδη του γένους Zelkova που υπάρχουν
παγκοσμίως και η παρουσία του στην Κρήτη χρονολογείται εκατομμύρια χρόνια
πριν. Η αμπελιτσιά φύεται σε όλους στους ορεινούς όγκους της Κρήτης, όμως οι
πληθυσμοί της απειλούνται από την υπερβόσκηση, το ποδοπάτημα από τα ζώα,
τη διάνοιξη αγροτικών δρόμων και τις δασικές  πυρκαγιές και τώρα από την τοπο-
θέτηση των μεγάλων ανεμογεννητριών.Η αμπελιτσιά είναι συνδεδεμένη με την
παράδοση της Κρήτης καθώς χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή της παραδο-
σιακής κατσούνας".









Η ΑΝΑΒΑΣΗ
Ανεβήκαμε στην κορυφή ξεκινώντας από την μικρή πλατεία του οικισμού (842μ.),
σημείο όπου περνά το ευρωπαικό μονοπάτι Ε4 (Υπάρχει σχετική πινακίδα και πλη-
ροφοριακός χάρτης της γύρω περιοχής). Το μονοπάτι στο ξεκίνημα (πρώτα 100μ.)
του έχει αντικατασταθεί με τσιμεντένιο και μετά από λίγο συνεχίζει όπως τον παλιό
καλό καιρό να ανεβαίνει την πλαγιά ανάμεσα στις αναβαθμίδες με τα αμπέλια.
Περνάμε τον "Πευκιά" (997μ.), το μικρό πευκοδάσος που μας χαρίζει λίγη δροσιά
απολαμβάνοντας την πλήρη ησυχία του τοπίου. Στη συνέχεια το μονοπάτι συνεχίζει
σε βραχώδες πεδίο, γίνεται περισσότερο απότομο, σου δίνει την αίσθηση ότι ανεβαίνεις
προς τον ουρανό ενώ χαρίζει εντυπωσιακές εικόνες του οροπεδίου της Θρυπτής στα
χαμηλότερα. Στα 1300 μέτρα βρισκόμαστε στο πρώτο μεγάλο πλάτωμα πριν την κορυφή.
Εδώ είναιτο τόπος που φυτρώνει ένα από τα ενδημικά αγριολούλουδα της Θρυπτής το
μικρό Ελίχρυσο και η ομάδα αισθάνεται ιδιαίτερη συγκίνηση που το εντοπίζει στα λίγα
τετραγωνικά που φυτρώνει.Συνεχίζοντας στο υψίπεδο (κοντά στα 1330μ.) προχωράμε
ανατολικά στην περιοχή που συναντάμε  ένα σημαντικό ενδημικό δέντρο των ορεινών
όγκων της Κρήτης η "Αμπελιτσά ή Ανέγνωρο" ένα από τους ελάχιστους πλέον πληθυ-
σμούς (έχει χαρακτηριστεί ως απειλούμενο και χρήζει προστασίας ιδιαίτερης προστασίας.
Η κορυφή του Αφέντη βρίσκεται μερικές δεκάδες μέτρα ψηλότερα και δυστυχώς τα
τελευταία χρόνια την χαρακτηρίζει ο μεγάλος πύργος κινητής τηλεφωνίας αντί το μικρό
κατάλευκο εκκλησάκι του Αφέντη Σταυρού. Φανταστήτε την εικόνα με επιπλέον 18
ανεμμογεννήτριες , ο απόλυτος βιασμός της φύσης!!






















Οι ανεμογεννήτριες όπως θα εγκατασταθούν στην Θρυπτή !



Τετάρτη 3 Ιουνίου 2020

ΚΟΡΥΦΗ ΣΤΡΟΒΙΛΙ ΤΗΣ ΔΙΚΤΗΣ

Στα νότιο-δυτικά του Οροπεδίου Λασιθίου πάνω από το Λιμνάκαρο βρίσκεται μια
από τις πολλές κορυφές της Δίκτης με υψόμετρο πάνω από 1500μ. η κορυφή Στρο-
βίλι(1533μ.).Για ανέβει κανείς στην κορυφή μπορεί να ξεκινήσει από το χωριό Άγιος
Γεώργιος του Οροπεδίου και να ακολουθήσει το μονοπάτι που ανεβαίνει στο Λιμνά-
καρο.Από το Λιμνάκρο συνεχίζει είτε στα ίχνη παλαιού μονοπατιού είτε στον αγρο-
τικό δρόμο που ανεβαίνει στο καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Λασιθίου στα 1358μ. Από το
καταφύγιο δεν υπάρχει μονοπάτι για την κορυφή όμως ακολουθώντας την πλαγιά
κυρίως από τα δεξιά της ανεβαίνει εύκολα στην κορυφή με την πυραμοειδή μορφή.
Η κορυφή που βρίσκεται στα 1533μ. προσφέρει εντυπωσιακή θέα στα οροπέδια
Λασιθίου και Λιμνάκαρου, στα νότιοδυτικά του Ηρακλείου με τον Ψηλορείτη και
τα Αστερούσια στο βάθος, ενώ στα ανατολικά εντυπωσιακοί επίσης φαντάζουν οι
"πύργοι" του Σπαθιού με τα "λούκια" ανάμεσα τους, αλλά και τους βραχώδεις σχη-
ματισμοί του βουνού που ενθουσιάζουν τους ορειβάτες από το σημείο εκείνο.