Τα Έξω Λακώνια με 298 κατοίκους (απογραφή 2001) βρίσκεται οκτώ χιλιόμετρα
δυτικά από την πόλη του Αγίου Νικολάου.Αποτελείτε από πέντε άλλους μικρότερους
οικισμούςπου βρίσκονται στον κάμπο των Λακωνίων και που με εξαίρεση τον οικισμό
«Παναγία» οι υπόλοιποι έχουν ονόματα οικογενειακά, τα περισσότερα Βυζαντινά και
Βενετσιάνικα όπως Φιορέτζηδες, Καρτέρηδες, Μαρνέληδες, Βλάχηδες και Πεπόνηδες.
Στην περιοχή υπάρχουν δείγματα κατοίκησης σε αρκετά παλαιότερες εποχές, όπως
μαρτυρούν τα ερείπια μινωικού οικισμού στους Φιορέτζηδες,ενώ σημαντικό βυζαντινό
μνημείο αποτελεί ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου.Το 1881 απογράφονταν στον τότε
Δήμο Κριτσάς με 119 κατοίκους και το 1946 θα αποσπαστούν από τη Κριτσά και θα
γίνουν αυτόνομη Κοινότητα. Κατά τον Σπανάκη η ονομασία Λακώνια σχετίζεται με
τις λέξεις λαγών και λαγόνος δηλαδή το κοίλον, το κενόν διάστημα επειδή σχηματί-
ζονται κοιλώματα από τους γύρω λόφους, ενώ κατ’ άλλους θα πρέπει να γράφεται
Λατώνια, λόγω της γειτονικής Λατούς. Το πιο πιθανό είναι ότι η ονομασία προέ-
ρχεται από την μορφολογία του εδάφους, καθώς πριν από μερικά χρόνια πλημμύριζε
ο κάμπος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όλα τα χωριά βρίσκονται σε πεδιάδα ανά-
μεσα σε λόφους, και οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολούνταν με την γεωργία. Σχεδόν
όλες οι οικογένειες είχαν και έχουν τα δικά τους χωράφια και περιβόλια με λαχανικά,
σταφύλια και κυρίως με ελιές.
Η πεζοπορία μας ξεκίνησε από τον οικισμό του Σκίσματος.Ακολουθήσαμε το
αγροτικό δρόμο αρχικά,μέσα στον ελαιώνα με πορεία βόρειοανατολική πρός
βάση του λόφου στην απέναντι μεριά.Από εκεί αρχίζει ένα παλιό μονοπάτι
που ανεβαίνει μέχρι την κορυφή του λόφου.Το μονοπάτι αυτό ξεκινάει λίγο
απότομα αφού χρειάστηκε να σκαρφαλώσουμε πάνω σε δύο μεγάλους βρα-
χους,και στην συνέχεια να περάσουμε ανάμεσα από τους ασπαλάθους για να
φτάσουμε στο ψηλότερο σημείο από όπου μπορέσαμε να διακρίνουμε σχεδόν
όλο τον κάμπο της περιοχής από τους Κακοκάμωτες μέχρι τους Βλάχηδες
στην άλλη πλευρά, αλλά ακόμα και η πόλη του Αγιου Νικόλαο.Ακολουθήσαμε
στην συνέχεια πορεία δυτική κατηφορίζοντας από την άλλη μεριά και με κατεύ-
θυνση προς προς τους παλιούς ανεμόμυλους,όπου και φτάσαμε από τον ασφά-
λτινο δρόμο μετά από περίπου εικοσάλεπτη πεζοπορία.Μετράμε τα απομεινάρια
από έξι μύλους που κάποτε δάμαζαν τον άνεμο προσφέροντας την ένεργεια που
χρειάζονταν οι άνθρωποι κυρίως για άλεσμα Μέσα μάλιστα σε τρεις από αυτούς
μπορέσαμε να παρατηρήσουμε τους ξύλινους μηχανισμούς λειτουργίας τους,
ενώ υπάρχει και ένας που διαθέτει φτερωτή και πανιά.
Η αιολική ενέργεια μια από τις παλαιότερες μορφές φυσικής ενέργειας, αξιοποι-
ήθηκε από πολύ νωρίς για την παραγωγή μηχανικού έργου και έπαιξε αποφασι-
στικό ρόλο στην εξέλιξη της ανθρωπότητας. Η σημασία της ενέργειας του ανέμου
φαίνεται στην Ελληνική μυθολογία όπου ο Αίολος διορίζεται από τους Θεούς του
Ολύμπου ως “Ταμίας των ανέμων”. Ο άνθρωπος πρωτοχρησιμοποίησε την αιολική
ενέργεια στα ιστιοφόρα πλοία, γεγονός που συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη
της ναυτιλίας. Μια άλλη εφαρμογή της αιολικής ενέργειας είναι οι ανεμόμυλοι.
Μαζί με τους νερόμυλους συγκαταλέγονται στους αρχικούς κινητήρες που αντικα-
τέστησαν τους μυς των ζώων ως πηγές ενέργειας.Ο ανεμόμυλος είναι μια διάταξη
που χρησιμοποιεί ως κινητήρια δύναμη την κινητική ενέργεια του άνεμου (αιολική
ενέργεια). Χρησιμοποιείται για την άλεση σιτηρών, την άντληση νερού και σε άλλες
εργασίες.
Φαίνεται ότι οι αρχαίοι λαοί της Ανατολής χρησιμοποιούσαν ανεμόμυλους, αν και η
πρώτη αναφορά σε ανεμόμυλο (ένα περσικό συγκρότημα ανεμόμυλων του 644 μ.Χ.)
εμφανίζεται σε έργα Αράβων συγγραφέων του 9ου μ.Χ. αιώνα. Αυτό το συγκρότημα
των ανεμόμυλων βρισκόταν στο Σειστάν, στα σύνορα της Περσίας και Αφγανιστάν
και ήταν “οριζόντιου τύπου” δηλαδή με ιστία (φτερά) τοποθετημένα ακτινικά σε έναν
“κατακόρυφο άξονα”. Ο άξονας αυτός στηριζόταν σε ένα μόνιμο κτίσμα με ανοίγματα
σε αντιδιαμετρικά σημεία για την είσοδο και την έξοδο του αέρα. Κάθε μύλος έδινε
απευθείας κίνηση σε ένα μόνο ζεύγος μυλόπετρες. Οι πρώτοι μύλοι είχαν τα ιστία
κάτω από τις μυλόπετρες, όπως δηλαδή συμβαίνει και στους οριζόντιους νερόμυ-
λους από τους οποίους φαίνεται ότι προέρχονταν.
Ο ανεμόμυλος έφτασε στην Ευρώπη από τους Άραβες, χρησιμοποιήθηκε δε στον
τύπο του κατακόρυφου ρωμαϊκού υδραυλικού τροχού, με τη διαφορά ότι ο ανεμό-
μυλος είχε στην θέση του τροχού κατακόρυφα φτερά που μετέδιδαν την κίνηση
στις μυλόπετρες με ένα ζεύγος οδοντωτών τροχών. Οι πρώτοι τέτοιοι περιστρεφό-
μενοι μύλοι εμφανίστηκαν στη Γαλλία το 1180, στην Αγγλία το 1191 και στη Συρία
την εποχή των Σταυροφοριών (1190). Στις αρχές του 14 ου αιώνα αναπτύχθηκε στη
Γαλλία ο ανεμόμυλος σε σχήμα πύργου (ξετροχάρης), Σε αυτόν τον τύπο ανεμόμυ-
λου οι μυλόπετρες και οι οδοντωτοί τροχοί ήταν τοποθετημένοι σε ένα σταθερό
πύργο με κινητή οροφή ή “κάλυμμα”, στην οποία στηρίζονταν τα ιστία και η οποία
μπορούσε να στραφεί επάνω σε ειδική τροχιά, στην κορυφή του πύργου. Ο “περι-
στρεφόμενος ανεμόμυλος με κοίλο εσωτερικά άξονα” επινοήθηκε στις Κάτω
Χώρες στις αρχές του 15ου αιώνα. Διέθετε έναν κατακόρυφο άξονα με γρανάζια
στα δύο του άκρα ο οποίος περνούσε μέσα από τον κοίλο άξονα και κινούσε ένα
τροχό.
Αφήνουμε τους ανεμόμυλους και από μονοπάτι κατηφορίζουμε στους Μαρνέληδες
Ο οικισμός είναι χτισμένος σε υψόμετρο 160 μ.και κατά την απογραφή του 2001
είχε 82 κατοίκους.περνάμε μέσα από το χωριό και βγαίνουμε στον επαρχιακό δρόμο
και μετά περίπου εκατό μέτρα ενώ περπατάμε προς το παλιό ναό του Αρχάγγελου
Μιχαήλ λίγο πρίν φτάσουμε στρίβουμε δεξιά και ακολουθούμε τον παλίο δρόμο με
πορεία ανηφορική.Ο παλιός αγροτικός δρόμος κινείται παράλληλα σε μια ρεματιά με
πρίνους πάντα ανηφορικά και περίπου μετά από είκοση λεπτά ακολουθούμε ένα παλιό
μονοπάτι που διασχίζει την ρεματιά μέσα από ένα εντυπωσικαό τούνελ που δημιου-
ργούν οι πρίνοι και απότομα ανεβαίνει είκοση μέτρα ψηλότερα σε ένα πλάτωμα με
θέα στον κάμπο.Η ανηφορική μας πορεία όμως συνεχίζεται και ένας χωματόδρομος
μας οδηγεί στην περιοχή της δεξαμένης ύδρευσης στο ψηλότερο σημείο της πεζοπο-
ρίας, με εντυπωσική θέα του Λακωνιώτικου κάμπου .
Μετά από μερικές ανάσες στην δεξαμενή αρχίζουμε την κατηφορική πορεία προς τα
τον κάμπο πάνω σε ένα παλίο αγροτικό δρόμο που με πορεία ζιγκ-ζαγκ μας φέρνει
χαμηλά με και από τα δεξιά των οικισμών Πεπόνηδες ,οικισμός της περιοχής που
οφείλει το όνομα του σε επώνυμο οικογένειας οικιστών "Πεπόνης",και είναι είναι ο
μικρότερος πληθεσμιακά αφού στην απόγραφή του 2001 βρέθηκαν μόνο 4 κάτοικοι
και τους Καρτέρηδες,οικισμός που οφείλει το όνοματου στο επώνυμο των κατοίκων
Καρτεράκης ή Καρτέρης (είχε 31 κατοίκους στην απογραφή του 2001) από όπου με
πορεία νότια φτάνουμε πάνω από τους Φιορέτζηδες, τελικό προορισμό μας. Ο μικρός
σήμερα οικισμός απέχει απο τον Αγιο Νικόλαο 7,5 χλμ χτισμένος σε υψόμετρο 180μ.
βρίσκεται σε μικρή απόσταση νότια απο τα Εξω Λακκώνια,και αναφέρεται ονομαστικά
πρώτη φορά σαν Φιορέτζηδες στη κοινότητα Εξω Λακκώνια στην απογραφή του 1940
Το όνομα του χωριου προέρχεται απο το επώνυμο Φιορεντζης πρώτων κατοίκων του
χωριού.Λιγοστά τα σπίτια αλλά και οι κάτοικοι του οικισμού που το διατηρεί μέχρι
σήμερα μια εικόνα από τα παλιά.Αυτό εκμεταλεύτηκε και ο σκηνοθέτης της τηλεο-
πτικής σειράς "το Νησί" και πραγματοποίησε αρκετά γυρίσματα τόσο σε εξωτερι-
κούς αλλά περισσότερο σε εσωτερικούς χώρους σπιτιών στον οικισμό που διαθέτει
και ωραία θέα πάνω από τον κάμπο.
Ο οδηγός μας και αρχηγός Gunter, που μένει μόνιμα στον οικισμό των Φιορέτζηδων
σε ένα πολύ όμορφο αναπαλαιωμένο παλιό σπίτι, είχε φροντίσει για ένα εντυπωσικό
τελείωμα της πεζοπορικής μας εξόρμησης, και έτσι στην παλιά αυλή του με τις
πέτρινες καμάρες απολαύσαμε κόκκινο κρασί συνοδεία νόστιμων μεζέδων και μπά-
ρμπεκιου που είχε φροντίσει μαζί με την σύζυγο του να μας περιμένει με την επι-
στροφή μας από την πεζοπορική διαδρομή στους οικογενειακούς οικισμούς των
Εξω Λακωνίων.
H ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
at EveryTrail
EveryTrail - Find hiking trails in California and beyond
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου