ΒΡΥΣΕΣ-ΚΑΒΑΛΑΡΑ-ΛΙΒΑΔΙ-ΔΡΑΣΙ

Στην προηγούμενη επίσκεψη μας στο όμορφο χωριό των Βρυσσών ψηλά πάνω

από την Νεάπολη θαυμάσαμε την καταπράσινη ρεματιά με τους εντυπωσιακούς

παλιούς νερόμυλλους.Ομως γύρω από το χωριό,που κατοικείται από την αρχαιό-

τητα,ξεκινούν και άλλες ενδιαφέρουσες πεζοπορικές διαδρομές στην όμορφη

αυτή γωνιά του πάνω Μεραμπέλλου.Η ορειβατική ομάδα με οδηγό τον Νίκο 

Κοφινάκη (του Πολιτιστικού και Φυσιολατρικού Συλλόγου Βρυσών) ξεκίνησε

την Κυριακή στις 15 του Μάη για μιά ανάβαση στην Καβαλαρά στον μικρό 

βουνό που δεσπόζει πάνω από τον κάμπο του "μεγάλου χωριού".

Αρχικά επιβιβαστήκαμε στο λεωφορείο μιας και η ανάβαση μας στο βουνό 

προβλεπόταν δύσκολη,με κέφι όμως και τραγούδι,μετά από λίγο ο δρόμος
που περνά μέσα από το μικρό πρινοδάσος, μας έφερε τελικά στο παλιό
νταμάρι εξόρυξης αλάβαστρου λίγο πρίν από την κορυφή.Δυό παλιά  σκου-
ριασμένα μηχανήματα αλλά και πολλές πέτρες δεξιά και αριστερά από το
ορυκτό μαρτυρούν ότι από εδώ έβγαιναν μετά από ειδική διαδικασία μεγάλα
κομμάτια του εντυπωσιακού ορυκτού με τα όμορφα σχέδια και χρώματα.
Στις άκρες του αγροτικού δρόμου υπάρχουν ίχνη από σταλακτίτες σε μικρές
εσοχές βράχων που μαρτυρούν ότι στο μέρος αυτό ίσως υπήρχε σπήλαιο που
καταστράφηκε κατά την δημιουργεία του εργοτάξιου το οποίο λειτούργησε
κάποιο διάστημα μέσα στην όγδοη δεκαετία του προηγούμενου αιώνα.

ΑΛΑΒΑΣΤΡΟΣ 

Με την ορολογία αλάβαστος συναντάμε δύο ειδών ορυκτά.

-Το πρώτο, είναι μία ποιότητα ημιδιάφανου καλσίτη που υπήρχε σε μεγάλες 

ποσότητες στην Αίγυπτο, μάλιστα δίπλα σε μία πόλη που είχε το όνομα Αλά-

βαστρον. Λόγω της διαφάνειάς του σε αρχαία κείμενα αναφέρεται και σαν 

φεγγίτης λίθος. Το υλικό αυτό έχει σκληρότητα 3 και σκαλίζεται εύκολα. 

Στην αρχαία Αίγυπτο, όπου η κατασκευή αντικειμένων από γυαλί ήταν σε 

πρώιμο στάδιο, χρησιμοποιούσαν το αλάβαστρο για να κατασκευάζουν 

αγάλματα και χρηστικά σκεύη όπως τα μικρά βαζάκια – μυροδοχεία . Αυτά 

τα βαζάκια (vasa unguentaria) ήταν περιζήτητα στον αρχαίο κόσμο, και 

ονομάζονταν επίσης Αλάβαστρα λόγω του υλικού κατασκευής τους. Το 

πιο χαρακτηριστική κατασκευή από αυτό το υλικό, είναι η σαρκοφάγος του 

Φαραώ Σέτη του 1ου, που είναι σκαλιστή ολόκληρη σε ένα μασίφ βράχο από 

αλάβαστρο, και βρίσκεται στο μουσείο Σλόαν στο Λονδίνο.

-Το δεύτερο ορυκτό που επίσης έχει το όνομα αλάβαστρο, είναι μία ποιότητα 

μικρόκοκκου γύψου. Υπήρχε στην περιοχή της Μεσοποταμίας, όπου οι άνθρωποι 

σκάλιζαν χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα ήδη από την 3η χιλιετία π.Χ. 

Είναι πολύ μαλακό υλικό και χαράζει με το νύχι. Μεγάλες ποσότητες από αυτό, 

υπάρχουν σε διάφορες περιοχές της Μεγάλης Βρετανίας, όπου από τον 15ο αιώνα 

το εξορύσσουν και το χρησιμοποιούν για κατασκευή εικόνων, σκευών, αλλά και 

για κατασκευή διακοσμητικών σε οικοδομές. Συνήθως το υλικό αυτό το συναντάμε 

σε αποχρώσεις του μπεζ.

Παρατηρούμε εντυπωσιασμένοι το ορυχείο αλάβαστρου στην κορυφή της 

Καβαλαράς, και ο Νίκος μας πληροφορεί ότι το όνομα "καβαλαρά" έχει ρίζες

ενετικές και σημαίνει "φέουδο",όμως την προσοχή μας τραβά το παλιό

λεωφορείο που έχει εγκαταληφθεί εκεί ψηλά,και η ομάδα μας αποφασίζει 

να κάνει μια εικονική βόλτα.Επιβιβαζόμαστε όλοι και ξεκινάμε ένα μικρό 

αλλά παράξενο ταξίδι ανάμεσα στους αλάβαστρους εκεί ψηλά στο διάσελο 

με την εντυπωσιακή θέα...

Ο καθαρός ουρανός βοηθά τον ολόλαμπρο ήλιο να ανεβάσει την θερμοκρασία 

και εμείς περπατάμε ανάμεσα στα εντυπωσικά σμιλευμένα βράχια από τους 

αέρηδες,αλλά και τους όμορφους θάμνους που χρωματίζουν όμορφα την περιοχή,

ενώ τρομαγμένες πέρδικες από τους εισβολείς πετούν προς τα χαμηλά.Σε λίγα 

λεπτά βρισκόμαστε στην κορυφή πάνω στα βράχια και κάτω μας απλώνεται ο 

καταπράσινος κάμπος στο Δράσι με το δρόμο που οδηγεί στο οροπέδιο του 

Λασιθίου και διασχίζει το κάμπο να  φαντάζει σαν ένα τεράστιο ερπετό ..

Από την κορυφή (το gps δείχνει 750 μ.) κατηφορίζουμε από την ρεματιά πρός τον 

κάμπο.Στο σημείο αυτό δεν υπάρχει μονοπάτι και έτσι κατεβαίνουμε ανάμεσα 

στους μυρωδάτους θάμνους και στα μικρά περάσματα που έχουν δημιουργήσει

τα κατσίκια και τα πρόβατα της περιοχής.Το μέρος δείχνει να έχει να καεί στο

παρελθόν,κάτι που μαρτυρούν τα καμένα ξύλα που πολλές φορές μοιάζουν με

κέρατα που βγαίνουν από την γή.Οσο όμως φτάνουμε προς τα χαμηλα τόσο

πληθαίνουν οι πρίνοι δημιουργώντας ένα όμορφο καταπράσινο δάσος.

ΠΡΙΝΟΣ

Δενδρίλιο (θεωρείτε είδος βελανιδιάς) που φυτρώνει στα δάση και στις πετρώδεις, 

ξερές τοποθεσίες και που στην Ελλάδα είναι πολύ διαδομένο, περισσότερο με τη 

μορφή θάμνου.Ανήκει στην οικογένεια των κυπελλοφόρων (οι καρποί του έχουν 

σχήμα κυπέλλου). Έχει πολύ γερούς κορμούς και κλαδιά καθώς επίσης και ρίζες 

που εισχωρούν πολύ βαθιά στο χώμα και στεριώνουν για καλά. Ο φλοιός και του 

κορμού και των ριζών περιέχει αρκετή ποσότητα τανίνης και γι' αυτό τον χρησιμο-

ποιούν στη βυρσοδεψία καθώς επίσης και στη φαρμακοβιομηχανία.Τα φύλλα του 

πρίνου είναι μικρά, σχήματος καρδιάς, αρκετά σαρκώδη, γυαλιστερά, με αγκαθάκια 

γύρω - γύρω, ενώ ζούνε πολλά χρόνια (2-3).Ο καρπός του δέντρου έχει σχήμα 

κυπέλλου. Είναι ημισφαιρικό, προς το κυλινδρικό περισσότερο, σε καφεκίτρινο 

χρώμα. Οι βάλανοί του έχουν καφέ σκούρο χρώμα, με πικρή γεύση.

Η ωφέλεια που κυρίως αποκομίζουν οι άνθρωποι απ' τον πρίνο, είναι συνδεμένη 

με τον κορμό του δέντρου, που αποτελείται από πολύ γερό και βαρύ, ανθεκτικό ξύλο. 

Το ξύλο αυτό είναι πολύ πρόσφορο και για καύση. Καίγεται εύκολα και προκαλεί 

μεγάλη θερμότητα.Ο πρίνος είναι από τα πιο ολιγαρκή φυτά. Φυτρώνει στα ξερά κι 

άνυδρα εδάφη και την αναγκαία υγρασία τη δημιουργεί μόνος του, με τις ρίζες του 

και το μεγάλο όγκο του. Αντέχει στη μεγάλη θερμοκρασία, στους ανέμους και στις 

απότομες καιρικές συνθήκες.Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες του πρίνου: ο γνήσιος, ο 

ακεραιόφυλλος, ο καλλίπρινος, ο ψευδοκοκιοφόρος, ο χαμαίπρινος κ.ά.

Το κατ'εξοχήν δέντρο της στάνης το Πουρνάρι ή δρυς η κοκκοφόρος, ή δρυς η πρίνος, 

συναντιέται πολύ στα μέρη μας άλλοτε σε θαμνώδη μορφή και άλλοτε σαν δέντρο 

μεγάλο.Τα πριονωτά σαρκώδη φύλλα του και οι οι μικροί αλλά πολύ θρεπτικοί καρποί 

του τα βαλανίδια, αποτελούν μια από τις καλύτερες και πολυτιμότερες τροφές για τα 

κατσίκια του βουνού. Στην κατοχή τα βαλανίδια πλούσια σε άμυλο τροφή,αποτέλεσαν 

τη βάση και για την παρασκευή ψωμιού που έσωσε και έθρεψε πολλές οικογένειες από 

την πείνα. Το ξύλο του είναι πολύ βαρύ και σκληρό. Αυτό είναι το περίφημο"σιδερόξυλο"

πολύτιμο για πολυάριθμες περιπτώσεις, όπου απαιτείται δυνατή ξυλεία (αμαξοποιία

ναυπηγική κ.λ.π.). Παράγει έντονη, διαρκή και σταθερή θερμοκρασία και γι αυτό είναι 

το κατ' εξοχή "καυσόξυλο". Τα φύλλα του και οι νεότεροι βλαστοί του έχουν συνήθως 

κόκκους (εξογκώσεις), που είναι κόκκινοι και που γυαλίζουν. Αυτό το φαινόμενο προ-

καλείται από υμενόπτερα έντομα. Είναι τόσο χαρακτηριστικοί και ζωηροί σε χρωματι-

σμούς οι κόκκοι, ώστε από αυτούς το ερυθρό χρώμα ονομάστηκε "κόκκινον" και ο 

πρίνος πήρε το όνομα "δρυς ο κοκκοφόρος",που χρησιμοποιείται ως χρωστική ύλη. 

Από αυτή την ύλη παλαιότερα γινόταν μεγάλη εξαγωγή στην Τύνιδα, για τα κόκκινα

φέσια των Μωαμεθανών.

Περνάμε την ρεματιά δίπλα στα πρινόδεντρα και βγαίνουμε στο κάμπο στο Δράσι.

Από τα δεξία ο δρόμος οδηγεί στην "Λαγκάδα" περιοχή λίγο ψηλότερα από τον

κάμπο, όμως εμείς ακολουθούμε πορεία ανατολική διασχίζοντας τα καταπράσινα 

χωράφια,και φτάνουμε στον όμορφο χώρο με την μεγάλη δεξαμενή με τα τρεχού-

μενα νερά και τα πλατάνια.Εδώ οι δραστήριοι Βρυσώτες εκμεταλευόμενοι τα 

ευρωπαικά προγράμματα Leader έχουν δημιουργήσει ένα όμορφο χώρο δίπλα 

στην μεγάλη δεξαμενή νερού. Εκεί καθόμαστε κάτω από το ξύλινο κίοσκι με τα 

πέτρινα τραπέζια και καθίσματα ξεκουραζόμαστε μετά την διαδρομή μας και 

απολαμβάνοθμε  τα νόστιμαμεζεδάκια που είχαμε ετοιμάσει.

    ΦΩΤΟ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΕΠΟΧΕΣ....

ΒΡΥΣΕΣ-ΚΑΒΑΛΑΡ-ΛΙΒΑΔΙ-ΔΡΑΣΙ

EveryTrail - Find hiking trails in California and beyond