ΦΑΡΑΓΓΙ ΑΔΡΙΑΝΟΥ

Τα φαράγγια και οι χαράδρες είναι συνηθισμένα γεωμορφολογικά στοιχεία του
ελληνικού τοπίου, τα οποία σχηματίζονται λόγω της διάβρωσης των ασβεστολι-
θικών πετρωμάτων.Ενα από αυτά, το φαράγγι του Αδριανού ξεκινά λίγο μετά το
ομώνυμο χωριό της περιοχής μας.Η ορειβατική ομάδα αποτελούμενη από τριάντα
εννέα πεζοπόρους ξεκίνησε την Κυριακή το πρωί στις 8 Μαίου του 2011 για να
το διασχίσει.Ο καιρός αυτή την φορά μας έκανε το χατίρι και μετά από δύο ανα-
βολές λόγω βροχής (που καθιστούσε δύσκολο το πέρασμα του) τους προηγούμε-
νους μήνες η ηλιόλουστη Μαγιάτικη μέρα μας χάρισε ιδανικές συνθήκες για να
ξεκινήσουμε την περιπέτεια μας.

Η πεζοπορική διαδρομή ξεκίνησε λίγο πρίν το χωριό του Αγίου Κωνσταντίνου
στο Δράσι.κατηφορίσαμε στον κάμπο με τις ελιές και στην συνέχεια ακολουθή-
σαμε ανηφορική πορεία πάνω στο παλιό μονοπάτι που οδηγεί στο χωριό του
Αδριανού.Ο Μάης έχει "βάψει" τα πάντα στην φύση με πολύχρωμες πινελιές,
και το τοπίο γύρω μας είναι πενέμορφο.Την παράσταση όμως εδώ κλέβουν
οι κίτρινοι ασπάλαθοι που έχουν γεμίσει την πλαγιά ολόκληρη και μοσχοβολούν
διακριτικά το γλυκό άρωμα τους.

ΑΣΠΑΛΑΘΟΣ    (Καλυκοτόμος η χνουδωτή Calicotome villosa)

Ανήκει στην οικογένεια των Χεδροπών, Ψυχανθών (Papilionaceae) και άλλες
ονομασίες του είναι Σπαλάχτρι, Σπαλάθρι και Ασφάλαθος. Με την ονομασία
«Ασπάλαθος» το φυτό αναφέρεται από το Διοσκουρίδη. Η λέξη «ασπάλαθος»,
που διατηρείται σε χρήση επί χιλιάδες χρόνια  μέχρι σήμερα, θεωρείται γλωσ-
σολογικά (δες Λεξικό Μπαμπινιώτη) ότι είναι δάνειο από κάποια (άγνωστη)
προϊστορική μεσογειακή γλώσσα.Η επιστημονική ονομασία του φυτού
Calicotome (Καλυκοτόμος) προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις κάλυκας +
τομή και αναφέρεται στον κάλυκα που τέμνεται εγκάρσια κατά την ανάπτυξη
του άνθους.
Οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι με τα ακανθωτά κλαδιά του Ασπάλαθου
κτυπούσαν και τιμωρούσαν τους τυράννους στον Άδη.Είναι ακανθώδης
θάμνος που μπορεί να έχει μεγάλη ανάπτυξη, ιδίως σε περιοχές με πλούσιο
χώμα και κάτω από κατάλληλες συνθήκες. Ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από
αγκάθια, ανάμεσα στα οποία βγαίνουν τα κίτρινα πολυάριθμα άνθη του. Ανθίζει
την Άνοιξη και -ανάλογα με το υψόμετρο- διατηρεί τα άνθη του μέχρι τον Μάιο.
Στη Κρήτη φυτρώνει σχεδόν παντού κυρίως όμως  στην ορεινή και ημιορεινή
ζώνη σε πλαγιές ή κατά μήκος των μονοπατιών, των δρόμων. Όταν είναι
ανθισμένο το φυτό στολίζει τις πλαγιές και προσφέρει μοναδικές στιγμές ομο-
ρφιάς, αλλά όταν ξεραθεί είναι επικίνδυνο λόγω των μυτερών αγκαθιών του.Από
αυτό το φυτό τα ζώα μπορούν να φάνε μόνο τις ανθισμένες κορφές, ενώ οι μέλισ-
σες δεν μπορούν να τρυγήσουν τα άνθη του. Η ρίζα του είναι καλή τροφή για τα
κατσίκια του βουνού, που σκάβουν το χώμα και την τρώνε τους καλοκαιρινούς
μήνες όταν τα γυμνά βουνά είναι αφιλόξενα και ξερά.Ο Ασπάλαθος χρησιμο-
ποιείται προσάναμμα για το άναμμα του φούρνου. Ιδίως οι ρίζες του κάνουν
χοντρά κάρβουνα για το ψήσιμο των ψωμιών και παλαιότερα για τη διατήρηση
της φωτιάς στο τζάκι, τις κρύες χειμωνιάτικες νύχτες.Οι κάτοικοι παλαιότερα
έφτιαχναν φράχτες τοποθετώντας θάμνους από σπαλάθρια στο πάνω μέρος των
τοίχων από ξερολιθιά που χώριζαν τα χωράφια τους, εμποδίζοντας έτσι τα ζώα
να μπουν στα καλλιεργημένα χωράφια.

Αυτό όμως που ίσως οι περισσότεροι να μην γνωρίζουμε για τον 

ασπάλαθο είναι ότι από το είδος του Aspalathus Linearis στην Νότιο
Αφρική παράγεται η φημισμένη ποικιλία τσαγιού ROOIBOS.

Το τσάι "ROOIBOS" είναι ένα πολύτιμο ρόφημα υγείας χωρίς καφεΐνη 

που παράγεται αστη Αφρική . Το φυτό μεγαλώνει μόνο στους αμόλυντους
λόφους της περιοχής Cedarberg στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Τα
βελονοειδή φύλλα και οι κλαδίσκοι του φυτού «Aspalathus Linearis» εξάγουν
ένα πλούσιο άρωμα και μια υπέροχη γεύση. Η ύπαρξη σημαντικών
ποσοτήτων του αντιοξειδωτικού ενζύμου «Υπεροξειδική Δισμουτάση»
(SOD-Super Oxide Dismutase) καθώς επίσης και η ύπαρξη άλλων αντιο-
ξειδωτικών που δεν εμφανίζονται σε άλλα είδη τσαγιού, κάνουν το τσάι
 "ROOIBOS" μοναδικό. Η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για αυτό το τσάι
παγκοσμίως, μιλά από μόνη της για την ποιότητα και την γεύση του.
Εκτός από τη Νότια Αφρική, το τσάι αυτό είναι εξαιρετικά δημοφιλές σε
χώρες όπως η Ιαπωνία, η Γερμανία, η Ελβετία, η Μεγάλη Βρετανία, οι
Η.Π.Α. η Νότια Αμερική και οι χώρες της Άπω Ανατολής.
Πράσινο-κίτρινο στη φυσική του κατάσταση, περνάει, όπως το μαύρο τσάι,
από μια επεξεργασία ζύμωσης που του δίνει το χαρακτηριστικό του κόκκινο
χρώμα. Γι'αυτό το λόγο, το "ROOIBOS"  αποκαλείται συχνά το κόκκινο τσάι.

ophrys episcopalis

ΡΙΓΑΝΗ Origanum vulgare

Η ανηφορική πορεία ανάμεσα στους ασπάλαθους μετά από μία ώρα περίπου
μας έφερε στα βράχια ψηλά πάνω τον Αδριανό.Από το σημείο εκείνο παρα-
τηρεί κανείς όλο τον κάμπο που εκτείνεται και στις δύο μεριές του ποταμού
που κατεβαίνει από τη περιοχή του οροπεδίου του Λασιθίου.Στα αριστερά
ορθώνονται τα απότομα πρανή του φαραγγιού σαν πόρτες από όπου και
επρόκειτο μετά από λίγο να ξεκινήσουμε την διάσχιση του φαραγγιού.
Κατηφορίσαμε από το μονοπάτι μέχρι το μικρό χωριό όπου οι λογοστοί
κάτοικοι έξω από τα σπίτια τους απολάμβαναν την ζέστη του ήλιου.

Το χωριό Αδριανό βρίσκεται χαμηλά στην κοίτη του χειμάρρου κάτω από το
βουνό Τσίβι (1664μ) και ανατολικά του ξεκινά το ομώνυμο φαράγγι,άνηκε
παλαιότερα στην κοινότητα Ζενίων,ενώ τώρα αποτελεί τμήμα του ευρύτερου
Δήμου Αγίου Νικολάου. Αρχικά το όνομα του ήταν Αρκουδάς όμως το 1932
με το προεδρικό διάταγμα 432 του 1932 μετονομάστηκε σε Αδριανός. Οι
μόνιμοι κάτοικοι του είναι λιγοστοί ηλικιωμένοι,και το μικρό αυτό χωριό είναι
κτισμένο και στίς δύο όχθες του ποταμού που έρχεται από την περιοχή των
Ποτάμων με την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής να δεσπόζει στην δεξιά μεριά.

Λίγα μέτρα πιο κάτω από τον Αδριανό μπήκαμε στην κοίτη του ποταμού και
μετά από λίγα λεπτά βρεθήκαμε κάτω από τα πανύψηλα βράχια μέσα στο
φαράγγι που όσο προχωρούσαμε γινόταν όλο και πιο άγριο.Τεράστιοι βράχοι
δυσκολεύουν το περπάτημα και είμαστε αναγκασμένοι να σκαρφαλώνουμε
και να κατεβαίνουμε ανάμεσα τους.Στα σημεία που  η κοίτη του φαραγγιού
γίνεται πιο στενή προχωράμε στην σκιά των μεγάλων πρίνων, όπου βρίσκονται
φυτρωμένα χιλίαδες μικρά λευκά κυκλάμινα .

Μια ώρα σχεδόν μέσα στο φαράγγι που όσο προχωράμε γίνεται και πιο εντυπω-
σιακό, μέχρι που στο δρόμο μας μερικά τεράστια βράχια που λόγω της μεγάλης
υψομετρική διαφορά που δημιουργούν με την κοίτη μας αναγκάζουν να τα κατέ-
βουμε με την βοήθεια σχοινιών.Ο αρχηγός μαςο Γιώργος Σταυρακάκης μας εξηγεί
τον τρόπο και αφού δενόμαστε με το σχοινί ασφαλείας ένας-ένας κατεβαίνει από
τα βράχια.Η εντυπωσιακή αυτή πρωτόγνωρη για τους περισσότερους εμπειρία δίνει
κέφι και χαρά στην μεγάλη παρέα και αφού μετά από κάπμποση ώρα κατεβαίνει και
ο αρχηγός τελευταίος συνεχίζουμε την πορεία μας μέσα στο φαράγγι που ακολουθεί
φιδίσια διαδρομή.Χρειάστηκε βέβαια να περάσουμε αρκετές φορές ακόμα από
εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς,να ανέβουμε και να κατέβουμε πάνω από
τα βράχια βοηθώντας πάντα ο ένας τον άλλο, ένω τον θαυμασμό μας κερδίζουν και
τα τρία κορίτσια που παρά την μικρή ηλικία τους ακολουθούν την ομάδα χωρίς την
παραμικρή γκρίνια ή δυσκολία.

Πολλά από τα νερά των βροχοπτώσεων και των χιονιών που λιώνουν ακολουθούν
τη διαδρομή των άγριων φαραγγιών του βουνού ή αναβλύζουν δροσερό νερό στις
πηγές που είναι διάσπαρτες στο βουνό. Στα φαράγγια αναπτύσσονται αξιόλογα
οικοσυστήματα, με μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον, ενώ την ομορφιά του τοπίου
απολαμβάνουν οι πεζοπόροι που αποφασίζουν τη διάσχισή τους.Εξαιτίας του φυσικού
κάλλους τους αλλά και λόγω της υψηλής βιοποικιλότητάς τους και της σημασίας τους
στη διατήρηση σημαντικών ειδών ζώων και φυτών, τα φαράγγια και οι χαράδρες της
περιοχής μας αξίζουν σημασίας ώστε να ληφθούν μέτρα για την προστασίας τους.
Εμείς εντυπωσιασμένοι μετά από τρείς ώρες περίπου μέσα στο φαράγγι αφήνουμε
την κοίτη του και ανηφορίζουμε στην αριστερή πλευρά του που  o αγροτικός δρόμος
μας οδηγεί σε αυτόν που έρχεται από τα Λακώνια και συνεχίζει πρός Λασίθι μερικές
εκατοντάδες μέτρα από το σημείο από όπου ξεκινήσαμε.Λίγο κουρασμένοι από το
πλύωρο περπάτημα βρεθήκαμε στην συνέχεια στα Εξω Λακώνια στου Σταυρακάκη
όπου και απολαύσαμε νόστιμα μεζεδάκια που είχε προγραμματίσει ομ αρχηγός μας.

ΦΑΡΑΓΓΙ ΑΔΡΙΑΝΟΥ

EveryTrail - Find trail maps for California and beyond