Την πεζοπορία αυτή την Κυριακή στο Kαθαρό μπορεί μερικοί από
μας να την είχαν περπατήσει σε παλαιότερη ημερομηνία (30-5-2010)
http://pezopories.blogspot.com/2010_05_01_archive.html ,όμως οι
περισσότεροι που ακολούθησαν την ομάδα μας και αυτή την Κυριακή,
δεν την είχαν περπατήσει ...μια διαδρομή πάνω στο παλιό μονοπάτι
που ενώνει το οροπέδιο του Καθαρού με αυτό του Λασιθίου ,και που
σώζεται ακόμα σε ένα μεγάλο μέρος του.Το μονοπάτι αυτό εξυπη-
ρετούσε τους ανθρώπους στις μετακινήσεις τους με τα ζώα,τότε
που δεν υπήρχε το σημερινό οδικό δίκτυο,και αποτελεί ένα τμήμα
του συνόλου των μονοπατιών που όργωναν απ΄άκρη σ΄άκρη την
Κρήτη.
Η διαδρομή ξεκινά από την εκκλησία του Τιμίου Σταυρού,που απέχει
περίπου 20 λεπτά με το αυτοκίνητο από την πλατεία με τις ταβέρνες
του Καθαρού,και μια περιγραφή της διαδρομής μπορεί να διαβάσει
κανείς στον βιβλίο των Χάρις Γάλλου και Αννα Μπούρα "Κυκλικές
πεζοπορίες και φαράγγια της Ανατολικής Κρήτης",με τίτλο από
"οροπέδιο σε οροπέδιο",ενώ τόσο στο ξεκίνημα του από το Καθαρό
όσο και από το Λασίθι συναντά κανείς πινακίδες που σε κατευθύνουν.
Σταυρού και ακολούθησε αρχικά για περίπου 30 λεπτά το ευδιάκριτο
μονοπάτι με κυκλική πορεία γύρω από την κορυφή "Σφεντάμη" ,λίγο
ψηλότερα από το μικρό λεκανοπέδιο που σχηματίζεται,γεμάτο από
βελανιδιές,μέχρι το διάσελο στην κορφή της Αλέξαινας,από όπου
το οροπέδιο Λασιθίου απλώνεται μπροστά σου.Ο καιρός ήταν πολύ
καλός χωρίς σύννεφα και μπορέσαμε να παρατηρήσουμε από ψηλά
το οροπέδιο,ζωσμένο κυκλικά από τις κορφές της Δίκτης,την Σελένα
τα όρη του Καθαρού,αλλά και τα όμορφα χωριά σπαρμένα μέσα στο
τεράστι "ταψί" της φύσης.Αρκούσε βέβαια και ένα απλό στρίψιμο
του κεφαλιού σου από την άλλη μεριά για να θαυμάσεις και την θέα
προς το άλλο οροπέδιο αυτό του Καθαρού με την κορυφή της Τσίβης
λίγο ψηλότερα από πάνω του.
Κατηφορίσαμε στην συνέχεια από τις γνωστές "στροφές της Αλέ-
ξαινας" μέχρι την εκκλησία της Αγίας Πελαγίας χαμηλά στο
επίπεδο του οροπεδίου του Λασιθίου.Το όμορφο μονοπάτι στα
μέσα της διαδρομής έχει καταστραφεί από κάποιο ασυνείδητο που
θεώρησε κατόρθωμα το να ανεβάσει μια ερπιστριοφόρο μπουλτόζα
στην πλαγιά,καταστρέφοντας ένα μεγάλο τμήμα του ιστορικού αυτού
μονοπατιού,χωρίς ιδιαίτερο λόγο μιας και το δρόμο που χάραξε
δεν μπορεί να ανέβει κάποιο όχημα.
"Η περιοχή ονομάζεται και "μετόχι της Αλέξαινας" και βρίσκεται στο
ανατολικό μέρος του Οροπεδίου. Κοντά του σώζεται η εκκλησία της
Αγίας Πελαγίας. Αναφέρεται στις Ενετικές απογραφές κατοικημένο.
Σήμερα ακούγεται μόνο ως τοπωνύμιο. Το μετόχι αυτό,είναι το ίδιο
το μετόχι της Αγίας Πελαγίας όπου υπάρχουν πολλές ενδείξεις
παλαιών κτισμάτων. Από διασταυρωμένες δε πληροφορίες, στο μετόχι
αυτό, παρόλο που δεν αναφέρεται στις Ενετικές απογραφές,
κατοικούσαν πολλές οικογένειες μεταξύ των οποίων των Αγγελάκηδων
και Παναγιωτάκηδων οι οποίες μετοίκησαν αργότερα στο μετόχι του
Αγίου Γεωργίου." (Εμμ. Ν. Μπελιβάνη, συνταξιούχου δάσκαλου)
Η πλαγιά στην γύρω περιοχή είναι γεμάτη από βελανιδιές που
σχηματίζουν ένα πυκνό δάσος και φτάνουν μέχρι την έξοδο του
φαραγγιού του Χαυγά που φέρνει στο Οροπέδιο Λασιθίου και
στις λιμνοδεξαμενές του τα πολύτιμα νερά από το Καθαρό.
Η βελανιδιά ή βαλανιδιά (επιστ. Δρυς, Quercus) είναι γένος φυτών
της οικογένειας των Φηγοειδών (Fagaceae) με 531 αυτοφυή είδη
του βόρειου ημισφαίριου της γης . Είναι το κατ΄ εξοχήν δένδρο των
Δρυμών.
Οι βελανιδιές είναι δέντρα ψηλά, αιωνόβια που βρίσκονται είτε
σε πεδινές είτε σε ορεινές περιοχές. Ο καρπός της βελανιδιάς
είναι το βελανίδι, χρήσιμο για ζωοτροφές και στη βυρσοδεψία.
Το ξύλο όλων των ειδών είναι βαρύ, σκληρό και δεν σαπίζει
εύκολα. Χρησιμοποιείται στην οικοδομική, ναυπηγική,
επιπλοποιία, στην κατασκευή σανίδων, δοκαριών και παρασκευ-
άζονται από αυτό ξυλάνθρακες πολύ καλής ποιότητας.
Τα κυριότερα είδη που βρίσκονται στην Ελλάδα είναι :
1. Η ήμερη βελανιδιά (δρυς αιγίλωψ, λατ. Quercus aegilops).
Φτάνει τα 30 μέτρα σε ύψος και ευδοκιμεί σε θερμό και ξηρό
περιβάλλον, βρίσκεται στις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου
σε πεδινές περιοχές, καθώς και στους πρόποδες των βουνών.
Τα φύλλα της είναι δερματώδη, ωοειδή με οξείες παρυφές ,
χνουδωτά. Ο καρπός της είναι σκληρό κάρυο κυπελλοφόρο και
μονόσπερμο. Το κύπελλο του καρπού φέρει πυκνά αγκαθωτά λέπια.
Πάντως υπάρχουν και άκαρπα δέντρα και αυτό αποδίδεται στην
κακή ανθοφορία. Το ξύλο της είναι βαρύ και πολύ σκληρό.
Στην Ελλάδα βρίσκεται στις Κυκλάδες, βόρειες Σποράδες,
Αττική, Ρόδο, Κρήτη, Θεσσαλία και Βοιωτία. Από τα κύπελλα
των καρπών βγαίνει εκχύλισμα που είναι χρήσιμο στη βαφική
και τη βυρσοδεψία.
2. Η δρυς η έμμισχος (λατ. Quercus robur). Φτάνει σε ύψος
τα 25 μέτρα και σχηματίζει μεγάλα δάση στις περιοχές της
Βορείου και κεντρικής Ευρώπης Ο κορμός της έχει χρώμα
γκριζωπό ή σκούρο γκρίζο και ο φλοιός βαθιές ρωγμές. Τα
φύλλα της αναπτύσσονται μαζί με τα άνθη και είναι ενωμένα,
λεία και έχουν ακανόνιστους λοβούς. Τα βαλανίδια έχουν
χαρακτηριστικό μακρύ ποδίσκο. Στην Ελλάδα βρίσκεται σε
χαμηλές ορεινές περιοχές και σε υψόμετρο από 800-1000
μέτρα.
3. Η δρυς η άμισχος (δρυς η πετραία, λατ. Quercus petraea).
Διαφέρει από την έμμισχο στο ότι τα βαλανίδια της
μικρό μίσχο. Μαζί με την έμμισχο αποτελούν τις άγριες
βελανιδιές.
4. Δρυς η Μακεδονική (λατ. Quercus trojana). Φτάνει σε
ύψος τα 20 μέτρα και βρίσκεται στις περιοχές των Βαλκανίων.
Στην Ελλάδα βρίσκεται με μεμονωμένα δέντρα σε δασικές
περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης.
5. Η δρυς η κηρρίς (λατ. Quercus cerris). Συγγενικό είδος
με τα προηγούμενα. Βρίσκεται σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες
και στην Ελλάδα είναι αναμεμειγμένη με άλλα δέντρα.
Γνωστή και με τις ονομασίες "τσέρο" και "ρουπάκι".
Ο φλοιός της έχει βαθιές, ευθύγραμμες ρωγμές και τα
βελανίδια της είναι μεγάλα, μακριά με κύπελλο που φέρει
πολλά λέπια. Το είδος αυτό το αναφέρει και ο Θεόφραστος
με το όνομα Αλοίφιος, ή Ασπρίς.
6. Η λατζιά (δρυς η κληθρόφυλλη, λατ. Quercus alnifolia),
θαμνώδες αειθαλές ενδημικό είδος της Κύπρου.
7. Το πουρνάρι, ή πιρνάρι, ή πρίνος (δρυς η κοκκοφόρος,
λατ. Quercus coccifera), θαμνώδης αείφυλλος σκληρόφυλλος
θάμνος με ευρεία εξάπλωση στην περιοχή της Μεσογείου.
Σημαντικότερη ποικιλία αυτού είναι ο "χαμόπρινος" της
οποίας το μεν ξύλο χρησιμοποιείται στη παραγωγή ανθράκων,
οι δε νεαροί βλαστοί του ως τροφή αιγοπροβάτων. Επίσης
ο φλοιός της ρίζας του είναι βυρσοδεψικός, ενώ το σπέρμα
του είναι βαφικό, γνωστό ως "πρινοκόκι". Άλλες ονομασίες
αυτού του είδους είναι: κατσόπρινος, κατσιδοπίρναρο κ.ά.
8. Η δρυς η βαφική (λατ. Quercus infectoria), ημιφυλλοβόλο
δέντρο με εξάπλωση από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου
μέχρι το ΝΔ. Ιράν.
Ακολουθήσαμε στην συνέχεια την κοίτη του ποταμού που διασχίζει το
Φαράγγι του Χαυγά,περπατήσαμε ανάμεσα στους τεράστιους βράχους
και τις λευκές πέτρες,άλλοτε μέσα από το άνυδρο αυτή την εποχή
ποτάμι,και άλλοτε από το μονοπάτι στην δεξιά μερία του,και περίπου
μετά από 20λεπτά πορεία,αφήσαμε την κοίτη και ανηφορίσαμε από
την πλαγία του φαραγγιού πρός την κορυφή.Αφήσαμε τον Χαυγά και
με πορεία ανηφορική ,ανατολικά ,φτάσαμε στο σημείο από όπου
είχαμε ξεκινήσει,πάντα μέσα από το όμορφο δάσος των βελανιδιών.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου