Η Μίλατος βρίσκεται στην επαρχία Μεραμπέλου του νομού
Λασιθίου και ανήκει διοικητικά στο δήμο Νεάπολης. Το όνομα
πιθανολογείται ότι έχει σχέση με την αρχαία Μίλητο στη Μικρά
Ασία. Το ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα συμπεριλαμβάνει τη
νησίδα Αυγό και την Παραλία Μιλάτου
Η Μίλατος είναι γνωστή κυρίως απο το ιστορικό Σπήλαιο της
Μιλάτου. Κατα την επανάσταση των Κρητών εναντίον των
οθωμανών (1823) είχαν κρυφτεί στο σπήλαιο μερικές χιλιάδες
γυναικόπαιδα. Οι επαναστάτες (περιπου 3,000) είχαν να αντιμε-
τωπίσουν ανεπιτυχώς ένα στρατό 15,000 τουρκοαιγυπτίων σε
μάχες γύρω απο τη Κριτσά Μεραμπέλου. Μόνο περίπου 100
επαναστάτες εμειναν για τη φύλαξη του σπηλαίου. Ο τουρκο-
αιγυπτιακός στρατός ανακάλυψε το σπήλαιο με τα γυναικόπαιδα,
οπότε και επήλθε φοβερή σφαγή
Ανάμεσα στο σημερινό χωριό και την όμορφη αμμουδερή
Παραλία, που βρίσκεται 1000 μέτρα πιο κάτω, ήταν χτισμένη
η μινωική Μίλατος. Ο Μίλατος, που σ' αυτόν οφείλει τ'
όνομά της, ήταν ένα αγόρι που ανατράφηκε στο δάσος από
μια λύκαινα. Μεγάλωσε, σκότωσε τον τύραννο της πόλης
και διέφυγε στη Μικρά Ασία, όπου κατά τον μύθο, ίδρυσε τη
περίφημη αποικία της Μιλήτου, που το 499 π.Χ. άρχισε την
επανάσταση των Ελληνικών πόλεων εναντίον των Περσών.
Τον 3ο π.Χ. αιώνα η Μίλατος καταστράφηκε από τους Λύττιους.
και ο Σαρπηδόνας, είχαν μεγαλώσει, τσακώθηκαν για την αγάπη
ενός ωραίου νεαρού με το όνομα Μίλητος, ο οποίος ήταν γιος
του Απόλλωνα και της νύμφης Αρείας, που άλλοι την ονομάζουν
Δειώνη και άλλοι Θεία ή Αρεία (ονόματα που όλα σημαίνουν
"θεά"). Ο Μίλητος όμως διάλεξε τον Σαρπηδόνα, γιατί τον
αγαπούσε περισσότερο. Τότε ο Μίνωας τον έδιωξε από την
Κρήτη. Ο Μίλητος ταξίδεψε με αρκετά μεγάλο στόλο στη Καρία
της Μικράς Ασίας και ίδρυσε εκεί την πόλη και το βασίλειο
της Μιλήτου.
Η Μίλατος ήταν η πατρίδα του Πανδάρεω, ο οποίος έκλεψε το
σκύλο του Δία και τον έδωσε στον Τάνταλο. Ο Δίας σκότωσε
τον Πανδάρεω και τη γυναίκα του και άφησε ορφανές τις τρεις
κόρες του: την Αηδόνα, την Κλεοθήρα και τη Μερόπη.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Χελιδών ήταν η τέταρτη κόρη του
Πανδάρεω. Μάλιστα, στην περιοχή της Μιλάτου υπάρχει ένας
μεγάλος χείμαρρος με το όνομα «Χελιδόνες» και η τοποθεσία
στη μέση της χαράδρας όπου περνάει ο χείμαρρος ονομάζεται
«Χελιδονιά
Η παλαιότερη αναφορά γιά το όνομα της Μιλάτου βρέθηκε
στα μινωϊκο-μυκηναϊκά αρχεία, την περίοδο πριν την
τελευταία καταστροφή της Κνωσσού (1250 π.Χ.), γραμμένη
στην συλλαβική γραφή Γραμμική Β. Πάνω σε μία πήλινη
πινακίδα από τη μυκηναϊκή Πύλο οι γυναίκες παίρνουν το
επίθετο mi-la-ti-ja (μιλατια(νί): οι γυναίκες από τη Μίλατο.
Μαθαίνουμε και από το πρωιμότερο λογοτεχνικό έργο της
Ευρώπης, την Ιλιάδα του Ομήρου. Εκεί εμφανίζεται η πόλη
Μίλητος στο κατάλογο των πλοίων που συμμετέχουν στον
Τρωικό Πόλεμο πόλεμο, μαζί με την Κνωσσό, τη Φαιστό
και άλλες τέσσερεις πόλεις, κάτω από την αρχηγεία του
βασιλιά Ιδομενέα
ερχόμαστε του οικισμού παραλία Μιλάτου.Ο χωματόδρομος που
έρχεται από τον οικισμό σταματά στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου.
Αφήνουμε τα αυτοκίνητα μας και ξεκινάμε.Μετά από καμιά
διακοσαρία μέτρα συναντάμε μιά δεύτερη εκκλησία (δίκλιτη
αφιερωμένη το ένα κλίτος στην Αγία Μαρίνα και το άλλο στου
Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη),πού είναι χτισμένη πάνω από τον
μικρό όρμο με τα γαλαζοπράσινα νερά.Από εκεί ακολουθούμε το
στενό και απόκρυμνο μονοπάτι που συνεχίζει σκαρφαλωμένο
ψηλά στα βράχια και ακολουθεί πορεία παράλληλη με την
ακτογραμμή.
σπήλαιο,που το μεγάλο άνοιγμα του με την θέα στο απέραντο
γαλάζιο του κρητικού πελάγους οδηγεί σε μια και μοναδική
τεράστια αίθουσα,διατάσεων περίπου 10μ. ύψος και 15μ.
βάθος,με μαυρισμένα τοιχώματα πιθανά από τις φωτιές που
άναβαν στο εσωτερικό του οι διάφοροι κατά καιρούς ένοικοι.
Περιεργαστήκαμε την τεράστια αίθουσα και συνεχίσαμε στο
στενό μονοπάτι με πορεία ανατολική και ελαφρά ανηφορική
ανάμεσα στα απόκρυμνα βράχια την ίδια ώρα που χαμηλά από
κάτω μας αρκετοί ψαράδες με τα καλάμια εκμεταλευόμενοι
τον καλό καιρό δοκίμαζαν τις ικανότητες τους στο ψάρεμα,και
ταυτόχρονα λίγο ψηλότερα κυνηγοί είχαν στήσει καρτέριστα
θηράματα τους.
Εμείς ανάμεσα τους και ανάμεσα στους ξεραμένους φλόμους
φτάνουμε στο δίασελο από όπου αντικρύζουμε πλέον όλη την
βόρεια ακτογραμμή του Πάνω Μεραμπέλλου,με τα ακρωτήρ
και τους κολπίσκους που φτάνουν μέχρι το ακρωτήριο του
"Αφορεσμένου".Η ζέστη από τον νοτία που επικρατεί αλλά και
τον ζεστό ήλιο από πάνω μας μας αναγκάζει να σταμάταμε
αρκετές φορές για μικρές ανάσες ξεκούρασης,ενώ η μοναδική
σκέψη που περνάει από το μυαλό μας είναι το μπάνιο στην
δροσερή θάλασσα που προσπαθεί να μας δελεάσει έχοντας
"λαδώσει" από την άπνοια (φαινόμενο σπάνιο στην περιοχή)
Εχει περάσει περίπου μία ώρα και κάτι όταν φτάνουμε στα
"πηγαδάκια",περιοχή στην έξοδο της ρεματιάς που κατεβαίνει
ανάμεσα στούς οικισμούς Τσαμπί και Ανώγεια.
Από εδώ αρχίσαν τα δύσκολα όταν η πορεία μας για περίπου
σαράντα λεπτά έγινε αρκετά ανηφορική στην απότομη πλευρά
του λόφου,αρχικά ανάμεσα σε ασπάλλαθους που είχαν κρύψει
το μονοπάτι,και λίγο ψηλότερα ανάμεσα σε μικρά ελαιόδενδρα
που προσπαθούν να ωριμάσουν τον πολύτιμο καρπό τους στις
δύσκολες συνθήκες του άνυδρου αυτού τόπου.Μας προσέφεραν
όμως μερικά από αυτά την πολύτιμη σκιά τους για όσο ξεκουρα-
ζόμασταν απολαμβάνοντας την μεγευτική θέα στο απέραντο
γαλάζιο...ενώ η στάθμη του νερού στα μπουκάλια είχε φτάσει
στα πολύ χαμηλά !!
Φτάσαμε στην ψηλότερο σημείο μέχρι που συναντήσαμε τον
χωματόδρομο,που οδηγεί στούς δύο απομονωμένους οικισμούς
του πάνω Μεραμπέλλου.Δεξιά στα Ανώγεια και μπροστά μας
στο Τσαμπί που παλαιότερα αποτελούσαν μέρος της κοινότητας
του Αγίου Αντωνίου.Η περιοχή γύρω από το Τσαμπί κατοικείται
από την αρχαιότητα μαρτυρούν τα θραύσματα πήλινων αγγείων
που κατά καιρούς έχουν βρεθεί στις τοποθεσίες,"Κοκκινάβαρη",
"Κατσοπρινωτό" και "Καβροχώρι",ενώ επίσης γειτονική τοποθεσία
"Τρόχαλος" βρέθηκαν ερείπια παλαιών κτισμάτων.Ο οικισμός
"Ανώγεια" είναι κτισμένος στο ύψος απότομης, σχεδόν κάθετης
προς την θάλασσα, βουνοκορφής. Μπροστά απλώνεται το Κρητικό
πέλαγος ενώ διακρίνεται μεγάλο μήκος της βόρειας ακτής της
Κρήτης προς δυτικά και ανατολικά
λίγο νερό που βρίσκεται στον πάτο της ξεδιψά τα μικρά
πουλιά της περιοχής (αρκετά πέταξαν από μέσα μόλις
μας αντιλήφθηκαν) και μετά από λίγο περνάμε μπροστά
από την παλία αναπαλαιωμένη εκκλησία του Αγίου
Γεωργίου που ο αυλόγυρος της χρησιμοποιείται ως
κοιμητήριο.Αφού ξεδιψάσαμε και δροσιστήκαμε στο
νερό που μας πρόσφερε η βρύση στην είσοδο της ,
συνεχίσαμε δυτικά ακολουθώντας το μονοπάτι που
κατηφορίζει την πλαγιά πρός την Μίλατο.Περπατήσαμε
ανάμεσα από χιλιάδες ασφόδελους που φυτρώνουν στην
πλαγιά και ανθίζουν αυτή την περίοδο δίνοντας μια
εκπληκτική εικόνα ανάμεσα στούς σκίνους και τις
μυρτιές,θαυμάζοντας παράλληλα τον κάμπο της Μιλάτου
με τους δύο οικισμούς της από ψηλά.
Ο ΑΣΦΟΔΕΛΟΣ
(Σκυλοκρεμμύδα ή ασκελετούρα)
Ο Ασφόδελος ο λευκός - Asphodelus Alba ανήκει στην οικογένεια
των Λειλιϊδών (Liliaceae). Κατά την μυθολογία αποτελούσε
έμβλημα του θεού Διόνυσου. Οι Αρχαίοι Έλληνες το είχαν σαν
σύμβολο πένθους και όπως αναφέρει ο Όμηρος στην «Οδύσσεια»
έσπερναν τον ασφόδελο στους τάφους, γιατί νόμιζαν ότι οι ψυχές
τρέφονταν με τους κονδύλους τους. Έλεγαν ακόμα ότι οι πεθαμένοι
άνθρωποι κατοικούν στον «Ασφόδελο Λειμώνα», λιβάδι με
ασφόδελους που βρίσκεται στον Άδη. Τα λουλούδια του
αποτελούσαν πρότυπο λησμονιάς
Το φυτό φέρει όλα τα φύλλα στη βάση του, γραμμικά όμοια
με τους νάρκισσους. Μεταξύ των φύλλων φύεται ένα στέλεχος
που τελειώνει στην κορυφή σ' ένα σύνολο βότρυων με άνθη
αρκετά εντυπωσιακά κωδωνοειδή – αστεροειδή, λεπτά με έξη
πέταλα.
Το μακρύ της στέλεχος όταν είναι στραβό, λένε ότι η χρονιά θα
είναι κακή, αντίθετα αν είναι ίσιο η χρονιά θα πάει καλά. Επειδή
είναι μαλακό παλιά τα παιδιά κατασκεύαζαν μ' αυτό ανεμόμυλους,
που τους αναρτούσαν το καλοκαίρι πάνω στα δώματα.
Οι κατσίκες, λένε οι βοσκοί, όταν φάνε ξερά τα μπουμπούκια της
ζαλίζονται πρήσκονται και μπορεί και να πεθάνουν.
Με τα φύλλα της γέμιζαν στρώματα, ευτελές υλικό για τους
φτωχούς.Κατά καιρούς είχε χρησιμοποιηθεί ως συγκολλητική
ουσία, για την παρασκευή αλκοόλ αλλά και ως αλοιφή κατάλληλη
για κάθε πληγή.
Δεν χρειαστήκαμε παρά τριάντα λεπτά για να φτάσουμε στούς
πρόποδες του λόφουκαι στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου
περίπου τρείς ώρες και σαράντα λεπτά από το ξεκίνημα της
πεζοπορίας μας.Οι τυχεροί που είχαν προνοήσει να κρατούν τα
μαγιό τους απόλαυσαν ένα δροσιστικό μπάνιο στα νερά της
παραλίας,και στη συνέχεια όλοι μαζί απολαύσαμε ένα νόστιμο
γεύμα συνοδεία παγωμένης μπύρας σε ταβέρνα δίπλα στην
θάλασσα....δίνοντας ένα όμορφο επίλογο στην Κυριακάτικη
πεζοπορία μας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου