πεζοπορία μας αυτή την Κυριακή σε απογευματινή ώρα,την
ώρα που ο καυτός καλοκαιρινός ήλιος βρίσκεται στο τελευταίο
κομμάτι της καθημερινής του βόλτας,η θερμοκρασία αρχίζει να
πέφτει,και η δροσία κάνει αισθητή την παρουσία της.Η διαδρομή
μας το μονοπάτι από το Μαρδάτι στον Κρούστα,ένα τμήμα του
δρόμου που κάποτε ήταν ο μοναδικός που ένωνε το χωριό του
Κρούστα με τον Αγιο Νικόλαο και εξυπηρετούσε τους κατοίκους
για τις τότε μετακινήσεις τους.
οικισμού "Μαρδάτι" που άνηκε παλαιότερα στην Κριτσά(τώρα με
τους διευρυμένους δήμους υπάγεται στον Δήμο Αγίου Νικολάου),
και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 210 μέτρα,στις παρυφές του όρους
Θύλακα 520μ.στο διέσελο πριν τον κάμπο της Κριτσάς.Οφείλει το
όνομα του στους Μαρδαίτες(&Μαραίτες),τους φύλακες του περά-
σματος προς Άγιο Νικόλαο,κατά την περίοδο της Βυζαντινής
αυτοκρατορίας.
φυσίτες & Μονοθελήτες.Στην αραβική γλώσσα αποκαλούνταν
Djaradjima.Είχαν τοποθετηθεί από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο
τον Δ'(668-685),στα μέσα του 7ου αιώνα ως ακρίτες φρουροί στο
όρος Λίβανο της Συρίας,για την απόκρουση επιθέσεων από τους
Αραβες.Αργότερα ο Ιουστινιανός Β' ο Ρινότμητος(685-695),τους
απέσυρε και έκτοτε εγκαταστάθηκαν σε διάφορα μέρη της βυζα-
ντινής αυτοκρατορίας και συγχωνεύθηκαν με τους ντόπιους.Οι
Μαρδαΐτες των ευρωπαϊκών επαρχιών της Βυζαντινής Αυτοκρα-
τορίας ονομάζονταν στις πηγές «Μαρδαΐτες της Δύσης», αλλά θα
πρέπει να επισημανθεί ότι παραμένει αβέβαιη η ταύτιση των
Μαρδαϊτών του 9ου και 10ου αιώνα με εκείνους του 7ου.
Ξεκινήσαμε λοιπόν την πεζοπορία μας από το Mαρδάτι και ακολου-
θήσαμε το μονοπάτι προς το νότιο τμήμα του κάμπου της Κριτσάς,
στην περιοχή Μάμαλος .Περάσαμε από τον δρόμο ανάμεσα στους
ελαιώνες και στους κήπους,μέχρι το ποτάμι που διασχίζει τον κάμπο
της Κριτσάς.Από το σημείο εκείνο ο δρόμος γίνεται ανηφορικός και
μετά από 20 λεπτά πορεία συναντά την περιοχή των ανεμόμυλλων.
Στο σημείο εκείνο σώζεται αναπαλαιωμένος από τους ιδιώτες ιδιο-
κτήτες τους ένας,και τα ερείπια άλλων δύο.Ο αγροτικός δρόμος
συνεχίζει και μετά από λίγο περνά δίπλα από το ξωκκλήσι των
Αγίων Αποστόλων όπου υπάρχει η εικόνα της «Παναγίας
Γαλακτοτρο-φούσας» σπάνιας βυζαντινής βένετοκρητικής
τεχνοτροπίας.(Για λόγους ασφάλειας σήμερα σώζεται στην
Κριτσά).
Λίγο μετά το ξωκκλήσι ακολουθούμε το παλιό μονοπάτι που
σώζεται ανέπαφο για απόσταση 25 λεπτών, με τα ανθισμένα
θυμάρια δεξιά και αριστερά να δίνουν μια όμορφη εικόνα
Διέρχεται από το κουτσουνάρι,πηγή απ΄όπου κατά τον Μεσαίωνα
αρδεύονταν οι Άγιοι Απόστολοι.Εκεί συναντάσήμερα ο πεζοπόρος
την παλιά δεξαμενή νερού και τις γούρνες που κάποτε ξεδίψαγαν τους
διερχόμενους,κάτω από τα αγκαθωτά βάτα και τους καταπότες που
έφερναν το τρεχούμενο νερό στην δεξαμενή.Συνεχίζουμε την
ανάβαση από το μονοπάτι στα σημεία που δεν τα έχει αγγίξει ακόμα
η ανθρώπινη παρέμβαση με την διάνειξη αγροτικών δρόμων,και
φτάνουμε στο πλάτωμα από όπου η θέα τόσο του κάμπου της
Κριτσάς,όσο της πόλης του Αγίου Νικολάου στο βάθος και ακόμα
σχεδόν ολόκληρου του κόλπου του Μεραμπέλλου,το Καλό Χωριό,
και τα όρη της Σητείας στο βάθος, να σε αποζημιώνει.
Ο χωμάτινος δρόμος έχει αντικαταστήσει το μονοπάτι και απέχει
πλέον μερικές εκατοντάδες μέτρα από το χωριό του Κρούστα.
Περνάμε ανάμεσα από τις αμυγδαλίες που αφθονούν στην περιοχή
και μετά από λίγο μπαίνουμε στα σοκάκια του Κρούστα.Τα παλιά
σπίτια έρημα, κλειστά με τις σφαλιστές πόρτες φαίνεται να έχουν
περάσει στην άλλη διάσταση πλέον. Κι όμως στο πείσμα του
χρόνου που περνά συναντούμε και μερικές γερόντισσες μπροστά
στις αυλές των σπιτιών τους, μόνες να περνούν το απόγευμα
τους, και μας καλοσωρίζουν εντυπωσιασμένες από τους
ξαφνικούς επισκέπτες,ενώ συγκίνηση προκάλεσε το γεγονός ότι
δύο από τους πεζοπόρους συνάντησαν το δάσκαλο τους στο
δημοτικό σε διαφορετικές σχολικές περιόδους (1960 & 1980),
ανταλλάσοντας αναμνήσεις,από τα χρόνια εκείνα.
Διασχίζουμε τα έρημα σοκάκια μέχρι το κεντρικό δρόμο όπου και
τερματίζεται άλλη μιαόμορφη πεζοπορία μας, με καλή παρέα και
το φινάλε να δίνεται με ρακί και νόστιμους μεζέδες σε τοπική
ταβέρνα.
"Κρούστας: Βρίσκεται σε υψόμετρο 540 μέτρων. Στον Κρούστα,
ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν κάποια στοιχεία του τοπικού πολιτισμού,
τα ήθη και στα έθιμα, η ομιλία αλλά και ορισμένα χαρακτηριστικά
εμφάνισης.Η παλαιότερη αρχειακή μαρτυρία του οικισμού εντο-
πίζεται το 1528 σε πωλητήριο έγγραφο του Νοτάριου της Ιερά-
πετρας. Στο έγγραφο αυτό ο ένας από τους συμβαλλόμενους
κατοικεί «εν τω χορίω Κρούστα». Απογράφεται για πρώτη φορά
σαν Crusta το 1583 με 362 κατοίκους και φέρεται να ανήκει στην
επαρχία Ιεραπέτρας. Στην επαρχία Μεραμπέλου ανήκει από το 1671
(αναγράφεται ως Kruste) Τη διάρκεια της Αιγυπτιοκρατίας στη
Κρήτη (1830-1840) ο Krusta έχει 30 χριστιανικές οικογένειες.
Το 1881 ανήκει στο Δήμο Κριτσάς (με 345 κατοίκους) και το
1920 είναι έδρα αυτονόμου αγροτικού Δήμου με 536 κατοίκους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το παλιό εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου
(του 14ου αιώνα)"
Aπό άρθρo του Λεωνίδα Κλώντζα (www.satleo.gr) που
δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα"ΑΝΑΤΟΛΗ" του Αγιου
Νικολάου Κρήτης (20-7-2008)
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου