ΣΕΛΕΝΑ-ΚΑΡΦΙ

Το όρος Σελένα είναι ένα από τα βουνά που περιστoιχίζουν το
οροπέδιο Λασιθίου.Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά και είναι
φυσικό σύνορο ανάμεσα στην επαρχία Μεραμπέλου και το
οροπέδιο.Στέκει επιβλητικό στα 1650 μ. περίπου και από
την κορυφή του, μια μέρα με καλή ορατότητα μπορεί να δια-
κρίνει κανείς την βόρεια πλευρά της Κρήτης από το Ηράκλειο
μέχρι το Σίσι,τα απέναντι επιβλητικά βουνά της Δίκτης,το
Οροπέδιο Λασιθίου,μέχρι τα όρη Θριπτής,μέχρι το Ψηλορείτη,
ακόμα και την Σαντορίνη...Η πεζοπορία μας είχε σκοπό να
καταφέρει να ανέβει στην κορυφή την Κυριακή 23-5-2010
μαζί με τονορειβατικό σύλλογο Ε.Π.Ο.Σ. ΦΥΛΗΣ που
πραγματοποιούσε εκδρομή-πεζοπορία στην περιοχή εκμετα-
λευόμενη το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος.

Ποτάμοι
Το πιο ορεινό χωριό του δήμου Αγίου Νικολάου είναι οι Ποτάμοι.
Όλοι οι οικισμοί (Μέσα & Εξω)είναι χτισμένοι στις ρεματιές και
στις πλαγιές της Σελένας, του ιστορικού για τον τόπο μας βουνού
που πιθανότατα οφείλει το όνομά του στη Σελήνη, τη δωρική
Σελάνα.
Εκατοντάδες πηγές, μικρές και μεγάλες, με δροσερό και πεντακά-
θαρο νερό ποτίζουν τους κάμπους, όπου καλλιεργούνται λαχανικά,
μηλιές, καρυδιές και αμπέλια.

Το ραντεβού μας ήταν στους Μέσα Ποτάμους από όπου και
ξεκίνησε η ανάβαση προς την Σελένα.Ανεβήκαμε μέσα από
τα περβόλια της περιοχής με κατεύθυνση προς  το εκκλησάκι
του Αγίου Παντελεήμονα,και μετά από 30 λεπτά περίπου
βρισκόμαστε στο προάυλιο χώρο της εκκλησίας.Βλέπαμε
από ψηλά το χωριό με τις όμορφες καταπράσινες πεζούλες του,
ενώ στο βάθος σαν λίμνη φαινόταν ένα μικρό τμήμα του κόλπου
του Μεραμπέλλου.
Απέναντι μας οι κορφές της  Δίκτης κρυβόταν μέσα στα πυκνά
σύννεφα,ενώ από πάνω μας μερικοί βιτσιλοαετοί έκαναν ανα-
γνωριστικές πτήσεις.
Τα σύννεφα άρχισαν να πυκνώνουν με γοργό ρυθμό πράγμα
που μας ανησύχησε,μια και δεν είχαμε προετοιμαστεί για μια
ξαφνική βροχή που θα δυσκόλευε την προσπάθεια μας.
Ακολουθούμε τον δρόμο και μερικές δεκάδες μέτρα πιο πάνω
φτάνουμε στον λαιμό που σχηματίζουν τα βουνά και μπορέσαμε
να πάρουμε μια πρώτη εικόνα του οροπεδίου του Λασιθίου,του
μικρότερου "του Νίσιμου",αλλά και την νεφοσκεπασμένη κορυφή
της Σελένας που μας περίμενε.

 

Αρχίσαμε την ανάβαση στην Σελένα ακολουθώντας το σημαδ-
εμένο μονοπάτι που σκαρφάλωνε προς την κορυφή.Οι 40
περίπου ορειβάτες ο ένας πίσω από τον άλλο ανεβαίνουν σαν
ένα πελώριο φίδι πολλές φορές μέσα στην ομίχλη που κάλυπτε
τον τόπο.Η πέτρα κυρίαρχη σμιλεμένη σε περίτεχνα σχέδια από
το χιόνι και τον αέρα και μόνο λιγοστοί θάμνοι να φυτρώνουν
ανάμεσα στα βράχια στο δύσκολο αυτό τόπο που τον χειμώνα
τον σκεπάζει για ένα μεγάλο διαστήμα το χιόνι και συνέχεια το
μαστιγώνει ο αέρας.Οσο ανεβαίνουμε η θέα γίνεται όλο και
πιο εντυπωσιακή, έχουμε το οροπέδιο στα πόδια μας, που το
βλέπουμε για πρώτη φορά από τόσο ψηλά..

 

Συνεχίζουμε την ανάβαση με την "αφούρα" όπως έλεγε η γιαγιά
μου την ομίχλη των βουνών να πυκνώνει και τη θερμοκρασία να
αρχίζει να πέφτει αναγκάζοντας μας να φορέσουμε τα μπουφάν
μας.Εχουν περάσει σχεδόν δυόμιση ώρες ,όταν το μονοπάτι
τελειώνει και το μικρό πλάτωμα με την μικρή πυραμίδα με τις
πέτρες,δηλώνει ότι είμαστε πλέον στο τέρμα.
Η κορυφή είναι γυμνή από βλάστηση,τι θα άντεχε άλλωστε
σε αυτό το υψόμετρο,μόνο βράχια και λιγοστά ερείπια ,που
δηλώνουν ότι ο χώρος μπορεί να είχε χρησιμοποιηθεί σαν
παρατηρητήριο.
Χαμηλότεραένα μεγάλο τμήμα από την βόρεια Κρήτη,κρυμένο
όμως κάτω από τα σύννεφα,μας στεναχωρεί διότι δεν μπορούμε
να διακρίνουμε.
Ξαφνικά η ομίχλη και τα σύννεφα ανοίγουν (με άνωθεν ίσως
εντολή),και μπροστά στα μάτια μας ξετιλίγεται το εντυπω-
σιακό θέαμα.Στα πόδια μας η Χερσόνησος τα Μάλλια το Σίσι,
το μοναδικό δάσος με τους αζιλάκους,η εντυπωσιακή
κορυφογραμμή που κατεβαίνει προς τα πρώτα χωριά του
Ηρακλείου (Κράσι,Κερά,Μοχός,Αβδού...) και το οροπέδιο
Λασιθίου από την άλλη πλευρά σαν πίνακας ζωγραφικής,
αγκαλιασμένο και προστατευμένο από τα ψηλά βουνά

Το Αζιλακόδασος είναι ένα πανέμορφο δάσος που βρίσκεται κάτω
από την κορυφή της Σελένας ,της δεύτερης ψηλότερης των Λασι-
θιώτικων βουνών.Αζίλακας είναι η κρητική ονομασία του δέντρου
Quercus ilex που στην υπόλοιπη ελλάδα ονομάζεται Αριά ή Άριος
Δρυς. Η Αριά (ή Άριος Δρυς - Quercus ilex), είδος βελανιδιάς,
φυτρώνει και αναπτύσεται σε πάρα πολλούς τύπους εδαφών και
καμιά φορά το βρίσκουμε όπως εδώ κα σε μορφή δάσους.Η Αριά
δεν αντέχει στην σκίαση. Είναι υπεραιωνόβια δέντρα τα οποία
μπορούν να κυριαρχούν για εκατοντάδες χρόνια σε ένα δάσος.

Για 30 λεπτά παρατηρούμε το τοπίο μαγεμένοι,και οι φωτο-
γραφικές μηχανές απαθανατίζουν τους τυχερούς ορειβάτες,
πλαισιομένους με την πανέμορφη θέα,ενώ μετά με δυσκολία
καταφέρνουμε να χωρέσουμε στην αναμνηστική φωτογραφία
μαζί με τα μέλη του ορειβατικού τμήματος του συλλόγου της
Φυλής.

Ο Ε.Π.Ο.Σ. ΦΥΛΗΣ (Ελληνικός Πολιτιστικός Ορειβατικός Σύλ-
λογος Φυλής) δραστηριοποιείται στο χώρο του βουνού από το
2000. Έχει την έδρα του στη Φυλή, στους πρόποδες της Δυτικής
Πάρνηθας. Ασχολείται με όλες τις μορφές ορειβασίας, όπως
ορεινή πεζοπορία, αναρρίχηση και αναβάσεις σε βουνά της
Ελλάδας και του εξωτερικού, συντήρηση μονοπατιών, διάνοιξη
νέων διαδρομών. Καταφέρνει έτσι, να διαδώσει την Ορειβασία
και να προσελκύσει περισσότερους ανθρώπους στον κόσμο του
βουνού, αλλά και να προσφέρει την ικανοποίηση της επιτυχούς
ανάβασης σε μια κορυφή για πιο απαιτητικούς ορειβάτες.
Αναπτύσσει την Αγωνιστική Αναρρίχηση, την Τοξοβολία σε
ικανό βαθμό, με ιδιόκτητο εξοπλισμό και οι αθλητές του συμ-
μετέχουν σε πανελλήνιους αγώνες Τοξοβολίας.Κάθε χρόνο
οργανώνει Σχολές Χειμερινού Βουνού και Αναρρίχησης με
επιδοτούμενα από το Σύλλογο δίδακτρα για να δώσει την
ευκαιρία σε νέους κυρίως ορειβάτες να καταρτιστούν και να
εκπαιδευτούν, ώστε να έχουν γνώση στο βουνό για να
προάγεται η ορειβασία με σωστό τρόπο στη χώρα μας. Οι Σχολές
που οργανώνει είναι αναγνωρισμένες από την ΕΟΟΑ, με
εκπαιδευτές που κατέχουν την πιο σύγχρονη γνώση σε θέματα
ασφάλειας και εκπαίδευσης στο βουνό. Βασικός Εκπαιδευτής
είναι ο Χρήστος Μπελογιάννης, Ομοσπονδιακός Εκπαιδευτής
και Διεθνής Οδηγός Βουνού (UIAGM).

Εντυπωσιασμένοι  πήραμε το δρόμο πρός το Οροπέδιο του
Νίσιμου,400 περίπου μέτρα χαμηλότερα,κατεβαίνοντας για
λίγο το μονοπάτιπου είχαμε ανέβει και στην συνέχεια από την
πλαγιά ελεύθερα με κατεύθυνση νότιοδυτική.Ο καιρός στο μεταξύ
είχε αλλάξει πρός το καλύτερο και ένας ζεστός ήλιος έλαμπε πάνω
από τα κεφάλια μας.Μας πήρε περίπου 70 λεπτά για να κατηφο-
ρίσουμε ανάμεσα από τους λιγοστούς όμορφους κέδρους στο
μικρό επίπεδο οροπέδιο,που στο μεγάλυτερο τμήμα του είναι
σπαρμένο από τουςβοσκούς της περιοχής,και αφού το διασχίσαμε
σταματήσαμε δίπλα από την μικρή πετρόχτιστη εκκλησία της Αγίας
Αριάδνης,για μια μκρή ανάσα πρίν την νέα ανάβαση μας στην
κορυφή "Καρφί".Ακολουθούμε το μονοπάτι ,που οι μινωίτες
χρησιμοποιούσανπριν μερικές χιλιάδες χρόνια, και φτάνουμε μετά
από 20 λεπτά στα ερείπια του αρχαίου οικισμού σε ένα πραγματικά
στρατηγικό σημείο,πάνω από μέρος της επαρχίας Πεδιάδος με το
περιβόητο φράγμα Αποσελέμη.

Σημαντικός μινωικός οικισμός αλλά άγνωστος στον περισσότερο
κόσμο είναι ο οικισμός Καρφί. Βρίσκεται στα σύνορα Ηρακλείου
και Λασιθίου, βόρεια από το χωριό Τζερμιάδο στο οροπέδιο
Λασιθίου. Πήρε το όνομα του από τον βράχο πάνω στον οποίο
βρίσκεται, ο οποίος είναι ιδιαίτερα απόκρημνος και μοιάζει με
καρφί. Ο οικισμός χτίστηκε ανατολικά του βράχου μετά το
1100 π.Χ. όταν οι Μινωίτες κατέφυγαν εκεί για να αποφύγουν τη
μανία των Δωριέων. Στη θέση που χτίστηκε ο οικισμός υπήρχε
ένα ιερό κορυφής των Παλαιοανακτορικών χρόνων. Οι ανασκαφές
που έφεραν τον οικισμό στο φως έγιναν τα έτη 1937-39 από τον
J. Pendlebury. Ο οικισμός θεωρήθηκε καταφύγιο κατά την
δύσκολη εκείνη περίοδο. Τα σπίτια χωρίζονται με στενά πλακό-
στρωτα δρομάκια. Τα περισσότερα ευρήματα είναι σκεύη
καθημερινής χρήσης και αγγεία. Στο ιερό,όμως έχουν βρεθεί
αρκετά λαμπρά θρησκευτικά αγαλματίδια, συμπεριλαμβανόμενης
και της κυλινδρικά περιζωσμένης θεότητας με τα υψωμένα χέρια
σε στάση προσευχής που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείου
του Ηρακλείoυ.Ο μινωικός οικισμός επέζησε ανέπαφος εδώ για
400 περίπου χρόνια μετά την κατάκτηση της Κνωσού και οι
Μινωίτες απόδειξαν ότι δεν έχασαν τη λατρεία τους ακόμα και
κάτω από αυτές τις συνθήκες.Η πόλη δεν καταστράφηκε, αλλά
εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους. Οι κατοικίες και τα δρομάκια
μοιάζουν με τα αντίστοιχα στα Γουρνιά.Επίσης, υπάρχουν
ομοιότητες με παλιά σπίτια και πλακόστρωτα σε σημερινά χωριά
του νομού Λασιθίου.

Το τελευταίο τμήμα της ορειβασίας-πεζοπορίας μας ξεκίνησε
κατεβαίνοντας από το Καρφί πρός την Κερά. Κοντά στα ερείπια
της μινωικής και σε υψόμετρο 900μ. περίπου βρίσκεται η βιτσι-
λόβρυση και η ύδρευσή της πόλης πολύ πιθανόν γινόταν απ' αυτή
την πηγή που τότε σίγουρα θα είχε περισσότερο.Η πέτρινη βρύση
έχει και μαρμάρινη επιγραφή ενθύμιο από τους Αγγλους αρχαιο-
λόγους που είχαν κάνει την ανασκαφή στον οικισμό :

ΒΙΤΣΙΛΟΒΡΥΣΙΣ

Ω ΞΕΙΝ ΕΥ ΜΕΝ ΠΙΝΕ ΧΑΡΙΝ Δ΄ΕΧΕ ΤΟΙΣΙ ΤΟ ΠΙΣΤΡΟΝ
ΔΕΙΜΑΣΙΝ ΧΗΜΙΝ ΗΝ ΣΤΟΜΑΘ' ΑΥΛΛΕΑ
ΕΝΘΥΜΙΟΝ ΤΩΝ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
ΧΓΗΗΗΗΔΔΔΓΙΙΙ

Είχαν πια περάσει 6 ώρες από το πρωί όταν ξεκίνησε η περιπέτεια
μας στις κορφές των βουνών της ανατολικής πλευράς του
οροπεδίου,και έτσι φτάσαμε στο τέλος της πεζοπορικής διαδρομής
μας.Αποχαιρετήσαμε τους συνοδοιπόρους μας από τον ορειβατικό
σύλλογο Φυλής που θα συνέχιζαν με κατασκήνωση σε σκηνές
στο οροπέδιο Λασιθίου και αφού επιβιβαστήκαμε στο αυτοκίνητο
(για μια ακόμα φορά έδωσε την λύση της επιστροφής) του Νίκου
του Σκουλικάρη,επιστρέψαμε στους Μέσα Ποτάμους,όπου μιά
ρακή κρίθηκε επιβελημένη και με την συνοδία από νόστιμα
μεζεδάκια,ξανανιώσαμε μετά την κούραση από την 6/ωρη
πεζοπορία.

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ