ΛΑΣΤΡΟΣ - ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΡΥΦΗ ΚΑΨΑ

Στην ανατολική μεριά της Κρήτης υψώνονται τα όρη της Σητείας. Αποτελούν προέ-
κταση της Δίκτης και φτάνουν μέχρι το Ακρωτήρι Σίδερο. Ψηλότερη κορυφή τους,
είναι ο ΑφέντηςΧριστός (1475 μ.), ενώ άλλες κορυφές, η Θρύπη (1.426 μ.), Σπαθί
(1180 μ.), Πλακωτή(1011 μ.), και Καψάς (998μ.).Στην τελευταία κορφή της μικρής
ομώνυμης οροσειράς του Καψά, που η μισή ανήκει στην επαρχία Ιεράπετρας και
άλλη μισή στην επαρχία Σητείας και αποτελεί και φυσικό όριο των δύο επαρχιών
του Νομού μας, ανέβηκε η ορειβατική ομάδα Αγίου Νικολάου την πρώτη Κυριακή
της Αποκριάς στις 19 του Φλεβάρη του 2012.

VIDEO ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ

Η οροσειρά Καψάς έχει μήκος περίπου 4900 μέτρα και κατεύθυνση από ΝΔ πρός
ΒΑ, οριοθετείτε από το φαράγγι του Καββουσίου μέχρι την Παναγιά την Μυρτιδί-
ωτισσα στο Σκινοσέλι στο δρόμο προς Σητεία μετά την Μαλάβρα και έχει τέσσερις
κορυφές στα  812μ, 848μ, 962μ και 998μ., ξεκινώντας από τον βορρά .Στο διάσελο
ανάμεσα στις δύο μεσαίες κορυφές και περίπου στα 900 μ. είναι χτισμένο το εκ-
κλησάκι του Αγίου Ιωάννη, που το λευκό του χρώμα το κάνει να ξεχωρίζει ανάμεσα
στο γκρίζο της πέτρας και να διακρίνεται από πολύ μακριά.Αφετηρία της διαδρομής
μας ήταν η Λάστρος το πρώτο χωριό της Σητείας καθώς μπαίνεις στην επαρχία της,
από τα δυτικά.

ΛΑΣΤΡΟΣ
Γραφικό χωριό με όνομα προελληνικής προέλευσης, (μάλλον είναι προϊστορικό)
που ρίσκεται 35 χιλ. δυτικάτης Σητείας. Διατηρεί τον παραδοσιακό του χαρακτήρα
και μέσα στον οικισμό σώζεταιη παλιά βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
Το όνομα Λάστρος . Στην απογραφή των Ενετών του 1583 η Lastro είχε 285
κατοίκους.Στη γύρω περιοχή έχουν εντοπιστεί μινωικές αρχαιότητες (Μινωικός
οικισμός,νεκρόπολη και μινωικοί τάφοι), ενώ αρχαϊκά ευρήματα έχουν εντοπιστεί
στη θέση Κυνηγόσπηλιος. Δυτικά και νότια του χωριού στις πλαγιές των ψηλών
βουνών πουτο περιβάλλουν διακρίνεται το χαρακτηριστικό γεωλογικό ρήγμα της
Λάστρουύψους πολλών μέτρων, γνωστό ως «στεφανιές». Στη θέση Αλτσί υπά-
ρχουν τα μεγαλύτερα κοιτάσματα γύψου στην Ευρώπη όπου και λειτουργούν
τρία λατομεία.

Στη περιοχή του υπάρχουν 15 εκκλησίες από τις οποίες πολλές βυζαντινές. Η Λά-
στρος διατηρεί το παραδοσιακό της χρώμα και το καλοκαίρι σφύζει από ζωή.
Σήμερα ενώ είναι ένα από τα πιο ωραία χωριά της Σητείας κινδυνεύει με ερήμωση.
Φημίζεται για την επίδοση των κατοίκων του στις τέχνες και τα γράμματα. Είναι γε-
νέτειρα πολλών διακεκριμένων επιστημόνων και καλλιτεχνών μεταξύ των οποίων
ο ιατρός πολιτικός και λόγιος Μιχαήλ Καταπότης και οι ποιητές Κωστής Φρα-
γκούλης - Ανταίος, Αρης Δικταίος (Κώστας Κωνσταντουράκης) κ.α. Στη περιοχή
του υπάγονται οι νησίδες Ψήρα και Αγ. Νικόλαος Μόχλου.

Η διαδρομή μας ξεκινάει από την δεξιά μεριά του Εθνικού δρόμου πρός Σητεία
στην τελευταία στροφή πρίν την Λάστρο.Βρίσκουμε το μονοπάτι ανάμεσα στις
σφάκες και προχωράμε για λίγο δίπλα στο ρέμα. Μετά περίπου εκατό μέτρα η
πορεία γίνεται ανηφορική, ακολουθεί το μονοπάτι ανάμεσα στις πεζούλες με τις
ελιές και τα περβόλια με τις ανθισμένες αμυγδαλιές μέχρι που συναντάμε τον
χωματόδρομο που κόβει στην μέση το μονοπάτι.Από την άλλη μερία και λίγο
δεξιότερα συνεχίζουμε ξανά την ανάβαση πάνω στο υπόλοιπο τμήμα του μονο-
πατιού, για περίπου είκοση λεπτά μέχρι το σημείο που διακλαδίζεται. Από εκεί
ευθεία συνεχίζει στην πλαγιά του Καψά και οδηγεί στο Καββούσι, ενώ δεξιά
αρχίζει μια φιδογυριστή ανάβαση μέχρι την κορυφή του βουνού και αυτή ακο-
λουθούμε και εμείς.

Το όμορφο στενό μονοπάτι είναι αρκετά ευδιάκριτο και προχωρά ανάμεσα στην
φρυγανώδη βλάστηση από φασκομηλιές θυμάρια και ασπάλαθους, βλάστηση
που κυριαρχεί στη γυμνή και πετρώδη πλαγιά του Καψά, προσφέροντας μας
ταυτόχρονα και εντυπωσιακή πανοραμική θέα στα πρώτα χωρία της Σητείας:
Λάστρο,Σφάκα, Τουρλωτή και Μυρσίνη, αλλά στις επιβλητικές ορθοπλαγιές
του Ορνού και του Καρφιού, αλλά και του Μπέμπονα και των βουνών της
Θρυπτής δεξιότερα, γεμάτες με το χιόνι που έπεσε τις προηγούμενες ημέρες.
΄Ομορφο θέαμα οι χιονισμένες κορφές και όχι τόσο συχνό στην περιοχή  μιας
και οι χιονιάδες έχουν κάπως περιοριστεί τα τελευταία χρόνια σε αυτά τα
υψόμετρα.Περίπου στα μέσα της διαδρομής συναντάμε και το "ρήγμα", ένα
εντυπωσιακό γεωλογικό φαινόμενο, όπου το έδαφος σε ευθεία γραμμή στην
πλαγιά φαίνεται σαν να έχει υποχωρήσει μερικάμέτρα κάθετα δημιουργώντας
το γνωστό μας "ρήγμα της Λάστρου"  ή "στεφανιές" κατά τους ντόπιους.

ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΡΗΓΜΑ

Το "ρήγμα της Λάστρου" ξεκινά περίπου δύο χιλιόμετρα δυτικά από το χωριό, 
ψηλά πάνω και παράλληλα με την εθνική οδό και φαίνεται σαν ένας ωραίος 
καθρέπτης, ύψους έξι μέτρων, το οποίο επηρεάζει τα πετρώματα των Πλακωδών 
ασβεστολίθων του ομώνυμου καλύμματος. Το ρήγμα αυτό θεωρείται ως ενεργό, 
καθώς έχει επηρεάσει τα Ολοκαινικά, πλευρικά του κορήμματα. Το ρήγμα φανε-
ρώνει μια διαστρωμένη δομή από κατακλαστικό υλικό. Συμπαγείς κατακλα-
στίτες σχηματίζουν τον καθρέπτη του ρήγματος, ενώ ελαφρώς ασύνδετοι κατα-
κλαστίτες και μια ζώνη θρυμματισμού υπάρχουν πιο εσωτερικά.Ένα χιλιόμετρο 
δυτικά υπάρχει μια μεγάλη εμφάνιση των Τριαδικών γύψων μέσαστα πετρώματα 
των Φυλλιτών - χαλαζιτών .....(από τ"Έδαφος και Υπέδαφος στο Νομό 

Λασιθίου" του Ιωάννη Κοπανάκη, Επίκουρου Καθηγητή του ΤΕΙ Κρήτης,)

O KAΜΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΒΒΟΥΣΙΟΥ

Η διαδρομή μας συνεχίζεται προς το διάσελο ανάμεσα στις δύο μεσαίες κορυφές
της οροσειράς και μετά από συνολική ανάβαση περίπου δύο ωρών βρισκόμαστε
μπροστά στο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη.Ο κατάλευκος μικρός ναός με τα γα-
λάζια κεκλιμένα της οροφής είναι ξεχωριστός εδώ ανάμεσα στις γκρίζες πέτρες
και τους ανοικτοπράσινους θάμνους, όπως ξεχωριστή είναι και η θέα που αντι-
κρύζεις από εδώ, ένας τεράστιος καμβάς με εντυπωσιακά χρώματα, αρμονικά
δεμένα μεταξύ τους.Το μπλέ του κόλπου του Μεραμπέλλου με το γαλάζιο του
ουρανού και το τυρκουαζ από τα γλυκά νερά της Μαλάβρας που χύνονται στην
θάλασσα, με το πράσινο του κάμπου του Καββουσίου από τις ελιές, με τους
σκουρόχρωμους όγκους των βουνών της Δίκτης απέναντι με τις λευκές χιονι-
σμένες κορυφές τους, τα καφέ όρη της Θρυπτής με το λευκό πέπλο τους, τα
ανοικτοπράσινα λαγκάδια του Ορνού, μια εικόνα που σε μαγεύει και που δεν
περίμενες να αντικρύσεις από αυτή εδώ η κορυφή, όταν την επισκέπτεσαι για
πρώτη φορά.

Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη είναι κλειδωμένη και ο λόγος είναι ότι αρκετά
χρόνια πριν, μερικές κατσίκες που έβοσκαν στην περιοχή μπήκαν μέσα στην
εκκλησία. Η πόρτα έκλεισε πίσω τους και δεν μπορούσαν να βγουν. Ο βοσκός
δεν κατάλαβε την απουσία τους ή δεν έψαξε να τις βρεί και όταν το επόμενο
καλοκαίρι κάποιος επισκεύτηκε την εκκλησία την βρήκε μια γεμάτη νεκρά αιγο-
πρόβατα. που στην προσπάθεια τους να επιβιώσουν είχαν φάει, τις εικόνες και
πολλά άλλα πράγματα που ήταν στην εκκλησία.Τα Θυρανοίξια του Αγίου Ιωάννη
έκανε ο ίδιος ο τότε Επίσκοπος της Ιεράπετρας το 1956 με ΄57.Οι κάτοικοι της
Λάστρου μάλιστα του είχαν ετοιμάσει ένα μικρό γαιδούρι διακοσμημένο με
πολύχρωμες κουβέρτες, για να τον μεταφέρει στην κορυφή από το στενό μονο-
πάτι.Ο Επίσκοπος όμως αποφάσισε ότι θα ήταν προτιμότερο να περπατήσει το
τελευταίο κομμάτι του μονοπατιού, έτσι κατέβηκε από το γαιδούρι και συνέχισε
πεζός την διαδρομή.Ωστόσο ο ίδιος δυσκολευόταν στην ανάβαση και αρκετές
φορές σταματούσε να ξεκουραστεί, και τότε οι κάτοικοι, τοποθετούσαν στο
έδαφος τις χρωματιστές κουβέρτες για καθίσει, κάτι που έγινε αρκετές φορές
μέχρι που τελικά έφτασε στο μικρό ξωκλήσι στην κορυφή.

Στην γύρω περιοχή από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη συναντάμε τα ερείπια
από παλιά αγροτόσπιτα  και περιφραγμένα τμήματα γης σε ένα μικρό υψίπεδο
όπου πιθανά οι κάτοικοι της Λάστρου καλλιεργούσαν αμπέλια, και αχλαδιές.
Χαζέψαμε όσο μπορούσαμε την υπέροχη θέα, ξεκουραστήκαμε στα πεζούλια
της εκκλησίας, απολαύσαμε την ζεστασία από ένα μικρό ποτηράκι ρακής που
μας ανακούφισε από το κρύο που έφερνε ο παγωμένος αέρας από τα χιονισμένες
γύρω κορφές , και αρχίσαμε την κατάβαση από το ίδιο μονοπάτι μέχρι την λα-
γκαδιά λίγο πρίν την Λάστρο.Στο δρόμο μας περίμενε μια μικρή έκπληξη από
την κα Σουρέα που μας είχε από το χωριό που κατεβαίναμε από τον ΄Αι Γιάννη
και μας περίμενε με ρακί και τυροπιτάκια να με φυλέψει.Στην συνέχεια κατη-
φορίσαμε μέχρι το χωριό εντυπωσιασμένοι από τις υπέροχες εικόνες που
αντικρύσαμε στις κορφές του Καψά.

ΛΑΣΤΡΟΣ - ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ(ΚΟΡΥΦΗ ΚΑΨΑ) - Λ at EveryTrail
EveryTrail - Find the best hikes in California and beyond