Κυριακή 22 Ιουνίου 2014

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟ ΑΓΙΟΦΑΡΑΓΓΟ

Σε μια ιστορική περιοχή περπάτησε η Ορειβατική Ομάδα Αγίου Νικολάου την
Κυριακή 22 Ιουνίου του 2014 στα νότιοδυτικά του νομού Ηρακλείου συνδυά-
ζοντας την επίσκεψη στην ιστορική μονή Οδηγήτριας, την πεζοπορία στο μι-
κρό αλλά εντυπωσιακό Αγιοφάρραγο, το κολύμπι στα καταγάλανα νερά του
Λιβυκού (στην πανέμορφη παραλία στην έξοδο του φαραγγιού) και τέλος την
διαδρομή μέχρι τους Καλούς Λιμένες αγναντεύοντας το απέραντο γαλάζιο.
Το Αγιοφάραγγο βρίσκεται στον νότο του Νομού Ηρακλείου, ανάμεσα στο
ακρωτήρι Κεφάλι και τους Καλούς Λιμένες, στον ορεινό όγκο των βουνών
των Αστερούσιων.Το όνομα του οφείλεται στο ότι χρησιμοποιήθηκε από πολ-
λούς ερημίτες που ασκήτευσαν εδώ λόγω της απομόνωσης που προσφέρει
από  τις κατοικημένες περιοχές της Κρήτης, σε ένα τόπο δύσκολο,άγριο άνυ-
δρο και τραχύ.Συνοδός αλλά και ξεναγός μας στην πεζοπορία στο Αγιοφάραγ-
γο από τον ΕΟΣ Μοιρών ήταν ο κος Μανώλης Δακανάλης τον οποίο και η ομά-
δα μας ευχαριστεί ιδιαίτερα.
ΜΟΝΗ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ



Ο Μανώλης Δακανάλης ο συνοδός μας με τον Γιώργο Σταυρακάκη











Η ομάδα μας αποτελούμενη από 35 πεζοπόρους και 2 παιδία ξεκίνησε το όμο-
ρφο καλοκαιρινό πρωινό με προορισμό την Μεσσαρά την μεγάλη κρητική πεδι-
άδα,έτοιμη για να ζήσει νέες περιπέτειες, σε μια περιοχή που σύμφωνα με το
θρύλο,τριακόσιοι ερημίτες ζούσαν σε συνθήκες απόλυτης απομόνωσης του ενός
από τον άλλο, στις αναρίθμητες σπηλιές, σχεδόν από τα  πρώτα χρόνια του Χρι-
στιανισμού στην Κρήτη.Λέγετε ότι εδώ ήταν το πρώιμο Άγιο Όρος της Ορθοδο-
ξίας (όπως άλλωστε έχει χαρακτηριστεί και στη περιοχή μας το Πάνω Μεραμπέλ-
λο) καθώς εδώ καθιερώθηκε "η νοερά προσευχή", και ασκίτευσε ο ιδρυτής του
ίδιου του Αγίου Όρους ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης.Η παρουσία βέβαια του
ανθρώπου στο Αγιοφάραγγο είναι πολύ παλαιότερη όπως μαρτυρούν τα αρχαιο-
λογικά ευρήματα, που χρονολογούνται  από τα προμινωικά χρόνια (έχει βρεθεί
συλημένος  Μινωικός θολωτός τάφος)













Σπηλαιώδης ναός Αγίας Κυριακής





ΜΟΝΗ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ
Η ομάδα μας έφτασε στην Μονή Οδηγήτριας το πρωινό της Κυριακής στις 22
του Ιούνη λίγο μετά το παραδοσιακό χωριό του Σίβα κοντά στη Φαιστό.Η Μο-
νή Οδηγητρίας είναι ανδρική μονή που βρίσκεται σε οχυρή θέση των Αστερου-
σίων Ορέων, σε υψόμετρο 250μ.Το μοναστήρι είναι από τα ιστορικότερα στην
Κρήτη και διαθέτει μια τεράστια περιουσία, με πολλά παρεκκλήσια και τερά-
στιες εκτάσεις γης στα Αστερούσια Όρη, που ήταν ίσως η σημαντικότερη κοι-
τίδα του ασκητισμού στην Κρήτη, με κέντρα το Αγιοφάραγγο και το Μάρτσαλο.
Στην ανάπτυξη της τόσο έντονης μοναστικής παράδοσης συνέβαλε η ιστορία
του Αποστόλου Παύλου, που λέγεται ότι κατά το ταξίδι του προς τη Ρώμη στα-
μάτησε σε αυτή την περιοχή των Αστερουσίων.Σε αυτόν τον ιερό τόπο λοιπόν,
κτίστηκε τον 14ο αιώνα η μονή Οδηγήτριας. Το όνομα της σχετίζεται πιθανότα-
τα με κάποιο αντίγραφο της περίφημης εικόνας της Μονής Οδηγών της Κωνστα-
ντινούπολης, η οποία αποδίδεται στον Ευαγγελιστή Λουκά και είναι από τις πιο
αγαπητές και θαυματουργές εικόνες στο Βυζάντιο.
ΠΗΓΗ  http://www.cretanbeaches.com

















Η μονή ήταν κτισμένη με φρουριακή αρχιτεκτονική και μέρος του τείχους της
είναι ορατό ακόμη και σήμερα. Τα κτίρια του συγκροτήματος έχουν ως κέντρο
τους το δίκλιτο καθολικό της μονής, που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της
Θεοτόκου και στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο. Υπήρχε και τρίτο κλίτος,
αφιερωμένο στον Άγιο Φανούριο, αλλά έχει κατεδαφιστεί. Κοντά στην είσοδο
του περίβολου βρίσκεται ο θρυλικός Πύργος του Ξωπατέρα με την σπουδαία
ιστορία του. Επίσης, στο συγκρότημα θα δείτε το φουρνόσπιτο, το ελαιοτριβείο
το πατητήρι, τις αποθήκες, το τυροκέλι (κελάρι για τυριά), ένα πηγάδι, τον ξενώ-
να (παλιό ηγουμενείο), το ηγουμενείο με τη βιβλιοθήκη, τα κελιά των μοναχών,
αλλά και τους τάφους των πατέρων της μονής.Στην Μονή υπάγονται και πλήθος
ερημητηρίων, αλλά και εξωκκλησιών με αξιόλογες τοιχογραφίες. Ανάμεσα τους
είναι ο σπηλαιώδης ναός της Αγίας Κυριακής (7 Ιουλίου) και ο ναός του Αγίου
Αντωνίου στο Αγιοφάραγγο, η Παναγία στο Μαρτσαλιώτικο φαράγγι, οι Άγιοι
Ευτυχιανοί (17 Αυγούστου), ο Άγιος Ανδρέας (30 Νοεμβρίου) και ο Άγιος Ιωάν
νης του Προδρόμου (29 Αυγούστου) στο Βαθύ Λαγκό.
ΠΗΓΗ  http://www.cretanbeaches.com


















Λίγο μετά την Οδηγήτρια (περίπου 30 λεπτά) στην διασταύρωση που συνα-
ντάμε στρίβουμε δεξιά και προχωράμε προς το φαράγγι που φαίνεται στο
βάθος (νότια) παράλληλα με την ρεματιά που οργιάζουν οι πικροδάφνες ενώ
στις άκρες του δρόμου παρατηρούμε να φυτρώνει προς έκπληξη μας μαλο-
τήρα !!!.Ο χρόνος που χρειάζεται για να το διασχίσουμε περπατώντας είναι
90 λεπτά σε ομαλό μονοπάτι.Το φαράγγι έχει ψιλά σταθερά τοιχώματα, και
διαδρομή ανάμεσα σε αυτά προσφέρει εντυπωσιακές εικόνες από τα κόκκινα,
διάτρητα τοιχώματα του,παράλληλα με μια ξεχωριστή ευλάβεια που αποπνέει
o ιερός αυτός τόπος.Σήμερα το Αγιοφάραγγο που κάποτε ήταν μέρος άσκη-
σης του σώματος και του πνεύματος, προσφέρετε και για αναρρίχηση στους
επιβλητικούς βράχους,δίπλα στις σπηλιές όπου ζούσαν οι ερρημίτες.Κατη-
φορίζοντας το φαράγγι και 250 περίπου  μέτρα πριν φτάσομε στην παραλία
βρίσκεται ο ναός του Αγίου Αντωνίου που υπήρξε και το κέντρο του ασκητι-
σμού της περιοχής,αφού σ’ αυτόν πρέπει να έκαναν όλες τις τελετουργίες της
χριστιανικής λατρείας.

















AΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΤΟ ΑΓΙΟΦΑΡΑΓΓΟ
Η εκκλησία του Αγίου  Αντωνίου πιστεύεται ότι έχει ανακαινιστεί  τρεις φορές
για να πάρει τη σημερινή της μορφή. Κατ’ αρχήν ήταν ένα μικρό εκκλησάκι σε
μια μικρή σπηλιά μέσα στο βράχο αλλά καθώς περνούσαν τα χρόνια και μεγά-
λωνε ο αριθμός των ασκητών χρειαζόταν μεγαλύτερη εκκλησιά γι’ αυτό και την
 μεγάλωσαν. Για τρίτη και τελευταία φορά ανακαινίστηκε ή μεγάλωσε κατά τον
14ο ή 15ο αιώνα και έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα. Είναι αρίστης τεχνικής αρχι-
τεκτονικής και είχε τοιχογραφηθεί αλλά λόγω του ότι βρίσκεται κοντά στην θά-
λασσα οι τοιχογραφίες καταστράφηκαν.Έξω από την εκκλησία υπάρχει ένα πη-
γάδι από το οποίο προμηθεύονταν το νερό τους οι ασκητές καθ’ ότι δεν υπάρχει
εκεί κοντά καμιά πηγή, ενώ νότια από την εκκλησία πάνω σ’ ένα μικρό ύψωμα
βρέθηκε συλλημένος κυκλικός θολωτός μινωικός τάφος που δείχνει την ανθρώ-
πινη παρουσία από την Μινωική εποχή.Ξεκουραζόμαστε για λίγο στον χώρο γύ-
ρω από την εκκλησία και συνεχίζουμε ακολουθώντας το δρόμο του φαραγγιού
προς την έξοδο του.


















Κατηφορίζοντας από την Εκκλησία για την θάλασσα συνεχίζοντας το περπάτημα
μας και συναντάμε την  μεγάλη σπηλιά στα αριστερά που ήταν το σημείο συγκέ-
ντρωσης, ένα ηγουμενείο άνευ ηγουμένου, το Γουμενόσπηλιο. Οι ασκητές που
ζούσαν στο φαράγγι μαζεύονταν εκεί την βραδυά της ανάστασης και κάθονται ο
καθένας στην πέτρα του. Κάθε «άδεια» πέτρα έστελνε στους υπόλοιπους το μή-
νυμα ότι ένας από τους αδελφούς τους είχε "κοιμηθεί" τη χρονιά που πέρασε.Λέ-
γεται, ότι όπου «κοιμόταν» ένας ασκητής, φύτρωνε μια ελιά και εμείς συναντάμε
αρκετές μέσα στο φαράγγι.Η παραλία στην έξοδο του φαραγγιού είναι εκπληκτική,
με ψιλό βοτσαλάκι και με πεντακάθαρα νερά, τα οποία συνήθως είναι πολύ ήρεμα.
Δυτικά της παραλίας σχηματίζεται μια πανέμορφη καμάρα, ενώ στα ανατολικά ανά-
μεσα στα ψηλά βράχια υπάρχει μια κρυμμένη θαλασσινή λίμνη με υφάλμυρο νερό
απίστευτης ομορφιάς "ο Βουρβουλίτης", όπως λέγεται, επικοινωνεί υποθαλάσσια
με την ανοιχτή θάλασσα.Λίγο πιο ανατολικά από τον μικρό αυτό κόλπο η παράδοση
αναφέρει ότι η θαλασσοταραχή έβγαλε το καράβι που μετέφερε σιδηροδέσμιο τον
Απόστολο Παύλο στην περιοχή των Καλών Λιμένων, όπου και προ-σάραξε το 61
μ.Χ..Η ίδια παράδοση αναφέρει μάλιστα ότι ο Απόστολος Πάυλος βρήκε καταφύ-
γιο στο Αγιοφάραγγο και μάλιστα δίδαξε σε κάποια από τις σπηλιές του.



                                                                  Στο  "γουμενόσπηλιο"












ΚΑΛΟΙ ΛΙΜΕΝΕΣ
Στην πανέμορφη παραλία ξεκουραζόμαστε ατενίζουμε το Λιβυκό πέλαγος ενώ
μερικοίδεν διστάζουν να βουτήξουν στα καταγάλανα νερά.Στην συνέχεια ανηφο-
ρίζουμε το μονοπάτι και σύντομα μας αποζημιώνει από την καταπληκτική θέα
προς την παραλία αλλά και προς το εσωτερικό του φαραγγιού.Το αψύ μονοπάτι
συνεχίζει παράλληλα με την  θάλασσα και μετά από μιά ωρα και τριάντα λεπτά
μας βγάζει στους Καλούς Λιμένες, που είναι ένας παράλιος οικισμός του νομού
Ηρακλείου στο Λιβυκό Πέλαγος.Απέναντι από το λιμάνι και λίγα μόλις μέτρα
υπάρχει η νησίδα Μικρό Νησί, το οποίο οι ντόπιοι ονομάζουν νησάκι "Απόστο-
λος Παύλος", και στο οποίο υπάρχουν εγκαταστάσεις για τον ανεφοδιασμό πο-
ντοπόρων πλοίων. Επίσης, σε κοντινό λόφο είναι χτισμένη εκκλησία αφιερωμέ-
νη στον Απόστολο Παύλο. Την έχτισε το 1911 ο Χατζή Κωστή Καρτεράκης, κα
ταγόμενος από την Πόμπια. Εκκλησία εμφανίζεται ακριβώς στην ίδια θέση σε
ενετικούς χάρτες του 1700. Δίπλα στο ναό υπάρχει μικρή σπηλιά, στην οποία
σύμφωνα με την παράδοση, διέμεινε ο Απόστολος Παύλος.














 "Ο Βουρβουλίτης"



 "Ο Βουρβουλίτης"



Η ονομασία του χωριού είναι αρχαιότατη και μάλιστα αναφέρεται στις Πράξεις
των Αποστόλων (27,8), διότι στο σημείο αυτό αποβιβάστηκε ο Απόστολος
Παύλος, όταν μεταφερόταν στη Ρώμη.Την περίοδο της Ενετοκρατίας διάφορα
ξένα πλοία διενεργούσαν από τους Καλούς Λιμένες λαθρεμπόριο και αυτό
αναγράφεται στον Βασιλικάτα Στα ανατολικά του σημερινού οικισμού βρί-
σκονται στην περιοχή Χρυσοστόμου τα ερείπια της αρχαίας πόλης Λασαία.
Η τελευταία άκμασε στα ρωμαϊκά χρόνια και ήταν λιμένας της Γόρτυνας. Η
πόλη αυτή αναφέρεται στο ρωμαϊκό νόμισμα ως Θάλασσα και αλλού με
τα ονόματα Άλασα και Λασός. Η θέση της Λασαίας διαπιστώνεται και στο
έργο του Άγγλου Σπρατ, ο οποίος και αγόρασε στην περιοχή δαχτυλίδι από
χρυσάφι που έγραφε επάνω "Τρυφηνία". Πιθανότατα έχει σχέση με το όνομα
της γυναίκας στην οποία στέλνει χαιρετισμούς ο Απόστολος Παύλος, που
ονομαζόταν Τρύφαινα.Εδώ τερματίζουμε την πεζοπορία εκδρομή μας την
πρώτη Κυριακή μετά την επίσημη έναρξη του φετεινού καλοκαιριού, "γεμά-
τοι" εικόνες και συναισθήματα για μία ακόμα φορά.






















Η ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ
ΑΓΙΟΦΑΡΑΓΓΟ ( ΜΟΝΗ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ-ΦΑΡΑΓΓΙ-ΚΑΛΛΟΙ ΛΙΜΕΝΕΣ) at EveryTrail
EveryTrail - Find trail maps for California and beyond